T929 ATAK 2. Ukraińcy budują śmigłowiec z Turkami
Ukraińska spółka Motor Sicz dostarczy silniki turbowałowe na potrzeby rozwijanego w Turcji projektu śmigłowców szturmowych T929 ATAK 2. Tymczasem nadal nie widać zapowiadanego przez min. Macierewicza wspólnego polsko-ukraińskiego śmigłowca.
Dyrektor generalny tureckiego holdingu TUSAŞ/TAI, prof. dr Temel Kotil, poinformował, że ukraińska spółka Motor Sicz z Zaporoża dostarczy silniki turbowałowe na potrzeby rozwijanego od 2019 projektu ciężkich śmigłowców szturmowych T929 ATAK 2 w ramach inicjatywy Ağır Sınıf Taarruz Helikopteri.Prototyp 10-tonowego śmigłowca ma zostać oblatany w 2023 roku. Będzie on zdolny do udźwigu 1500 kg uzbrojenia: 30-mm działka umieszczonego w obrotowej wieżyczce oraz pociski rakietowe: powietrze-powietrze, przeciwpancernych UMTAS/L-UMTAS oraz kierowanych CİRİT i niekierowanych kalibru 70 mm na sześciu węzłach podskrzydłowych.
Zgodnie z umową z 2019 roku powstaną co najmniej trzy prototypy T929 ATAK 2 do prób, a wymogiem zamawiającego, czyli Prezydencji Przemysłu Obronnego , jest opracowanie wariantu bazowania lądowego i morskiego.Dyrektor generalny TUSAŞ/TAI poinformował również, że z uwagi na brak alternatywy dla odpowiedniego silnika turbowałowego na rynku tureckim, rozwiązanie w postaci 2500-konnego zespołu napędowego dostarczy Motor Sicz.
Jeśli chodzi o ofertę ukraińskiego producenta, to najbardziej zbliżoną moc wyjściową ma WK-2500-03 (maksymalnie 2700 KM/1985 kW), będący rozwinięciem silnika TW3-117WMA (2400 KM/1765 kW). Silniki na potrzeby T929 ATAK 2 miałyby być produkowane na licencji w Turcji.
Turecko-ukraińska współpraca
Wybór silników ukraińskich wynika nie tylko z niemożności przemysłu tureckiego, ale także zacieśniania współpracy obronnej z Kijowem oraz embargiem państw zachodnich na technologie wojskowe do Turcji.
Obecnie produkowane T129A ATAK Faz-1 i zmodernizowane T129B ATAK Faz-2 są napędzane dwoma silnikami turbowałowymi CTS800-4A, które dostarcza konsorcjum LHTEC - joint venture Rolls-Royce i Honeywell. Jednak od 2018 roku na dalszą sprzedaż ich do Turcji obowiązuje amerykańskie embargo.Pierwotnie planowano zaadaptowanie układu napędowego z 6-tonowego wielozadaniowego śmigłowca transportowego T625, jednakże prototypy są napędzane silnikami LHTEC-CTS800·4A o mocy 1373 KM (1023 kW), co w świetle embarga również oznacza konieczność szukania alternatywy np. na Ukrainie.
Polska mrzonka
W 2016 roku Antoni Macierewicz w telewizji TRWAM poinformował, że są prowadzone negocjacje w sprawie wspólnej budowy śmigłowców z ukraińską firmą Motor-Sicz.
- Sądzę, że można mówić o perspektywie budowy i produkcji polskiego śmigłowca. Byłby on produkowany na potrzeby Europy Środkowej. Zwłaszcza, że mamy bardzo ciekawą propozycję ukraińskiego producenta silników samolotowych i śmigłowcowych Motor Sicz. Silniki z tego zakładu są znakomite, zwiększają skuteczność i osiągi Mi-8 i Mi-24 nieomal dwukrotnie. To daje szansę na efektywne wykorzystanie sprzętu porosyjskiego, a także budowę zupełnie nowego śmigłowca, nieustępującego parametrami propozycjom zachodnim - mówił w październiku 2016 roku, ówczesny minister ON, Antoni Macierewicz.
Już 3 stycznia 2017 roku ministerstwo zdementowało słowa ministra Macierewicza w odpowiedzi na interpelację posła Krzysztofa Brejzy "w sprawie planów budowy wspólnego z Ukrainą śmigłowca".
Okazało się, że rozmowy dotyczyły jedynie remontów posiadanych przez Polskę śmigłowców radzieckiej produkcji i Ukraińcy nie mieli pojęcia o planach budowy wspólnego wiatrakowca. Przez cały 2017 rok pomysłów na zakup śmigłowców była cała masa. Niemal z każdym miesiącem pojawiały się kolejne. Ostatecznie wszystkie padły.
Do dziś MON kupił jedynie cztery śmigłowce S-70i, które nie nadają się do prowadzenia działań bojowych i cztery znakomite i potężnie AW101, które nie spełniają wymagań, które marynarze zawarli w pierwotnym postępowaniu przetargowym.
Rafał Muczyński, Sławek Zagórski
