Ten rak to "cichy zabójca" naszych czasów. AI może go pokonać

Sztuczna inteligencja już nie tylko generuje obrazy, steruje dronami i prowadzi rozmowy, potrafi również wykrywać jednego z najgroźniejszych "cichych zabójców" naszych czasów - raka żołądka, który jest czwartą najczęstszą przyczyną zgonów onkologicznych na świecie. Chiński gigant technologiczny Alibaba zaprezentował innowacyjny model AI o nazwie GRAPE (skrót od ang. gastric cancer risk assessment procedure), który wykrywa raka żołądka nawet we wczesnym stadium i to bez użycia endoskopu, a jedynie na podstawie tomografii komputerowej.

Tradycyjnie, aby zdiagnozować raka żołądka, konieczna była gastroskopia. Badanie nie jest bolesne, ale zdecydowanie nieprzyjemne, dlatego wielu pacjentów unika go jak ognia. W Chinach, gdzie nowotwór ten jest szczególnie rozpowszechniony, mniej niż 30 proc. pacjentów zgadza się na takie badanie nawet wtedy, gdy lekarz je zaleca. GRAPE eliminuje ten problem. Dzięki analizie trójwymiarowych skanów CT, system potrafi identyfikować nawet subtelne oznaki zmian nowotworowych.

To istotny przełom, bo przez lata uznawano, że zwykłe tomografie komputerowe nie nadają się do badania narządów jamistych, jak żołądek, z powodu ich zmiennej anatomii i trudnych do zauważenia zmian. Jednak zespół badawczy z Damo Academy (oddziału badawczo-rozwojowego Alibaby) oraz Szpitala Onkologicznego w Zhejiang pokonał te ograniczenia, budując największy na świecie zbiór danych CT pacjentów z rakiem żołądka. Na tej podstawie model nauczył się wykrywać wzorce, których nie widzą nawet doświadczeni radiolodzy.

W badaniach klinicznych z udziałem blisko 100 tysięcy pacjentów z 20 szpitali w Chinach, GRAPE osiągnął czułość na poziomie 85,1 proc. i swoistość 96,8 proc., znacząco przewyższając ludzkich specjalistów. Oznacza to nie tylko więcej trafnych diagnoz (rak żołądka długo nie daje objawów, a gdy już się pojawiają, często bywa za późno), ale i mniej fałszywych alarmów. W jednym z przypadków AI wykryła nowotwór aż pół roku wcześniej niż lekarze, dając pacjentowi realną szansę na skuteczne leczenie. Model jest już wdrażany w prowincji Zhejiang i sąsiednim Anhui, a jego rozwój sugeruje, że może stać się standardem w diagnostyce nie tylko w Chinach, ale i globalnie.

GRAPE nie jest debiutem Alibaby w świecie medycznej diagnostyki. Wcześniej firma opracowała system Damo Panda do wykrywania raka trzustki, który zdobył prestiżowy status "breakthrough device" od amerykańskiej FDA (odznaczenie przyznawane technologiom o przełomowym potencjale w leczeniu poważnych schorzeń). Co więcej, Alibaba współpracuje już ze Światową Organizacją Zdrowia, by wdrażać te rozwiązania w regionach o ograniczonym dostępie do opieki medycznej.