Nowe badanie: "Odpływy zlewów szpitalnych to istny horror"

Odpływy szpitalnych zlewów to raj dla drobnoustrojów. Bakterie oporne na antybiotyki mogą się w nich rozwijać nawet po gruntownym czyszczeniu. Takie są wnioski z nowego badania naukowców hiszpańskiego University of the Balearic Islands, którego wyniki opublikowane zostały w magazynie naukowym Frontiers in Microbiology.

Szpitale i placówki opieki zdrowotnej są szczególnie podatne na rozwój antybiotykooporności, powszechne stosowanie leków przeciwdrobnoustrojowych sprzyja ewolucji oporności, a obniżona odporność pacjentów ułatwia rozprzestrzenianie się infekcji. W związku z tym regularnie podejmują one działania mające na celu ograniczenie problemu, w tym dokładne czyszczenie miejsc, gdzie bakterie mogą się gromadzić, jak systemy wodno-kanalizacyjne i odpływy umywalek.
Pytanie tylko, czy to wystarczy? Naukowcy University of the Balearic Islands postanowili to sprawdzić, bo oporność na antybiotyki to jedno z najpoważniejszych zagrożeń dla zdrowia publicznego naszych czasów. Szacuje się, że infekcje wywołane przez oporne na leki drobnoustroje zabijają co najmniej 1,27 mln osób rocznie. Badania przewidują zaś, że w ciągu kilku dekad liczba zgonów może dorównać, a nawet przewyższyć roczną liczbę zgonów z powodu raka, która wynosi obecnie ok. 10 milionów.
Superbakterie śmieją się nam w twarz
Badacze przeanalizowali odpływy w szpitalu uniwersyteckim na Majorce, wybudowanym w 2001 roku. Szpital regularnie czyści swoje zlewy i odpływy wybielaczem, dezynfekuje je co dwa tygodnie za pomocą pary pod ciśnieniem i środków chemicznych, a raz w roku przeprowadza chlorowanie rur. W okresie od lutego 2022 do lutego 2023 roku pobrali wymazy i przeprowadzili sekwencjonowanie genetyczne bakterii z sześciu odpływów na pięciu różnych oddziałach, m.in. oddziale intensywnej terapii (OIOM), hematologii, chorób wewnętrznych oraz laboratorium mikrobiologicznym.
Wnioski? Powstrzymanie rozprzestrzeniania się tych bakterii w szpitalach jest trudniejsze, niż wcześniej sądzono. Naukowcy odkryli w regularnie czyszczonych odpływach bogatą kolekcję 67 groźnych drobnoustrojów, w tym superbakterii opornych na wiele antybiotyków i bakterii opornych na karbapenemy, nowoczesną klasę antybiotyków stosowaną jako ostateczna opcja leczenia zakażeń opornych na inne leki.
Stosowane metody nie działają
W próbkach znaleziono także bakterie powszechnie kojarzone z zakażeniami szpitalnymi, jak Pseudomonas aeruginosa, Klebsiella pneumoniae i Staphylococcus aureus. Co więcej, mimo zmienności składu bakterii w ciągu roku, procedury czyszczenia stosowane przez szpital nie miały istotnego wpływu na ich ogólną różnorodność.
"Pokazujemy tutaj, że odpływy szpitalnych umywalek są siedliskiem populacji bakterii, które zmieniają się w czasie, mimo rygorystycznych protokołów czyszczenia stosowanych w analizowanym przez nas szpitalu. Bakterie, które znaleźliśmy, mogą pochodzić z różnych źródeł - od pacjentów, personelu medycznego, a nawet środowiska otaczającego szpital" - wyjaśnia autorka badania, prof. Margarita Gomila w oświadczeniu dla Frontiers in Microbiology.
Gdy raz osiedlą się w odpływach, mogą rozprzestrzeniać się dalej, stanowiąc szczególne zagrożenie dla pacjentów o osłabionym układzie odpornościowym.