Jak daleko sięga Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba? Odpowiedź cię zaskoczy!
Historia teleskopów pokazuje, jak potężne narzędzia naukowe pozwalają odkrywać sekrety kosmosu niedostępne dla zwykłego oka. Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba działa w podczerwieni i potrafi analizować światło sprzed miliardów lat, niedługo jednak jeszcze nowocześniejsze konstrukcje mogą sprawić, że poznanie Wszechświata stanie się pełniejsze.
Teleskopy zrewolucjonizowały sposób, w jaki patrzymy na niebo. Dzięki nim ludzkość mogła po raz pierwszy zobaczyć to, co wcześniej było niewidoczne gołym okiem. Ich historia sięga początków XVII wieku, kiedy pierwsze urządzenie zostało skonstruowane przez Hansa Lipperheya w 1608 roku. Początkowo było to proste narzędzie optyczne, lecz szybko stało się kluczowe w rozwoju astronomii.
Najlepszy obecnie teleskop
Niektóre teleskopy są mocniejsze od innych, co pozwala nam dostrzec odległe gwiazdy i galaktyki, a także badać ekstremalne zjawiska, jak czarne dziury czy pierścienie Einsteina. A najpotężniejszym z nich jest obecnie Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba (JWST), wystrzelony 25 grudnia 2021 roku do obserwacji w podczerwieni, będący dopełnieniem Kosmicznego Teleskopu Hubble'a, który został zaprojektowany głównie do wykrywania światła widzialnego i ultrafioletowego.
W kosmosie światło podczerwone rozciąga się na znacznie większą odległość niż światło widzialne, więc łatwiej je wykryć z dużej odległości, szczególnie że przebija się nawet przez chmury pyłu.
Główne zwierciadło JWST ma średnicę 6,5 metra i 25 metrów kwadratowych powierzchni. Pozwala mu to na obserwacje odległości miliardów lat świetlnych, ponieważ znajduje się w kosmosie, poza przyćmiewającą go mgłą ziemskiej atmosfery. Czynniki takie jak zanieczyszczenie światłem czy chaotyczny ruch powietrza mogą stwarzać problemy dla teleskopów naziemnych, z tego powodu wiele naszych najsilniejszych teleskopów jest poza atmosferą Ziemi.
JWST został umieszczony w okolicy punktu libracyjnego L2 układu Słońce-Ziemia, około 1,5 miliona kilometrów od Ziemi. Jest to punkt, w którym satelity mogą utrzymać stabilność na orbicie dzięki równowadze grawitacyjnej.
Jak daleko może zajrzeć Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba?
Kiedy patrzymy w nocne niebo, praktycznie cofamy się w czasie. Światłu słonecznemu dojście do Ziemi zajmuje około 8 minut, jednak im większa odległość, tym więcej czasu musi upłynąć, co komplikuje obliczenia.
Astronomowie mierzą przesunięcie ku czerwieni (redshift), aby badać, jak stary jest Wszechświat w chwili, gdy dane światło zostało wyemitowane. Jest to zjawisko, które możemy zaobserwować, kiedy ciała niebieskie przyśpieszają i oddalają się coraz bardziej - im dalej i dłużej światło pokonuje drogę, tym większe staje się jego przesunięcie ku czerwieni.
Obecnie jednym z najdalszych znanych kandydatów na przesunięcie ku czerwieni jest galaktyka JADES-GS-z14-0, której redshift wskazuje na około 290 milionów lat po Wielkim Wybuchu.
Czy Chiny stworzą jeszcze lepszy teleskop?
Teleskop JWST udowodnił, że potrafi zajrzeć w przestrzeń kosmiczną znacznie głębiej niż teleskop Hubble'a, lecz na horyzoncie widać już rywali, którzy chcą przebić jego możliwości. Chiny budują teleskop kosmiczny zwany Teleskopem Chińskiej Stacji Kosmicznej (China Space Station Telescope), który będzie wykorzystywał technologię umożliwiającą na rejestrację większej liczby częstotliwości światła.
