To prawdziwi detektywi DNA. Rozwiązali zagadkę zwłok sprzed 2000 lat

Kiedy archeolodzy podczas wykopalisk w pewnej angielskiej wsi odkryli kompletny i dobrze zachowany szkielet mężczyzny, byli przekonani, że Offord Cluny 203645 - nazwany w ten sposób przez połączenie nazwy wioski Cambridgeshire oraz numeru okazu - jest lokalnym mieszkańcem sprzed lat. A że pochowany został sam, bez żadnych rzeczy osobistych, to trudno było ustalić jego tożsamość - tym większa niespodzianka czekała na badaczy, kiedy dr Marina Silva z Laboratorium Starożytnej Genomiki w Instytucie Francisa Cricka w Londynie wyodrębniła i odszyfrowała to starożytne DNA z maleńkiej kości pobranej z ucha wewnętrznego, która była najlepiej zachowaną częścią całego szkieletu.

Okazało się bowiem, że pochowany w angielskiej ziemi młodzieniec, nie pochodził wcale z okolicy, ale najdalszych krańców Cesarstwa Rzymskiego, czyli obszaru, który obecnie obejmuje południową Rosję, Armenię i Ukrainę. Warto tu zaznaczyć, że w latach 126-228 n.e., kiedy to zdaniem naukowców mężczyzna zmarł, Wielka Brytania znajdowała się pod rzymską okupacją. Badania pokazały, że mężczyzna należał do koczowniczej grupy zwanej Sarmatami i jest to pierwszy biologiczny dowód na to, że ludzie ci przybyli do Wielkiej Brytanii z najdalszych zakątków imperium rzymskiego.

Co robił tak daleko od domu? Żeby się tego dowiedzieć, badacze sięgnęli po kolejną technikę analityczną - tym razem skupiając się na zębach, w których znajdują się chemiczne ślady tego, co mężczyzna jadł. Badacze wyjaśniają, że zęby rozwijają się z czasu, więc podobnie jak słoje drzew, każda warstwa rejestruje migawkę substancji chemicznych, które je otaczały w danym momencie.

Analiza wykazała, że do szóstego roku życia jadał proso i sorgo, naukowo zwane uprawami C4, których jest mnóstwo w regionie, w którym mieszkali Sarmaci. Jednak według profesor Janet Montgomery analiza wykazała stopniowy spadek spożycia tych zbóż i większej ilości pszenicy, występującej w Europie Zachodniej.

Dane historyczne wskazują zaś, że Offord mógł być synem kawalerzysty lub prawdopodobnie jego niewolnikiem. Wynika z nich, że mniej więcej za jego życia wysłano do Wielkiej Brytanii oddział kawalerii sarmackiej, włączony do armii rzymskiej. Nowe informacje oferują też wgląd w kształtowanie się społeczności w czasach rzymskich, sugerując, że odbywał się wtedy znaczny ruch, nie tylko w miastach, ale także na wsi.