Nadchodzi PAC-MANN. Innowacyjne badanie krwi na raka trzustki

Nowy test krwi opracowany przez naukowców z Oregon Health & Science University (OHSU) daje nadzieję na wczesne wykrywanie raka trzustki - choroby znanej z wysokiej śmiertelności spowodowanej późnym rozpoznaniem.

Ten innowacyjny test krwi może szybciej wykrywać raka trzustki
Ten innowacyjny test krwi może szybciej wykrywać raka trzustki123RF/PICSEL

Rak trzustki najczęściej diagnozowany jest w zaawansowanym stadium, kiedy możliwości leczenia są już ograniczone. Obecne metody diagnostyczne, jak test antygenu węglowodanowego CA 19-9, mogą pomóc w ocenie rokowań, ale nie są wystarczająco czułe do wczesnego wykrywania raka. Nowe rozwiązanie badaczy Oregon Health & Science University ma na celu wypełnienie tej luki poprzez identyfikację specyficznej aktywności biomarkerów nowotworowych we krwi.

Test, nazwany PAC-MANN (skrót od ang. protease activity-based assay using a magnetic nanosensor), już niedługo może stać się dla lekarzy kluczowym narzędziem diagnostycznym. Ma umożliwić wykrycie choroby we wczesnym stadium, gdy opcje leczenia są bardziej skuteczne, zwiększając tym samym szanse na przeżycie pacjentów z gruczolakorakiem przewodowym trzustki (PDAC), najbardziej agresywną i powszechną postacią tego nowotworu.

Problem z rakiem trzustki polega na tym, że często diagnozujemy go zbyt późno - komentuje dr Jared Fischer z OHSU. 

Jak działa PAC-MANN?

Zespół naukowców pod kierownictwem dr. Jose L. Montoya Mira opracował test, który jest tani i łatwy do wdrożenia. Wykorzystując próbki krwi od 350 pacjentów (w tym chorych na raka trzustki, osób z grupy wysokiego ryzyka oraz zdrowych ochotników), badacze wykryli specyficzne proteazy, których aktywność wzrasta w przypadku PDAC. Dzięki tej precyzyjnej metodzie test PAC-MANN jest w stanie rozpoznawać raka trzustki z dużą dokładnością.

Test PAC-MANN osiągnął 98 proc. skuteczności w odróżnianiu pacjentów z rakiem trzustki od zdrowych osób i pacjentów z łagodnymi schorzeniami trzustki. Połączony z testem CA 19-9, miał 85 proc. skuteczności w wykrywaniu wczesnego stadium raka trzustki. Dodatkowo, test może być używany do monitorowania skuteczności leczenia – po operacji naukowcy zauważyli spadek aktywności proteaz, co może wskazywać na pozytywną odpowiedź na terapię.

Szybkie i tanie badanie

Jak przekonują autorzy, PAC-MANN ma też kilka innych istotnych zalet w porównaniu z tradycyjnymi metodami diagnostycznymi, tj. wymaga zaledwie 8 mikrolitrów krwi, wynik jest dostępny w 45 minut, a koszt analizy to grosze… dosłownie. Zespół planuje dalsze badania kliniczne, w tym próbę skupiającą się na pacjentach z grupy wysokiego ryzyka. Jeśli kolejne testy potwierdzą skuteczność PAC-MANN, może on stać się przełomowym narzędziem do wczesnego wykrywania raka trzustki, dając pacjentom więcej możliwości leczenia i zwiększając ich szanse na przeżycie.

Test ten można łatwo stosować w regionach wiejskich i słabo rozwiniętych, gdzie inne badania mogą być trudno dostępne 
powiedział Montoya.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!

Jak ugotować idealne jajko? Naukowcy opracowali przepis© 2025 Associated Press