Ksenotransplantacje coraz bliżej. Rozgryźli sekret odrzutów
Francusko-amerykański zespół badaczy ogłosił istotny krok w dziedzinie transplantologii międzygatunkowej. Naukowcy z Instytutu Transplantacji i Regeneracji Narządów w Paryżu oraz nowojorskiego Langone Transplant Institute zmapowali molekularną odpowiedź ludzkiego organizmu na przeszczepienie nerki pobranej od świni. Dzięki temu zidentyfikowano dokładne mechanizmy odrzutu i skutecznie je ograniczono.
Zespół kierowany przez dra Valentina Goutaudiera opracował szczegółową mapę odpowiedzi immunologicznej człowieka na przeszczepiony świński narząd. Z pomocą nowoczesnych technik obrazowania molekularnego i analizy bioinformatycznej udało się dokładnie określić, które komórki i mechanizmy odpowiadają za uruchomienie procesu odrzutu. To odkrycie może otworzyć drogę do rutynowego wykorzystania świńskich narządów jako alternatywy dla ludzkich dawców.
Mapa immunologiczna odrzutu
Największym zaskoczeniem było odkrycie, że komórki odpornościowe człowieka - głównie makrofagi i komórki mieloidalne - przenikały do wszystkich części przeszczepionego świńskiego filtra nerkowego. Ich obecność była widoczna już we wczesnych fazach po przeszczepie, jeszcze zanim pojawiły się widoczne objawy odrzutu.
Zrozumienie konkretnych interakcji immunologicznych na poziomie molekularnym pozwala nam opracowywać precyzyjne terapie, które powstrzymają odrzut zanim się nasili
Odrzut da się przystopować
Dysponując tą wiedzą, naukowcy przetestowali ukierunkowane interwencje terapeutyczne, które miały za zadanie ograniczyć działanie najaktywniejszych komórek odpornościowych. Efekty okazały się pozytywne, odrzut został znacząco spowolniony, a przeszczep funkcjonował dłużej i stabilniej.
Dzięki tej metodzie zidentyfikowano również tzw. okno terapeutyczne, moment, w którym należy rozpocząć leczenie immunosupresyjne, aby było najbardziej skuteczne. Co istotne, odrzut zaczyna się znacznie wcześniej niż się objawia, więc prewencja musi wyprzedzać symptomy.
Nasze badania stanowią fundament dla bezpieczniejszych i skuteczniejszych transplantacji świńskich narządów u ludzi w najbliższej przyszłości
Świńska nerka lekiem na kryzys przeszczepowy?
Osiągnięcia te mogą mieć realne zastosowanie kliniczne już wkrótce. Obecnie w samych Stanach Zjednoczonych ponad 103 tysiące osób czekają na przeszczep, a dostępność ludzkich dawców jest dramatycznie niska. Świńskie nerki, odpowiednio zmodyfikowane genetycznie, mogą stać się realną alternatywą.
W kolejnych etapach badań naukowcy planują optymalizować terapie immunosupresyjne, dopasowując je do indywidualnych reakcji pacjentów. Jednocześnie mogą zajść zmiany w modyfikacjach genetycznych samych świńskich dawców, by lepiej "pasowały" do ludzkiego układu odpornościowego.
Choć droga do rutynowego wykorzystywania świńskich organów w medycynie transplantacyjnej nadal jest długa, to badania zespołu dra Goutaudiera wyraźnie ją skracają . Być może już za kilka lat przeszczep ze świni nie będzie tematem eksperymentów, lecz procedurą kliniczną ratującą tysiące ludzkich istnień.
