Czy jądro Ziemi zatrzymało się, a nawet… zmieniło kierunek rotacji? Naukowcy opublikowali nowe wyniki badań
Badacze twierdzą, że wewnętrzne jądro naszej planety w ostatnim czasie zatrzymało się i może teraz obracać się w przeciwnym kierunku niż w poprzednich dekadach. Dlaczego tak się stało?
Naukowcy z Uniwersytetu Pekińskiego w Chinach analizowali dane dotyczące fal sejsmicznych pochodzących z trzęsień ziemi, które przechodziły przez wewnętrzne jądro naszej planety. Badając zachodzące w falach zmiany, mogli "zobaczyć", co dzieje się głęboko pod powierzchnią gruntu.
Analizowane dane pochodziły z okresu od 1960 roku do 2021 roku i ujawniły, że wewnętrzne jądro wykazywało wyraźne oznaki zmienności. Badacze skupili się na falach o podobnej magnitudzie, które pochodziły z jednego źródła. Fale te przechodziły przez jądro w różnym tempie, co świadczy o tym, że następuje tam rotacja.
Jednakże w latach 2009-2011 zauważono, że różnice tempa przechodzenia fal przez jądro zniknęły, co jak sądzą naukowcy, mówi o tym, że jądro wewnętrzne się zatrzymało. W kolejnych latach owe różnice pomiędzy falami powróciły, lecz były inne niż wcześniej - może się to wiązać ze zmianą kierunku rotacji.
Ponadto badacze zauważyli, że od wczesnych lat 70. zaczęły pojawiać się "znaczące zmiany w falach sejsmicznych", które mogą wskazywać, że wspomniana pauza w rotacji była częścią oscylacji występującej co 70 lat, kiedy wewnętrzny rdzeń stopniowo zaczynał się obracać w przeciwnym kierunku.
Stały rdzeń wewnętrzny jest zbudowany z żelaza i niklu i otoczony jest płynnym jądrem zewnętrznym, dzięki czemu może zmienić kierunek swojego obrotu. Rotacja jest regulowana przez pole magnetyczne, które generowane jest w zewnętrznym jądrze, a także przez procesy mające miejsce w płaszczu ziemskim.
Wcześniej jądro wewnętrzne obracało się w kierunku wschodnim, teraz obraca się w kierunku zachodnim względem skorupy ziemskiej. Kolejna zmiana rotacji ma nastąpić w 2040 roku. Naukowcy piszą w swoim artykule: "Ta wielodekadowa okresowość zbiega się ze zmianami w kilku innych obserwacjach geofizycznych, zwłaszcza długości dnia i pola magnetycznego. Obserwacje te dostarczają dowodów na dynamiczne interakcje między warstwami Ziemi, od najgłębszego wnętrza do powierzchni, potencjalnie z powodu sprzężenia grawitacyjnego i wymiany momentu pędu z jądra i płaszcza na powierzchnię".
Jak powiedział w 2022 roku prof. John E. Vidale z USC Dornsife College of Letters, Arts and Sciences: - Z naszych odkryć możemy zobaczyć przesunięcia powierzchni Ziemi w porównaniu z jej wewnętrznym jądrem. Jednak nasze ostatnie obserwacje pokazują, że wewnętrzne jądro obracało się nieco wolniej w latach 1969-71, a następnie przesunęło się w przeciwnym kierunku w latach 1971-74 - . Wyniki badań zostały opublikowane w Nature Geosience.
Skomentuj artykuł na Facebooku Geekweeka
