Zbadano szkielet jaszczurki sprzed 166 milionów lat. Naukowcami kierował Polak

Szkielet jaszczurki ma 6 cm długości i został znaleziony na szkockiej wyspie Skye. To epokowe odkrycie, które pozwoli poznać tajemnicę zmian jaszczurek w erze dinozaurów. "Złapaliśmy ewolucję na gorącym uczynku" - tak odkrycie skomentował polski naukowiec, który prowadził cały projekt badań prehistorycznej jaszczurki.

Artystyczna wizja wyglądu Bellairsia gracilis. Źródło: E. Panciroli/Muzeum Narodowe Szkocji.
Artystyczna wizja wyglądu Bellairsia gracilis. Źródło: E. Panciroli/Muzeum Narodowe Szkocji.domena publiczna
Artystyczna wizja wyglądu Bellairsia gracilis. Źródło: E. Panciroli/Muzeum Narodowe Szkocji.
Artystyczna wizja wyglądu Bellairsia gracilis. Źródło: E. Panciroli/Muzeum Narodowe Szkocji.domena publiczna

Szkielet tej małej jaszczurki może pozwolić zrozumieć, jak przebiegała ewolucja jaszczurek w czasach dinozaurów. Ma zaledwie 6 centymetrow długości, ale jest w znakomitym stanie. Badania były prowadzone przez naukowców z trzech uniwersytetów w Warszawie, Londynie i Oksfordzie.

O tym niezwykłym odkryciu napisał najsłynniejszy periodyk naukowy "Nature" nazywając znalezioną jaszczurkę "skamieniałością ze Szkocji".

Maleńki szkielet ze szkockiej wyspy Skye, zwany Bellairsia gracilis, ma tylko 6 cm długości. Pochodzi ze środkowej jury i ma 166 milionów lat. Jest to najbardziej kompletny szkielet jaszczurki z tamtego okresu
fragment komunikatu Wydziału Biologii Uniwersytetu Warszawskiego przesłanego PAP

W tym odkryciu najbardziej zdumiewa idealnie zachowany szkielet prehistorycznej jaszczurki, co przy tego typu odkryciach zdarza się bardzo rzadko. - Ta malutka skamieniałość pozwala nam złapać ewolucję na gorącym uczynku - tak wyniki prac skomentował dr Mateusz Tałanda z UW, który przewodził międzynarodowemu zespołowi naukowców.

Gady mogły się pojawić na Ziemi nawet 240 milionów lat temu
Gady mogły się pojawić na Ziemi nawet 240 milionów lat temu123RF/PICSEL

Badania jaszczurki w technologii 3D

Do badania skamieniałej jaszczurki zastosowano innowacyjną technologię komputerowej tomografii rentgenowskiej. Pozwala ona wykonywać precyzyjne modele 3D skamieniałych zwierząt bez potrzeby niszczenia skały, w której skamieniałe zwierzę zostało uwięzione. Dzięki urządzeniu zwanego mikrotomografem udało się odtworzyć szkielet jaszczurki z dokładnością nawet do czterech mikrometrów.   

Osobliwa skamieniałość została znaleziona siedem lat temu roku przez zespół Uniwersytetu Oksfordzkiego i Narodowego Muzeum Szkocji. Na początku naukowcy nie zdawali sobie sprawy z wagi odkrycia.

Malutka czarna czaszka wystawała z wyblakłego wapienia, ale była tak mała, że miałam dużo szczęścia, że ją zauważyłam. Przyglądając się jej bliżej, spostrzegłam maleńkie zęby i zrozumiałam, że znalazłam coś ważnego. Nie mieliśmy jednak wtedy jeszcze pojęcia, że był tam cały szkielet.
Współautorka publikacji dr Elsa Panciroli (Oxford University Museum of Natural History i National Museums Scotland)

Badania skamieniałej jaszczurki z tak znakomicie zachowanym szkieletem pozwoliły zrozumieć, jak przebiegała jej ewolucja.

Naukowcy podejrzewają, że natrafili na ślad powstania nowej rodziny gadów w czasach, kiedy po Ziemi biegały dinozaury.

Zaćmienie Słońca. Fascynujący spektakl przyrody AFP
INTERIA.PL
Masz sugestie, uwagi albo widzisz błąd?
Dołącz do nas