Nadużywanie antybiotyków przez populację może wpływać na zdrowie jednostki

Powszechne stosowanie antybiotyków, środków przeciwwirusowych, przeciwgrzybiczych i przeciwpasożytniczych doprowadziło do powstania oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe (AMR). Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) problem ten znajduje się w pierwszej dziesiątce światowych zagrożeń dla zdrowia publicznego, a szczególnie palące jest niewłaściwe używanie i nadużywanie antybiotyków, które przyczyniły się do rozwoju lekoopornych bakterii.

Jednym z głównych problemów związanych ze stosowaniem antybiotyków jest fakt, że oprócz usuwania z organizmu szkodliwych bakterii, negatywnie wpływają one na mikrobiom jelitowy, na który składają się miliardy bakterii i innych mikroorganizmów. Może to doprowadzić do zaburzenia panującej w nim równowagi, a tym samym zwiększenia podatności organizmu na choroby. Do tego dochodzi też niewłaściwe używanie antybiotyków, które prowadzi do wykształcenia i przekazywania sobie przez bakterie oporności (tzw. ARG, czyli geny oporności na antybiotyki), utrudniającej leczenie chorób przez nie wywoływanych. 

A wiemy to, bo przeprowadzono wiele badań nad krótkoterminowym wpływem antybiotyków na mikrobiom jelitowy - co jednak ciekawe, konsekwencje dla populacji ogólnej w perspektywie długoterminowej nie zostały dotąd dokładnie zbadane. To właśnie dlatego w nowym badaniu naukowcy starali się zweryfikować, w jaki sposób spożycie antybiotyków w populacji wpływa na poziom ARG i w tym celu przeanalizowali ponad 3000 próbek mikrobiomu jelitowego pobranych od zdrowych osób z 14 krajów.

Następnie porównali ARG zidentyfikowane w próbkach z tymi znalezionymi w dużych kolekcjach genomów, aby zobaczyć, w jaki sposób geny przemieszczają się między mikrobami i patogenami. Jak podkreślają, celowo skupili się na próbkach zdrowych osób, żeby sprawdzić, w jaki sposób wpływa na nie "populacyjne" przyjmowanie antybiotyków - nawet zdrowa osoba, która nie brała ostatnio antybiotyków, jest nieustannie bombardowana przez drobnoustroje pochodzące od ludzi lub zwierząt, z którymi ma kontakt.

Okazało się, że istnieje silna korelacja między częstotliwością ARG w danym kraju a poziomem zużycia antybiotyków, tzn. w krajach, w których antybiotyki są przyjmowane powszechnie, ich populacje mają również większe poziomy genów oporności w mikrobiomie jelitowym. Sugeruje to, że niezależnie od stanu zdrowia danej osoby i tego, czy osobiście przyjmuje ona antybiotyki, populacyjne spożycie antybiotyków ma wpływ na liczbę ARG w jej jelitach.