Czy wyłączać prąd podczas burzy? Tylko tak ochronisz elektronikę
Oprac.: Jacek Waśkiel
Sezon burzowy przynosi ze sobą nie tylko spektakularne zjawiska atmosferyczne, ale także poważne zagrożenia dla sprzętu elektronicznego. Wielu z nas zadaje sobie pytanie, czy wyłączanie prądu podczas burzy jest konieczne. Przedstawiamy sprawdzone metody ochrony elektroniki w trakcie burz.
Czy wyłączać prąd podczas burzy?
Wyładowanie elektryczne, zwane także piorunem, to naturalne zjawisko, podczas którego dochodzi do gwałtownego przepływu ładunków elektrycznych między naelektryzowanymi chmurami lub między chmurą a ziemią. Pioruny charakteryzują się niezwykle wysokim napięciem, które może wynosić nawet do 125 milionów woltów. Kiedy piorun uderza w pobliżu, energia z wyładowania może przedostać się do domowej instalacji elektrycznej. Skutkiem tego są przepięcia, które mogą spowodować uszkodzenie lub całkowite zniszczenie podłączonych urządzeń elektrycznych. Pioruny mogą wywołać również pożary i inne poważne uszkodzenia infrastruktury budynku.
Aby minimalizować ryzyko uszkodzeń spowodowanych wyładowaniami atmosferycznymi, na etapie konstrukcji budynków stosuje się różne zabezpieczenia. Podstawowym elementem ochrony jest instalacja odgromowa, czyli tzw. piorunochron, który odprowadza energię z pioruna bezpośrednio do ziemi, chroniąc tym samym strukturę budynku przed pożarem. Co więcej, w nowoczesnych budynkach instalowane są ochronniki przepięciowe, które absorbują nadmiar energii i zabezpieczają w ten sposób instalację elektryczną oraz podłączone do niej urządzenia. Te ochronniki mogą być instalowane na głównych punktach wejścia do sieci elektrycznej budynku oraz przy poszczególnych urządzeniach, oferując wielopoziomową ochronę.
Większość nowoczesnych instalacji elektrycznych jest wyposażona w odpowiednie zabezpieczenia, które skutecznie chronią przed skutkami awarii spowodowanych burzami. Ochronniki przepięciowe i piorunochrony stanowią podstawową linię obrony, redukując ryzyko uszkodzeń sprzętu elektronicznego. Dlatego wyłączanie prądu w całym domu czy mieszkaniu na czas burzy może wydawać się przesadą. Jednak jeśli posiadamy szczególnie cenne urządzenia, takie jak zaawansowane komputery, sprzęt audio-wideo czy urządzenia medyczne, i chcemy mieć absolutną pewność ich ochrony, rozsądnym rozwiązaniem jest odłączenie tych urządzeń od gniazdek na czas burzy. Dzięki temu możemy całkowicie wyeliminować ryzyko uszkodzeń spowodowanych nagłymi przepięciami.
Jak ochronić elektronikę w trakcie burzy?
Podstawowym sposobem zabezpieczenia sprzętu elektronicznego podczas burzy jest odłączenie go od źródła zasilania. Kiedy najlepiej to zrobić? Nawet jeśli burza wydaje się daleko, pioruny mogą uderzać kilkanaście kilometrów przed nią, stwarzając realne zagrożenie. Pomocna jest tu zasada 30/30, według której, jeśli grzmot słychać w ciągu 30 sekund od błyskawicy, burza jest już blisko i należy natychmiast odłączyć sprzęt. Ponowne podłączenie urządzeń powinno nastąpić dopiero po 30 minutach od ostatniego grzmotu.
Oprócz odłączania urządzeń warto stosować w domu lub mieszkaniu specjalne listwy przeciwprzepięciowe. Te urządzenia są zaprojektowane tak, aby chronić elektronikę przed nagłymi skokami napięcia, które mogą wystąpić podczas burzy. Listwy przeciwprzepięciowe absorbują nadmiar energii i zapobiegają jej przenikaniu do podłączonych urządzeń. Warto jednak pamiętać, że przy bardzo silnych wyładowaniach atmosferycznych ich skuteczność może być ograniczona. Dlatego należy potraktować to jako dodatkowy środek ochrony, a nie jako jedyne zabezpieczenie.
Kluczowym elementem ochrony elektroniki podczas burzy jest także dbałość o stan instalacji elektrycznej. Regularne przeglądy instalacji, przeprowadzane przez wykwalifikowanych specjalistów, mogą zapobiec wielu problemom. Prawidłowo wykonane i utrzymane instalacje odgromowe oraz ochronniki przepięciowe klasy B lub C na głównych punktach wejścia do budynku znacząco zwiększają poziom bezpieczeństwa. Szczególną uwagę należy zwracać na stan przewodów i przedłużaczy, które mogą ulec uszkodzeniu. W przypadku wykrycia jakichkolwiek nieprawidłowości należy je niezwłocznie naprawić lub wymienić.
Przeczytaj też:
