Houston, mamy problem! Nasz mózg źle działa w kosmosie

Nowe badanie rzuca światło na mniej znany wpływ przestrzeni kosmicznej na funkcje poznawcze oraz to, jak może to wpłynąć na naszą zdolność do odbywania długich podróży kosmicznych.

Frank Rubio na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej
Frank Rubio na Międzynarodowej Stacji KosmicznejNASAdomena publiczna

Nawet na Ziemi szybkość przetwarzania informacji, pamięć robocza i uwaga to obszary poznawcze, które mogą tymczasowo zmieniać się pod wpływem stresu. Wystarczy przecież bardzo pracowity dzień czy niewyspana noc, aby odczuwać trudności z koncentracją lub potrzebować więcej czasu na wykonanie zadań. Tymczasem przestrzeń kosmiczna niesie ze sobą ekstremalne stresory, takie jak promieniowanie, mikrograwitacja oraz wymagania samej misji.

To wpływa na ludzkie ciało, a wcześniejsze badania wykazały, że długotrwałe loty kosmiczne mogą prowadzić do utraty gęstości kości, zaniku mięśni, a także negatywnie oddziaływać na serce, oczy, kręgosłup, komórki i ogólną sprawność fizyczną. Jeśli chodzi o mózg, badania nad zachowaniami poznawczymi astronautów są mniej rozwinięte, choć istnieją dowody na to, że kosmos może wpływać także na ten obszar.

Mózg astronautów w kosmosie

Badanie opublikowane w 2020 roku wykazało, że długotrwałe loty kosmiczne mogą zmieniać ilość płynu mózgowo-rdzeniowego, którego zwiększona objętość utrzymuje się przez rok po powrocie astronautów. Badania z 2017 roku wykazały również, że długie pobyty w kosmosie powodują zarówno wzrost, jak i zmniejszenie ilości istoty szarej w różnych obszarach mózgu.

Zespół naukowców z Laboratorium Zdrowia i Zachowań NASA postanowił więc przeanalizować zachowania 25 astronautów przebywających na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS), aby dowiedzieć się więcej o tym problemie. W ramach badania astronauci wykonywali 10 testów na Ziemi - raz przed startem oraz dwa razy po powrocie (10 dni i 30 dni po lądowaniu). Te same testy przeprowadzano także na pokładzie ISS, zarówno na początku, jak i pod koniec sześciomiesięcznych misji.

Nasz mózg powstrzyma kolonizację innych planet?

Naukowcy analizowali prędkość i dokładność wykonywania zadań, porównując wyniki w pięciu różnych momentach. Rezultaty pokazały, że astronauci reagowali wolniej na zadania oceniające szybkość przetwarzania informacji, pamięć roboczą i uwagę w kosmosie niż na Ziemi, ale ich dokładność pozostała na tym samym poziomie.

Życie i praca w kosmosie nie były związane z powszechnym upośledzeniem funkcji poznawczych, które mogłoby wskazywać na poważne uszkodzenia mózgu
powiedziała Sheena Dev, badaczka z Laboratorium Zdrowia i Zachowań NASA oraz główna autorka badania.

Co ważne, zmiany te nie utrzymywały się po powrocie na Ziemię, ale nie wiadomo, czy tak samo byłoby po dłuższym pobycie, a do tego wyniki opublikowane w czasopiśmie Frontiers in Physiology budzą obawy dotyczące wpływu przyszłych misji na Księżyc i Marsa na funkcje mózgu astronautów. Zwłaszcza że NASA przygotowuje się do powrotu astronautów na Księżyc w ramach programu Artemis, którego celem jest ustanowienie trwałej ludzkiej obecności na powierzchni Srebrnego Globu i podróży na Marsa.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!

Odbudowa katedry Notre-Dame w Paryżu ukończona. Ponowne otwarcie 8 grudniaAFP
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas