Jej badania pozwoliły odkryć helisę DNA. Została pominięta
Rosalind Franklin to niedoceniona badaczka, która miała ogromny wpływ na odkrycie helisy DNA. Siedemdziesiąt lat temu rozeszła się informacja o ujawnieniu informacji, że struktura DNA ma postać skręconych pasm połączonych chemicznymi nićmi.
Znaną nam dzisiaj strukturę opisano wówczas w trzech artykułach. Wśród nazwisk autorów była również Rosalind Franklin - chemiczna, która niedługo po tym zmarła na raka jajnika. Niestety miało to wpływ na jej uhonorowanie za ważne dla świata nauki odkrycie.
Po śmierci nagrodę Nobla otrzymali pozostali dwaj naukowcy — James Watson i Francis Crick. W jakim stopniu doświadczone oko Franklina wpłynęło na przebieg odkrycia, od tamtej pory jest tematem dyskusji. Nowe światło na udział padło dzięki dwóm naukowcom piszącym biografię Watsona i Cricka, a dokładniej odkryciu informacji o podwójnej helisie DNA w przeoczonym liście i niepublikowanym artykule prasowym z lat pięćdziesiątych.
Cobb i Comfort przejrzeli archiwum notatek Franklin, aby zrekonstruować jej pomysły, opisując, w jaki sposób była uczennica Marie Skłodowskiej-Curie stworzyła znacznie więcej, niż jeden obraz, z którego jest najczęściej znana.
Franklin przeprowadziła wiele dokładnych pomiarów swoich obrazów dyfrakcji rentgenowskiej, zapisując swoje dane w nieformalnym raporcie. Po dotarciu w ręce Watsona i Cricka obserwacje zostały wykorzystane - bez pozwolenia - do potwierdzenia ich teoretycznego modelu DNA.
Cząsteczka jest "wielką helisą z kilkoma łańcuchami, fosforanami na zewnątrz, międzyhelikalnymi wiązaniami fosforanowo-fosforanowymi, rozrywanymi przez wodę", opisała wcześniej Franklin w swoich notatkach z seminarium z 1951 r., w którym uczestniczył Watson i od niechcenia je odrzucił.
Sytuację naukowcy próbowali nieco wyprostować w artykule z 1954 roku. Przyznali wówczas, że "sformułowanie naszej struktury byłoby nieprawdopodobne, jeśli nie niemożliwe" bez danych Franklin. Jak sugerują Cobb i Comfort trudno rozróżnić, czy odczytuje się to jako przelotne przyznanie się do winy, czy uznanie ciężkiej pracy ich rówieśników; być może oba są prawdziwe.
Źródło: Matthew Cobb, Nathaniel Comfort, What Rosalind Franklin truly contributed to the discovery of DNA’s structure, Nature 616, 657-660 (2023), doi: https://doi.org/10.1038/d41586-023-01313-5
