Polacy w wyjątkowym projekcie. SOMA to unikatowe przedsięwzięcie
Jak pobyt w przestrzeni kosmicznej wpływa na ludzkie zdrowie? Co dzieje się z DNA człowieka podczas podróży w kosmos? Takie kwestie poruszone zostały w ogromnym, jedynym w swoim rodzaju zbiorze danych dotyczących medycyny lotniczej oraz biologii kosmicznej. Unikatowe przedsięwzięcie — pakiet SOMA — zrzeszył ogrom naukowców, w tym specjalistów z Polski. Co badali Polacy?
W czerwcu w prestiżowym czasopiśmie naukowym „Nature” ukazał się pakiet „Space Omics and Medical Atlas (SOMA)”, który stanowi największy w historii zbiór danych dotyczący medycyny lotniczej i biologii kosmicznej. Pakiet ten współtworzyli także naukowcy z Polski.
Ogrom badaczy współpracował nad tym, aby w 2024 r. udostępnić zbiór danych dotyczących lotów kosmicznych. „W szczególności obejmuje to analizę próbek zebranych od pierwszej całkowicie cywilnej załogi misji Inspiration4, która składała się z komercyjnych astronautów. Wyruszyli oni na krótkoterminową misję na orbitę o dużej wysokości (575 km), dalej niż Międzynarodowa Stacja Kosmiczna (ISS)”, czytamy na stronie projektu.
Polscy naukowcy zaangażowani w tworzenie największego w historii zbioru danych dot. medycyny lotniczej i biologii kosmicznej
W przygotowanie tego obszernego opracowania, zaangażowanych było ponad 100 instytucji z ponad 25 krajów. Swój istotny udział w formowaniu tego zbioru mieli także Polacy — jako jedyni z Polski współtworzyli go naukowcy Międzynarodowej Agendy Badawczej GUMed.
- Praca naukowców naszej Uczelni pokazała, które regiony DNA są najbardziej wrażliwe na powstawanie uszkodzeń oraz że przestrzenne ułożenie struktur w jądrze komórkowym nie jest przypadkowe i podlega modyfikacji celem ochrony DNA przed promieniowaniem — podano w komunikacie Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
Polacy z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego współautorami Space Omics and Medical Atlas (SOMA)
Załoga Inspiration4 przeprowadziła podczas pobytu na orbicie wiele eksperymentów naukowych. Te zostały następnie przetworzone, zsekwencjonowane i przeanalizowane, co przyczyniło się do powstania większości z 44 artykułów w zbiorze SOMA podaje „Nature”. Ten unikatowy zestaw danych opracowali także Polacy — doktorant lek. Adrian Perdyan oraz jego promotor dr hab. Jakub Mieczkowski, prof. uczelni, artykuł polskiej grupy tworzyli także Monika Horbacz i Marcin Jąkalski z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.
- Badaliśmy zmiany metylacji DNA wywołane przez wysokoenergetyczne pierwiastki zawarte w promieniowaniu kosmicznym oraz wpływ przestrzennego ułożenia DNA w jądrze komórkowym na zmiany metylacji DNA i ekspresji genów — wyjaśniał lek. Adrian Perdyan w komunikacie GUMed. - Analizy oparliśmy o dane z linii komórkowych, dane zwierzęce oraz dane ludzkie pochodzące od astronautów z misji Inspiration4 na wysoką orbitę okołoziemską.
Space Omics and Medical Atlas (SOMA) to praca unikatowa
„Nature” poinformowało, że dane uzyskane od załogi podczas misji i po jej zakończeniu zostały udostępnione w repozytorium danych Open Science Data Repository, będącym rozwinięciem NASA GeneLab. Ponadto, jak podano, utworzone zostały cztery nowe portale danych, które umożliwiają przeglądanie wyników misji. Obejmują one również powiązane dane z badania NASA Twins Study. „To pogłębia naszą wiedzę na temat zdrowia ludzkiego w kosmosie”, zaznacza "Nature".
SOMA jest pracą unikatową, ponieważ wcześniej nikt nie podjął się tak precyzyjnego opracowania tematu. Na łamach „Nature” oprócz informacji na temat całego projektu SOMA oraz artykułu polskiej grupy można przeczytać także pełny tekst głównej publikacji.
***
Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
