Najstarsze miasto świata. Jest ciągle zamieszkane

Czym charakteryzuje się miasto? To określona ludzka osada, w której znajdziemy gęstą zabudowę (znacznie bardziej od np. wsi) i w przeciwieństwie do osad rolnych, nie posiada tak wielu miejsc do uprawy żywności - a z reguły rolnictwo w mieście w ogóle nie istnieje. Historycznie miasto było miejscem, w którym ludzie oddawali się innym zawodom, np. zajmowali się handlem, rzemiosłem i edukacją.

Dziś, po tysiącach lat rozwoju cywilizacji nadal tak jest. Ośrodki miejskie skupiają w sobie duże liczby ludności, umiejscawiane w nich są wszelkiej maści ośrodki władzy, urzędy, miejsca kultu religijnego czy instytucje kultury - na większą skalę, niż poza miastem. To tyczy się zarówno miast liczących kilkaset lat, jak i miejsc, które skupiają ludność od wielu wieków. A które miasto jest najstarsze na świecie? Na Bliskim Wschodzie możemy znaleźć metropolię, która jest zamieszkiwana nieprzerwanie od naprawdę dawna.

Chodzi o Damaszek, czyli stolicę Syrii. Potężna bliskowschodnia metropolia jest bezwzględnie jednym z najstarszych miast świata - a według niektórych badań archeologów i historyków zajmuje miejsce pierwsze. Potwierdzone dane encyklopedyczne mówią o nieprzerwanym zamieszkaniu Damaszku od około 3000 roku p.n.e., jednak niektóre badania wskazują na inną datę. Wykopaliska przeprowadzone na obrzeżach miasta sugerują, że osadnictwo miało tam miejsce jeszcze w okolicach 10000 lat przed naszą erą. To przewyższa wszelkie inne miasta regionu, które również są zamieszkane od dawna.

Badacze nie stwierdzili jednak tak starego osadnictwa w obrębie murów miasta. Z kolei datowania metodą radiowęglową wykazało, że osadnictwo na terenie dzisiejszego Damaszku na pewno miało miejsce w okolicach 6800 roku przed naszą erą. Podobne metody wskazały na osadnictwo w okolicy z mniej więcej 9000 roku przed naszą erą.

Dziś Damaszek stanowi niezwykły pomnik historii, pamiętający czasy egipskie (epoki brązu), przybycie Aramejczyków czy późniejsze okresy hellenistyczne i rzymskie oraz osmańskie. Dziś miasto jest stolicą państwa pochłoniętego wojną domową, a konflikt trwa już od 2012 roku. Co ciekawe, miasto zdobyło też nie tak dawno dość niechlubny rekord. W 2019 roku zostało wpisane do Księgi Rekordów Guinnessa, jako miasto najmniej przyjazne do życia.

Chcąc znaleźć inne najstarsze miasta świata wcale nie trzeba daleko szukać. Jednym z nich jest inna syryjska miejscowość, czyli Aleppo - według niektórych danych mające około 8000 lat. Całkiem stare jest też miasto Byblos położone w środkowym Libanie, około 40 kilometrów od Bejrutu.

W przypadku Europy palmę pierwszeństwa dzierżą... W sumie ciężko wskazać jedną nację. Zależnie od rankingu (i sposobu liczenia), kandydatów może być kilku. Stare miasta mają Grecy (np. Ateny), Bułgarzy (Płowdiw) czy Gruzini (Kutaisi).

Wskazanie najstarszego miasta w Polsce nie jest proste, a ciekawy artykuł na ten temat został swego czasu opublikowany przez focus.pl. Okazuje się, że wszystko to zależy od przyjętych kryteriów. Samych kandydatów do miana najstarszego miasta w Polsce jest przynajmniej kilku, dlatego warto ich wymienić. Pierwszym jest Biskupin - osada, która ewidentnie była prehistoryczną wariacją na temat miasta była tam jeszcze w VIII wieku przed naszą erą - na to wskazują badania archeologiczne przeprowadzone w tym miejscu.

Ciekawym przypadkiem jest również Kalisz, któremu często przypisujemy miano najstarszego miasta w Polsce. Mówi się, że wzmianka o mieście z obecnie województwa wielkopolskiego pojawiła się jeszcze w II wieku naszej ery. W swojej mapie, geograf Klaudiusz Ptolemeusz zaznaczył miejsce o nazwie Calisia. Ta została umieszczona całkiem dokładnie - jak na ówczesne standardy. Nie ma jednak dowodów, że chodziło mu o "nasz" Kalisz i że polskie miasto faktycznie wtedy istniało - nawet, jeżeli nie było jeszcze Polski. Faktyczne prawa miejskie Kalisz otrzymał w okolicach 1260 roku.

Najsensowniejszym (i sprawdzonym) kryterium wydaje się być data wystawienia aktu lokacyjnego. W tej sytuacji wygrywa Złotoryja, która prawnie stała się miastem jeszcze przed 1211 rokiem naszej ery.