Nie pracuj za długo. Coś dziwnego dzieje się wtedy z mózgiem
Bierzecie dużo nadgodzin, dorabiacie do podstawowej pracy, a może macie nielimitowany czas pracy? W takim razie mamy dla was bardzo złe informacje - coś dziwnego może dziać się w waszym mózgu.
Nowe badania opublikowane w czasopiśmie Occupational and Environmental Medicine dostarczają pierwszych dowodów neurobiologicznych na to, że długotrwała praca ponad 52 godziny tygodniowo może fizycznie zmieniać strukturę ludzkiego mózgu. Zmiany te dotyczą obszarów odpowiedzialnych za pamięć roboczą, zdolność rozwiązywania problemów i regulację emocji, co może mieć istotne konsekwencje dla zdrowia psychicznego pracowników.
Co dzieje się w mózgu przepracowanej osoby?
Zespół badaczy z uniwersytetu Yonsei w Korei Południowej przeanalizował dane 110 pracowników ochrony zdrowia, z czego 32 osoby regularnie przekraczały granicę 52 godzin pracy tygodniowo. Wszyscy uczestnicy przeszli badanie rezonansem magnetycznym (MRI), pozwalającym na ocenę struktury mózgu.
Wyniki były uderzające: u osób przepracowanych zaobserwowano aż o 19 proc. większą objętość lewego środkowego zakrętu czołowego, czyli struktury w mózgu powiązanej z funkcjami wykonawczymi, uwagą, planowaniem, pamięcią roboczą i przetwarzaniem językowym. Inne zmiany dotyczyły również obszarów mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie emocji, samoświadomość oraz rozumienie kontekstu społecznego.
Paradoks większego mózgu
Choć zwiększona objętość mózgu może pozornie brzmieć jak coś pozytywnego, naukowcy przestrzegają, że te zmiany niekoniecznie świadczą o poprawie funkcjonowania. Zmiana objętości może być efektem przeciążenia struktur neuronalnych, stanu zapalnego lub kompensacyjnych reakcji mózgu na przewlekły stres. W rzeczywistości mogą one prowadzić do zaburzeń koncentracji, trudności w podejmowaniu decyzji, osłabienia pamięci i większej podatności na depresję lub wypalenie zawodowe.
Zjawisko przepracowania nie dotyczy tylko jednostek, ale staje się globalnym problemem zdrowia publicznego. Jak podkreśla Ruth Wilkinson z organizacji IOSH (Institution of Occupational Safety and Health), z danych Światowej Organizacji Zdrowia wynika, że długie godziny pracy odpowiadają za niemal jedną trzecią całkowitego obciążenia chorobami zawodowymi na świecie.
Wilkinson ostrzega również przed "małym druczkiem" współczesnej pracy, czyli niewidzialnymi oczekiwaniami bycia zawsze dostępnym, odbierania telefonów i wiadomości poza godzinami pracy oraz ciągłym poczuciem obowiązku. W badaniu przeprowadzonym przez YouGov aż 44 proc. pracowników w Wielkiej Brytanii przyznało, że praca poza oficjalnym wymiarem godzin to "część kultury" ich organizacji, a ponad połowa regularnie sprawdza służbowe e-maile poza godzinami pracy.
Co możemy zrobić?
Autorzy badań podkreślają konieczność dalszego zgłębiania tego tematu, przede wszystkim długofalowych skutków poznawczych i emocjonalnych związanych z przepracowaniem. Jednocześnie wzywają do wdrożenia jasnych polityk pracy ograniczających nadmiarowe godziny oraz włączenia czynników psychologicznych do ocen ryzyka zawodowego. Tym samym, w dobie rosnącej automatyzacji i pracy zdalnej, walka z przepracowaniem powinna stać się priorytetem, nie tylko dla jednostek, ale dla pracodawców, systemów ochrony zdrowia i ustawodawców.
Nasze wyniki podkreślają, że przepracowanie to nie tylko kwestia zmęczenia, to poważne zagrożenie dla zdrowia mózgu i psychiki
