Przeszczep zmienia osobowość? Nowe badania zaskakują

Od czasu pierwszego przeszczepu serca człowieka minęło już niemal 60 lata. Okazuje się, że od czasu wykonanej w 1967 roku operacji wielu pacjentów zgłaszało niewytłumaczalne zmiany osobowości. Niektórzy twierdzili, że czuli się "mniej sobą", jeden z biorców w latach 90. XX wieku poinformował, że po otrzymaniu serca młodego muzyka sam poczuł miłość do muzyki. - Nigdy wcześniej nie umiałam grać, ale po przeszczepie zaczęłam kochać muzykę - powiedziała naukowcom kobieta, która otrzymała serce młodego gitarzysty.

Jeszcze inni twierdzili, że po operacjach pojawiły się u nich nowe upodobania do jedzenia, sztuki czy kariery. Pojawiali się i tacy, którzy twierdzili, że wszczepiono im nowe wspomnienia. 56-letni profesor college’u, który otrzymał serce policjanta zabitego strzałem w twarz, kilka tygodni po przeszczepie powiedział, że śnił mu się rozbłysk światła kierowany prosto na twarz, a tuż przed tym ujrzał... Jezusa. I mogłoby to pozostać jedynie dziwnym snem, gdyby nie to, że śmierć potwierdziła żona policjanta, wskazując, że sprawca wyglądał... "trochę jak niektóre przedstawienia Jezusa".

Innym z przytoczonych przez naukowców przypadkiem był przeszczep serca u 5-letniego chłopca. Nie wiedział nic o dawcy, a po operacji przedstawił taki jego opis: - To małe dziecko. Młodszy brat, mniej więcej o połowę młodszy ode mnie. Kiedy upadł, został ciężko ranny. Myślę, że bardzo lubi Power Rangers tak jak ja kiedyś. Ale dzisiaj już ich nie lubię - powiedział malec. Niesamowite jest to, że dawcą był 3-letni chłopiec, który wypadł z okna po tym, jak próbował podnieść zabawkę Power Rangers. Po przeszczepie nowego serca mały biorca nie chciał nawet dotknąć swoich zabawek Power Rangers.

Wszystkie te historie moglibyśmy pozostawić jedynie w sferze anegdot, ewentualnie teorii spiskowych, gdyby nie to, że prowadzone są na ten temat całkiem poważne badania naukowe.

Nowe badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Kolorado sugeruje, że nie tylko przeszczepy serca, ale także innych organów mogą rzeczywiście powodować zmiany w osobowości. Badacze przeprowadzili ankietę wśród 23 biorców serca i 24 biorców innych narządów. Wykazała ona, że prawie 90 proc. osób doświadczyło zmiany osobowości po przeszczepie, niezależnie od otrzymanego narządu. Większość zmian miała związek z temperamentem, emocjami, jedzeniem, tożsamością, przekonaniami religijnymi lub wspomnieniami.

Naturalnie zrozumiałe jest, że czytając to, u większości osób, które miały jakąkolwiek styczność z nauką, zaświeci się lampka ostrzegawcza. Jak to, badania ankietowe przeprowadzone na 47 osobach? Przecież to zbyt mała próba, żeby móc cokolwiek powiedzieć, zwłaszcza że niejednokrotnie w GeekWeeku opisywaliśmy badania, nawet ankietowe, których próba była liczona w tysiącach osób, lub nawet dziesiątkach tysięcy. Zwykłe badania sondażowe przeprowadzane przez agencje to próba ponad 1000 osób. A tu poważne badania naukowe publikowane w czasopiśmie Transplantology?

Badanie przeprowadzone na Uniwersytecie Kolorado jest jednym z pierwszych, które ocenia ilościowo zmiany osobowości, które zachodzą po przeszczepach różnych narządów (poprzednie w większości koncentrowały się na sercu) i w zasadzie jest zaledwie wstępem - pokazuje, że "konieczne są dalsze badania, aby pogłębić naszą wiedzę na temat przyczyn tych zmian osobowości".

Ale jak wyjaśnić te zmiany osobowości? Za zamiany osobowości mogą być odpowiedzialne leki immunosupresyjne. Ale niektóre dowody sugerują, że rok po operacji połączenia nerwowe mogą być częściowo przywrócone. Interakcje neuroprzekaźników mogą wywołać reakcję fizjologiczną w układzie nerwowym biorcy.

Naukowcy odkryli też, że  komórki dawców krążą w organizmach biorców nawet dwa lata po przeszczepie. Nie wiadomo jednak, dokąd trafiają i co dzieje się z ich DNA. Wskazują, że uwolnione z komórek DNA może wywoływać stan zapalny, a przewlekły stan doprowadza do zmian osobowości.

Źródła:

• Carter B, Khoshnaw L, Simmons M, Hines L, Wolfe B, Liester M. Personality Changes Associated with Organ Transplants. Transplantology. 2024; 5(1):12-26. https://doi.org/10.3390/transplantology5010002
• P. Pearsall, G. Schwartz, L. Russek, Changes in heart transplant recipients that parallel the personalities of their donors, Integrative Medicine, Vol. 2, Iss. 2-3, 2000, s. 65-72, https://doi.org/10.1016/S1096-2190(00)00013-5
• Mitchell B. Liester, Personality changes following heart transplantation: The role of cellular memory, Medical Hypotheses, Vol. 135, 2020, https://doi.org/10.1016/j.mehy.2019.109468
• sciencealert.com