Muszki owocówki na haju. Przełom w leczeniu uzależnień
Zespół amerykańskich naukowców wyhodował pierwsze na świecie genetycznie zmodyfikowane muszki owocówki, które dobrowolnie zażywają kokainę. Choć brzmi to jak scenariusz kiepskiego horroru, projekt może zrewolucjonizować badania nad uzależnieniem i przyspieszyć opracowanie skutecznych terapii.
Muszki owocówki od lat są nieocenionym narzędziem w badaniach genetycznych i neurobiologicznych. Ich mózg jest prosty, ale genetycznie zaskakująco podobny do ludzkiego, a co najważniejsze rozmnażają się szybko i łatwo poddają się manipulacjom. Jak wyjaśnia Travis Philyaw, autor badania opublikowanego na łamach czasopisma Journal of Neuroscience, dzięki temu badania na muszkach można przeprowadzać błyskawicznie:
Możemy zidentyfikować geny ryzyka, które trudno byłoby wykryć u bardziej złożonych organizmów, a następnie przekazać tę wiedzę badaczom pracującym na modelach ssaczych. Dzięki temu mogą oni odkryć cele terapeutyczne i przeskoczyć z etapu badań nad zachowaniem zwierząt do opracowywania leków dla ludzi.
Muszki owocowe nie lubią kokainy
Co jednak ciekawe, dotychczas na przeszkodzie badań stała… niechęć muszek owocowych do kokainy. Mimo wielokrotnych prób nie spożywały jej dobrowolnie, bo jak tłumaczą badacze, jest dla nich gorzkim toksycznym związkiem roślinnym: "Muszki absolutnie nie znoszą kokainy. Owady ewolucyjnie nauczyły się unikać toksyn roślinnych, a kokaina jest właśnie taką toksyną" - mówi prof. Adrian Rothenfluh.
Modyfikacja genów na pomoc
Zespół badaczy wpadł jednak na pomysł, że skoro problemem są receptory smaku goryczy, wystarczy je wyłączyć. Gdy udało się genetycznie "uciszyć" nerwy odpowiedzialne za odczuwanie goryczy, muszki faktycznie zaczęły chętnie pić wodę z cukrem zmieszaną z kokainą i to już po 16 godzinach od pierwszego kontaktu.
To pozwoliło naukowcom sprawdzić, jak owady te reagują na narkotyk. I jak się okazuje, ich zachowania przypominają ludzkie, tzn. przy niskich dawkach zaczynają się intensywnie ruszać, a przy bardzo wysokich są dosłownie sparaliżowane - dokładnie jak my. Podkreślają, że to nowe odkrycie może radykalnie przyspieszyć identyfikację genów odpowiedzialnych za skłonność do uzależnień, a tym samym rozwój nowych terapii.
Próba zrozumienia prostego mózgu muszki może dostarczyć niespodziewanych efektów. Nauka podstawowa jest ważna - nigdy nie wiadomo, jakie ekscytujące odkrycia mogą mieć znaczenie dla zrozumienia ludzkiej kondycji
