Rosyjskie bombowce w przestrzeni powietrznej USA. Czy to groźny incydent? Nie, prawie tradycja

4 lipca o 10 rano czasu lokalnego dwa rosyjskie bombowce TU-95 naruszyły przestrzeń powietrzną Stanów Zjednoczonych nad Alaską. Zostały przechwycone przez amerykańskie myśliwce, czyli zmuszone do odwrotu.

Jeden z rosyjskich pilotów powiedział wtedy przez radio “Dzień dobry, amerykańskim pilotom, przybywamy złożyć życzenia z okazji Dnia Niepodległości". 

Godzinę później przestrzeń powietrzną USA nad Alaską naruszyły kolejne dwa TU-95, tym razem bez pozdrowienia. Również zostały przechwycone.

Nie jest to pierwszy raz, kiedy rosyjskie bombowce naruszają przestrzeń powietrzną USA w Dzień Niepodległości. Nie jest to co prawda tradycja, ale takie incydenty 4 lipca zdarzyły się wcześniej w 2007 roku nad wodami Alaski, a w 2021 nad Kalifornii.

Rosjanie naruszają przestrzeń powietrzną nad Stanami Zjednoczonymi średnio dziesięć razy każdego roku, przyznaje Departament Obrony. Naruszały też kilka razy przestrzeń nad Kanadą.

Liczba tych incydentów jest jednak znacznie większa w Europie. W 2019 roku odnotowano niemal 300 naruszeń przestrzeni powietrznej krajów NATO przez rosyjskie samoloty. Są to w większości naruszenia nieprzypadkowe. Rosyjscy piloci dobrze wiedzą, gdzie się znajdują.

Przestrzeń powietrzna to przestrzeń nad terytorium danego kraju oraz jego wodami terytorialnymi, które rozciągają się 12 mil morskich (22,2 km) od brzegów. Jeśli obcy statek powietrzny zamierza wejść w przestrzeń powietrzną danego kraju, zobowiązany jest zgłosić plan lotu na kwadrans przed przekroczeniem granicy i ściśle się go trzymać.

Jeśli plan lotu nie zostanie zgłoszony albo lot odbywa się niezgodnie z takim planem, następuje przejęcie samolotu. Załoga przechwytywanego statku powietrznego musi postępować zgodnie z instrukcjami samolotów przechwytujących.

Najkrótszy dystans między rosyjskim Półwyspem Czukockim a amerykańskim Półwyspem Sewarda pomiędzy którymi rozpościera się Cieśnina Beringa wynosi około 60 km. Jeśli uwzględnić wody terytorialne obu krajów, przestrzeń powietrzną Rosji i Stanów Zjednoczonych dzieli zaledwie 16 kilometrów.

W cieśninie leżą jednak też dwie wyspy Diomedesa. Większa z nich należy do Rosji, mniejsza zaś do USA, a odległość między nimi to zaledwie 3,7 km. Cieśnina między nimi zamarza zimą, więc w teorii można przejść piechotą z Rosji do USA.

Półwysep Czukocki Rosja zdobyła po długiej wojnie z Czukczami w XVIII wieku, wtedy też wzrosło rosyjskie zainteresowanie Alaską. Rosji brakowało jednak finansów i wojska, by ją trwale zasiedlić.

Przegrana Rosji w wojnie krymskiej spowodowała odwrót Rosji od zainteresowania Alaską. Ponieważ zainteresowana nią była także Wielka Brytania (która posiadała większość Kanady), Rosja zaoferowała Stanom Zjednoczonym sprzedaż Alaski już w marcu 1859 roku. 

Wybuch wojny secesyjnej przerwał negocjacje. Umowę zawarto siedem lat później, 30 marca 1867 roku. Rosja sprzedała Alaskę za 7,2 miliona dolarów amerykańskich, co stanowi równowartość około 125 milionów dzisiejszych dolarów.