Suplementy wapnia mogą być szkodliwe dla serca
Panuje powszechne przekonanie, że suplementy diety to samo zdrowie. Najnowsze badania sugerują, że jest inaczej. Powiązano przyjmowanie suplementów wapnia u osób starszych ze zwiększonym ryzykiem wystąpienie zwężenia zastawki aortalnej, potencjalnie śmiertelnego schorzenia.
Suplementy diety zawierające wapń często są podawane osobom starszym w celu zmniejszenia ryzyka wystąpienia osteoporozy i złamań kości. Okazuje się jednak, że mogą przyczyniać się do zwiększonego ryzyka zgonu z powodu zwężenia zastawki aortalnej.
Zwężenie zastawki aortalnej (stenoza aortalna) jest wadą polegającą na zmniejszeniu powierzchni zastawki aortalnej, przez co nie może ona właściwie spełniać swojego zadania. Utlenowana krew w czasie skurczu serca przedostaje się z lewej komory do tętnicy głównej, a dalej do narządów i tkanek ciała. Powoduje to zmniejszenie frakcji wyrzutowej lewej komory i rozwoju niewydolności serca.
Jedynym skutecznym sposobem leczenia stenozy aortalnej jest wymiana wadliwej zastawki w zabiegu wymiany zastawki aortalnej (AVR).
Suplementy wapnia a stenoza aortalna - czy istnieje związek?
W latach 2008-2018 obserwowano stan zdrowia 2657 pacjentów (średni wiek 74 lata; 42 proc. kobiet) z łagodną lub umiarkowaną stenozą aortalną - średni okres monitorowania wynosił ponad 5,5 roku. Uczestników podzielono na osoby nieprzyjmujące żadnych suplementów, osoby suplementowane samą witaminą D oraz osoby przyjmujące suplementy wapnia. Okazało się, że ta ostatnia grupa znacznie częściej chorowała na cukrzycę i chorobę wieńcową niż osoby nieprzyjmujace suplementów. Częściej też podawano im statyny, warfarynę i leki wiążące fosforany (ograniczająće wchłanianie fosforu), miały operację bajpasów czy wymagały dializoterapii nerek.
Suplementacja samej witaminy D nie miała wpływu na przeżywalność. Jednak suplementacja wapnia i witaminy D wiązała się z istotnie wyższym (aż 31 proc.) ryzykiem zgonu z jakiejkolwiek przyczyny i podwojeniem ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych. Wiązało się to również z 48-procentowym wzrostem ryzyka AVR w porównaniu z osobami, które nie przyjmowały suplementów.
Przyjmowanie samego wapnia również wiązało się ze zwiększonym ryzykiem zgonu z jakiejkolwiek przyczyny (24 proc.) i prawie trzykrotnym wzrostem ryzyka AVR. Ryzyko zgonu z jakiejkolwiek przyczyny oraz z powodu chorób układu krążenia było również wyższe wśród osób przyjmujących suplementy wapnia, u których nie wymieniono zastawki aortalnej.
Trzeba nadmienić, że przeprowadzone badanie ma charakter obserwacyjny i nie można stwierdzić, że przyjmowanie suplementów diety wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zwężenia zastawki aortalnej. Osoby zażywające suplementy diety miały więcej czynników ryzyka chorób serca i zgonu niż osoby, które ich nie przyjmowały, a ilości wapnia przyjmowanego z dietą nie zostały ocenione.
- Nasze badanie, wzmocnione dużą liczebnością próby i wydłużonym okresem obserwacji, sugeruje, że suplementacja wapnia nie przynosi żadnych korzyści sercowo-naczyniowych, a zamiast tego może odzwierciedlać zwiększone ogólne ryzyko AVR i śmiertelności, zwłaszcza u osób niepoddanych AVR. U pacjentów ze stenozą aortalną i wysokim ryzykiem choroby sercowo-naczyniowej należy unikać długotrwałej suplementacji wapnia, jeśli nie jest ona obowiązkowa - powiedziała prof. Jutta Bergler-Klein z Uniwersytetu Medycznego w Wiedniu.
