Marzysz by żyć wiecznie? Ta mała wie, jak to się robi...
Człowiek od zawsze bał się śmierci i marzył o nieśmiertelności. Nie wiemy, o czym marzą meduzy z gromady stułbiopławów, ale ta zawstydziła gatunek ludzki. Dlaczego? Bo według naukowców potrafi żyć wiecznie...
Trudno nawet zliczyć mity, wiersze, pieśni traktujące o wiecznym trwaniu. Przez wiele tysięcy lat było ono jedynie utopijną wizją, nawet nie tyle dla człowieka, co dla wszystkich żyjących istot. Przełom nastąpił dopiero w latach 90. ubiegłego wieku.
W 1996 roku naukowcy opublikowali przełomowe badanie na temat małego gatunku meduz. Okazało się, że Turritopsis dohrnii posiadł niezwykłą zdolność do powrotu ze stadium płciowo dojrzałego do niedojrzałego. Nie raz, nie dwa, a wielokrotnie. Ten prosty trik oszukuje śmierć i pozwala osiągnąć potencjalną nieśmiertelność.
Dlaczego potencjalną? Gdyż istnieją jeszcze czynniki zewnętrzne, takie jak np. polujące na meduzy drapieżniki. Gdyby nie one, Turritopsis dohrnii mogłyby powtarzać cykl powrotu do wcześniejszego etapu dojrzewania i żyć wiecznie. Do dzisiejszego dnia jest to jedyne znane nieśmiertelne zwierzę.
Wszystkie znane nauce meduzy istnieją w dwóch postaciach: polipu i meduzy. Ale podczas, gdy większość rośnie od pierwszego stadium do drugiego, ostatecznie kończąc po jakimś czasie cykl życia, Turritopsis dohrnii posiada zdolność przełączania się między dwoma "trybami". Robi to przez proces zwany transdyferencjacją, który mówiąc w skrócie polega na transformacji dojrzałej komórki w inny typ dojrzałej komórki.
Zamiast więc umierać, jak każda istota, maleńka nieśmiertelna meduza najpierw chowa swoje macki, zamieniając się w kropelkę, a następnie spada na dno oceanu, gdzie w ciągu trzech dni powraca do swojej polipowej fazy. Naukowcy ze zdziwieniem odkryli, że oba stadia są genetycznie identyczne. Szukając obrazowych porównań, możesz wyobrazić sobie kurczaka, który powraca do formy jajka.
Co ciekawe, meduza nie kontroluje swoich transformacji sama. Badania wykazały, że zachodzi ona wtedy, gdy jest ranna lub głodująca. Albo gdy zmienia się temperatura, czy też zasolenie wody, w której żyje.
Na świecie istnieją trzy rodzaje meduzy Turritopsis: dohrnii, nutricula i rubra. Nazwę nieśmiertelnej dzierży jednak tylko ta pierwsza, której nieśmiertelność została potwierdzona w warunkach laboratoryjnych. Pozostałe dwa rodzaje wciąż czekają na przebadanie, więc może się okazać, że nauka niebawem znów nas zaskoczy...
