Sztuczna inteligencja zabierze ci pracę? Wpisz nazwę zawodu i sprawdź. Nowe narzędzie NASK

Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa - Państwowy Instytut Badawczy (NASK) udostępnił nowy raport "Jak generatywna sztuczna inteligencja wpłynie na rynek pracy?". Dowiadujemy się z niego, że generatywna sztuczna inteligencja w mniejszym bądź większym stopniu zagraża nawet 30,8% miejsc pracy w Polsce. W tylu bowiem dochodzi do interakcji z GenAI, która usprawnia pracę i zwiększa wydajność, skracając czas wykonania zadań.

W sumie dotyczy to 5,08 mln stanowisk, z czego 817,5 tys. uznano za "stanowiska o bardzo wysokiej podatności". 4,9% pracowników w Polsce jest szczególnie narażonych na utratę pracy, którą w dużym stopniu może przejąć AI. Chodzi o stanowiska, których zadania można najszybciej zautomatyzować albo przekształcić. Nie dojdzie jednak od razu do masowych zwolnień. Proces będzie zachodził stopniowo i w międzyczasie "mogą pojawić się nowe zadania, tworząc możliwości rozwoju i innowacji".

Transformacja cyfrowa w Polsce nie stoi jeszcze na zbyt wysokim poziomie. Według cytowanych przez NASK danych z grudnia 2024 zaledwie 9,4% pracowników przyznaje, że w ich miejscach pracy używane są narzędzia sztucznej inteligencji. 19% badanych potwierdza plany wdrożenia GenAI, a 27,2% nic o tym nie wie. Nie znaczy to jednak, że takich planów nie ma - zarząd po prostu może jeszcze o tym nie informować pracowników, by nie siać paniki.

Raport ujawnia także, że 68,1% pracujących nie otrzymało jakichkolwiek wytycznych dotyczących korzystania z narzędzi generatywnej sztucznej inteligencji, a 23,8% nie wie, czy w ich firmach w ogóle wprowadzono jakiekolwiek zasady dotyczące wykorzystania GenAI.

Z kolei w firmach, w których wprowadzono już narzędzia GenAI, 66% pracowników chciałoby rozszerzyć ich wykorzystanie. Jest to dość zbieżne z tym, co ujawnił niedawny raport brytyjskiej agencji rządowej Government Digital Service, która przepytała 20 tys. użytkowników Microsoft 365 Copilot - asystenta AI w aplikacjach Office. Pracownicy deklarowali, że chcą lepiej poznać narzędzia, aby móc robić za ich pomocą więcej lub szybciej wykonywać zadania. Zdawali się jednak nie dostrzegać, że ta efektywność może obrócić się przeciwko nim samym.

Dotychczasowa narracja twórców sztucznej inteligencji była taka, że GenAI ma wspomagać pracowników, a nie ich zastąpić. Coraz częściej jednak czołowi producenci wspominają jednak o tym drugim, niepożądanym przez pracowników scenariuszu. Sam Altman z OpenAI mówił niedawno, że dziś praca wielu menadżerów polega na rozdysponowaniu pracy agentom AI, które działają niczym pracownicy niższego szczebla. Firmy big tech mogą dochodzić do wniosku, że już nie opłaca się zatrudniać juniorów. Za jakiś czas to samo będzie mogło dotyczyć pracowników starszych stażem i bardziej doświadczonych - aż do CEO włącznie.

Microsoft zaczął z kolei mówić już nie tylko o możliwościach bardziej efektywnej pracy na tym samym stanowisku, ale też o oszczędnościach dla firm po wdrożeniu wnioskującej/rozumującej AI. Najmniej zaś owija w bawełnę Amazon, który niedawno otwarcie zapowiedział przyszłe redukcje etatów, których zadania przejmie sztuczna inteligencja.

A czy twój zawód jest zagrożony nadejściem sztucznej inteligencji? Nowe narzędzie na stronie NASK pozwoli ci to szybko sprawdzić. Otwórz stronę i przewiń do sekcji "Wyszukaj zawód". Tam w polu wyszukiwarki wpisz nazwę zawodu. Gdy zaczniesz pisać, wyszukiwarka podpowie nazwy zawodów. Kliknij tę najbardziej pasującą, a następnie "Wyszukaj".

Narzędzie powie, jaka jest podatność - bardzo wysoka, wysoka, średnia, niska, bardzo niska lub brak podatności - zarówno dla całego stanowiska ogółem, jak i dla poszczególnych zadań typowych dla danej grupy zawodowej. Przykładowo kapitan statku morskiego nie jest ani trochę zagrożony przez GenAI. Jedynie w niskim i bardzo niskim stopniu niektóre mało znaczące jego zadania mogą wykonywać narzędzia AI.

Z kolei u redaktora serwisu internetowego stopień wpływu jest już bardzo wysoki. Według raportu GenAI jest w stanie bardzo dobrze obsługiwać system wprowadzania treści i w średnim stopniu kreować zagadnienia czy opracowywać "najwyższej jakości teksty". Rzecz w tym, że AI nadal halucynuje, popełnia rażące błędy i robi to wtórnie oraz w oparciu o teksty już napisane przez ludzi lub... inną AI, także nakarmioną ludzkimi tekstami.

Praca wykonywana przez sztuczną inteligencję może być bardziej efektywna w przypadku żmudnych, automatycznych zadań, ale tam, gdzie w grę wchodzi ludzka kreatywność, wygenerowanym przez nią dziełom brakuje ludzkiego pierwiastka, który dla wielu odbiorców jest tak ważny. W kolejnych latach AI może jednak nauczyć się go naśladować.