Majówka w lesie? Uważaj na kleszcze, bo borelioza atakuje
Przed nami długi weekend majowy, który wiele osób zdecyduje się spędzić poza domem. Lekarze apelują jednak o ostrożność i szybkie reagowanie na każdego kleszcza, jakiego znajdziemy na swoim ciele po aktywności na świeżym powietrzu. Przypadków boreliozy aktualnie jest dużo więcej niż rok wcześniej.
- Wiele osób wciąż uważa, że na kleszcze należy uważać jedynie w lesie, ale w rzeczywistości zagrożenie jest dużo większe.
- Pajęczaki te równie często spotykamy na obszarach trawiastych, parkach miejskich i osiedlach mieszkaniowych z placami zieleni.
- Pasażera na gapę można złapać podczas spaceru z psem, zabawy na okolicznym placu zabaw, wyjścia na grzyby, wypadu nad jezioro i niemal każdej aktywności na świeżym powietrzu i niestety coraz więcej z nich przenosi też boreliozę i kleszczowe zapalenie mózgu.
Dużo więcej zachorowań na boreliozę w Polsce niż w 2022 roku
A przynajmniej tak sugerują dane dla naszego kraju za pierwszy kwartał 2023 roku. W tym czasie w Polsce stwierdzono 2753 przypadki boreliozy i 47 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu. Jest to znaczny wzrost względem analogicznego okresu ubiegłego roku, kiedy to mieliśmy do czynienia z 1423 przypadkami boreliozy i 14 kleszczowego zapalenia mózgu.
W kontekście ostatnich badań nie powinno być to jednak większym zaskoczeniem, bo najnowsze statystyki wskazują, że rośnie liczba kleszczy przenoszących poważne choroby odkleszczowe, a mówiąc precyzyjniej rośnie liczba osób posiadających we krwi przeciwciała, co wskazuje na trwającą lub przebytą w przeszłości boreliozę. Naukowcy szacują, że to już 14 proc. globalnej populacji.
Szczególną ostrożność należy zaś zachować podczas zbliżającej się majówki, bo na maj i czerwiec przypada okres pierwszego szczytu aktywności kleszczy (drugi obserwujemy w okresie wrzesień-październik). Oczywiście, nie każdy kleszcz przenosi groźne choroby, ale są regiony Polski, gdzie ryzyko jest dużo większe. Jakie?
Najwięcej zakażonych boreliozą kleszczy jest we wschodniej i centralnej części kraju. Chodzi o województwa mazowieckie, lubelskie, podkarpackie, warmińsko-mazurskie. W tych regionach odsetek kleszczy zakażonych tymi bakteriami może sięgać czasami nawet do 60-70 proc.
Czy borelioza jest uleczalna? Usuwanie kleszczy
Borelioza to choroba całkowicie wyleczalna, jeśli zostanie zdiagnozowana wystarczająco wcześnie - niestety w części przypadków latami rozwija się w ukryciu, dając szereg objawów typowych dla różnych dolegliwości, co utrudnia rozpoznanie. To dlatego niezwykle ważne jest jak najszybsze usunięcie kleszcza, którego wyciągamy pęsetą, kleszczołapką lub specjalną pompką (do kupienia w aptekach) - bez wykręcania i smarowania tłuszczem!
Objawy boreliozy, które powinny zwrócić uwagę
Po usunięciu kleszcza miejsce starannie dezynfekujemy i obserwujemy przez jakiś czas, konsultując z lekarzem jakiekolwiek niepokojące objawy. U większości chorych w pierwszej kolejnością są to rumień wokół miejsca ugryzienia oraz objawy grypopodobne, jak zmęczenie, bóle stawów, nudności, wymioty, zawroty i bóle głowy, a w późniejszym okresie choroby także zanikowe zapalenie skóry kończyn, zapalenie stawów i zmiany neurologiczne.
Szczepionka na kleszcze. Chroń się przed kleszczowym zapaleniem mózgu
Niestety jedynym sposobem na uniknięcie zachorowania jest unikanie samych kleszczy, bo niestety nie istnieje szczepionka chroniąca przed boreliozą, choć coraz częściej słyszymy o postępach prac w tym zakresie. Lekarze apelują jednak, aby szczepić się przeciw kleszczowemu zapaleniu mózgu, bo ta ostra choroba wirusowa również wiąże się z ostrymi powikłaniami neurologicznymi, jak zajęcie ośrodkowego układu nerwowego, zapalenie rdzenia kręgowego, opon mózgowo-rdzeniowych lub mózgu.
