Szwedzi nie przekażą Ukrainie myśliwców. Spełniają "prośbę sojuszników"

Według szwedzkiego ministra obrony - Pala Jonsona, wprowadzenie dwóch różnych typów samolotów bojowych byłoby dla Ukraińców zbyt skomplikowane logistycznie i szkoleniowo. Zdaniem ministra, nasi wschodni sąsiedzi powinni teraz skupić się na absorpcji myśliwców F-16 od Danii, Norwegii, Belgii i Niderlandów oraz dalszym tworzeniu dla nich zaplecza technicznego.

Na posiedzeniu grupy do spraw dostarczenia samolotów Ukrainie miała zaistnieć dość intensywna dyskusja co do sensowności przekazania Ukrainie w bliskim czasie dwóch typów maszyn. Szwedzki minister postanowił zgodzić się na prośby sojuszników i oddalić przekazanie Gripenów Ukrainie. W swojej wypowiedzi zaznaczył jednak, że w przyszłości nie wyklucza przekazania myśliwców Ukrainie.

Szwedzi byli jednymi z bardziej zawziętych agitatorów zmiany w polityce użycia zachodniej broni. Niejednokrotnie publicznie wypowiadali się oni w tonie, który jednoznacznie określał potrzebę zmiany nastawienia w tej sprawie. Niedawno Szwedzi oficjalnie zezwolili Ukraińcom na wykorzystanie ich broni również na terenie Rosji, nakazali jednak przestrzeganie konwencji genewskich w użyciu szwedzkiego sprzętu. Jest to duża zmiana względem dotychczasowego podejścia państw NATO-wskich, które zdawać by się mogło, pod wpływem USA wprowadziły ograniczenia użycia swojej broni w walce z Rosją.

Za Szwecją miało podążyć kilka krajów Unii Europejskiej, jednak nie wiadomo, o które państwa dokładnie chodzi. Podobno intensywna dyskusja na ten temat toczy się także we władzach Stanów Zjednoczonych. Jako że USA wciąż wzbraniają się przed decyzją w tej sprawie, bardzo możliwe jest, że to ich interwencja spowodowała zmianę decyzji Szwedów w sprawie przekazania swoich nowoczesnych myśliwców. USA niezwykle ostrożnie podchodzą do tematu wojny Ukrainy z Rosją, aby nie podsycać dodatkowo bardzo zaognionej już sytuacji międzynarodowej.

JAS 39 Gripen produkowany przez koncern Saab to lekki myśliwiec wielozadaniowy. Akronim JAS z jego nazwy przetłumaczyć można jako Jakt - Myśliwski, Attack - Szturmowy, Spaning - rozpoznawczy, jak widać, jest to samolot przeznaczony do szerokiej gamy zastosowań. Gripeny produkowane są od 1987 roku, do tej pory powstało około 300 maszyn.

Myśliwiec jest dość nietypowy z uwagi na wymagania szwedzkiego lotnictwa, które za główne cele stawia sobie zwrotność i możliwość operowania z krótkich pasów startowych oraz drogowych odcinków lotniskowych. Z tego powodu Gripen zbudowany został w układzie kaczki, czyli ze sterem wysokości znajdującym się z przodu samolotu. Tego typu konstrukcje to już tradycja szwedzkich myśliwców. Konstrukcja sama z siebie jest niestateczna, jednak zautomatyzowany system Fly-by-wire umożliwia jej prawidłowy lot. Zastosowanie tego rodzaju zabiegu znacząco zwiększa zwrotność samolotu. Poza tym samolot składa się w dużej mierze z materiałów kompozytowych, przez co jest bardzo lekki.

Myśliwiec rozwija prędkość maksymalną Mach 2, czyli 2130 km/h. Jego pułap to 18 tys. metrów, a maksymalny zasięg maszyny (z dodatkowymi zbiornikami paliwa) wynosi 3 tys. kilometrów. JAS 39 przenosi do 5300 kg uzbrojenia na ośmiu węzłach podwieszeń (dla porównania F-16 może przenosić do 7700 kg broni). 

Gripen obsługuje szereg nowoczesnego uzbrojenia lotniczego, wśród niego można wymienić:

pociski powietrze-powietrze:

• IRIS-T, 
• AIM-9 Sidewinder,
• Meteor,
• AMRAAM,

broń powietrze-ziemia:

• pociski manewrujące Taurus, 
• pociski AGM-65 Maverick, 
• bomby kierowane Paveway II,
• bomby szybujące GBU-39,
• bomby Mark 82.

Samolot może także przenosić pociski przeciwokrętowe RBS-15 i jest na stałe uzbrojony w działko Mauser kalibru 27 mm.

Z powodu bardzo dobrych możliwości Gripenów, informacja o ich planowanych przekazaniu Ukrainie została przyjęta bardzo entuzjastycznie. Jak się jednak okazuje, będziemy musieli na to jeszcze trochę poczekać.