Mózg starzeje się wcześniej niż myśleliśmy

Zdaniem autorów pracy, oznacza to, że metody, które mogą spowolnić ten proces, jak np. zdrowszy styl życia, warto wdrażać wcześniej niż zauważymy u siebie objawy demencji.

Dotychczasowe badania sugerowały, że sprawność umysłowa spada przeważnie po 60. roku życia, jednak część naukowców nie zgadzała się z tym poglądem.

Badacze z Francji, Wielkiej Brytanii i USA przeanalizowali dane zbierane przez 10 lat w grupie ponad 7 tys. osób - 5.198 mężczyzn oraz 2.192 kobiet. Wszyscy byli urzędnikami państwowymi w wieku od 45. do 70. roku życia i uczestnikami szeroko zakrojonego studium o nazwie Whitehall II.

W okresie badań trzykrotnie oceniano ich sprawność umysłową - tj. zdolność logicznego myślenia, pamięć krótkotrwałą, zasób słownictwa oraz tzw. płynność werbalną, czyli biegłość w posługiwaniu się słownictwem.

Pamięć krótkotrwałą sprawdzano w ten sposób, że najpierw zaprezentowano badanym listę 20 słów jedno- lub dwusylabowych, a następnie w ciągu dwóch minut mieli oni spisać wszystkie te, które udało im się zapamiętać. Test na logiczne myślenie składał się z serii 65 zadań matematycznych oraz werbalnych, o rosnącym stopniu trudności i analizował zdolność badanych osób do identyfikacji schematów, zasad i reguł.

Aby ocenić płynność werbalną urzędników poproszono ich, by w ciągu minuty spisali jak najwięcej słów zaczynających się na literę "S" i - również w ciągu minuty - jak najwięcej nazw zwierząt.

W analizie uwzględniono poziom wykształcenia badanych osób.

Okazało się, że wszystkie sprawdzane zdolności umysłowe - poza zasobem słownictwa - słabły już po 45. roku życia, przy czym szybsze ich pogarszanie się obserwowano w starszych grupach wiekowych.

Na przykład, zdolność logicznego myślenia obniżyła się w okresie badań o 3,6 proc. u mężczyzn i kobiet w wieku 45-49 lat. W grupie wiekowej 65-70 lat spadek ten wyniósł 9,6 proc. w przypadku mężczyzn i 7,4 proc. u kobiet.

Zdaniem autorów pracy, dowodzi to, że zdolności umysłowe zaczynają słabnąć przed 60. rokiem życia, co jest widoczne już u osób w wieku 45-49 lat.

Zdaniem prowadzącej badania dr Archany Singh-Manoux z Centrum Badań Epidemiologicznych i Zdrowia Populacyjnego we Francji oraz z Collegium Uniwersyteckiego w Londynie, określenie wieku, w którym rozpoczyna się proces pogorszenia sprawności umysłowej jest ważne, bo stwarza możliwość wcześniejszego zastosowania metod mogących go spowolnić.

Im wcześniej to zrobimy, tym efekty będą lepsze. Jak przypominają naukowcy, istnieje wystarczająco dużo danych dowodzących, jak istotny wpływ na występowanie demencji ma styl życia i obecność czynników ryzyka chorób układu krążenia w wieku dorosłym.

Badania wskazują, że nasilenie takich czynników, jak nadciśnienie, otyłość i zbyt wysoki poziom cholesterolu w średnim wieku zdaje się mieć większe znaczenie niż w wieku podeszłym.

Dlatego kontrola wymienionych czynników przy pomocy zmiany stylu życia na zdrowszy oraz leków powinna być wdrażana jak najwcześniej. To, co jest dobre dla naszego serca, jest też korzystne dla naszej głowy, podkreślają autorzy pracy.

Według nich, zrozumienie starzenia się mózgu będzie jednym z wyzwań obecnego stulecia, zwłaszcza, że ciągle wzrasta oczekiwana długość życia ludzi.

PAP - Nauka w Polsce