Ciemna strona elektrowni wiatrowych. Co dzieje się z ptakami?

W obliczu gwałtownych zmian klimatu, wzrostu częstości występowania zdarzeń ekstremalnych jak powodzie i susze, wzrost częstości występowania i gwałtowności huraganów, trąb powietrznych zmuszają do poszukiwania nowych źródeł energii. Rozwój technologii, wzrost innowacyjności sprzyja większemu wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Według badań energia pozyskiwana z wiatru ma ogromny potencjał. Nie ma jednak rozwiązania idealnego.

Raport IPCC (Międzyrządowego Zespołu ds. Zmian Klimatu) z 2011 roku podkreśla, że "kwestie środowiskowe i społeczne wpłyną na możliwość wykorzystania energii wiatrowej". Budowa i eksploatacja elektrowni wiatrowych powoduje kolizje z ptakami i nietoperzami, wpływa na ich siedliska.  Negatywny wpływ w dużym stopniu zależy od miejsca oraz gatunku.

Oczekując najlepszego rozwiązania prowadzi się liczne analizy w celu wybrania najlepszego miejsca pod lokalizację farm wiatrowych. Miejsca, które będzie charakteryzowało się dobrymi warunkami wiatrowymi, infrastrukturą i konflikt z przyrodą będzie jak najmniejszy. Rozwój badań, innowacje technologiczne pozwalają mieć nadzieję na ciągłe minimalizowanie negatywnego oddziaływania na środowisko przy uzyskaniu jak największych korzyści finansowych.

Aktualnie jednym z powszechniej obserwowanych problemów związanych z rozwojem energetyki wiatrowej jest wysoka śmiertelność ptaków, spowodowana kolizjami z turbinami. Niestety do tej pory nie opracowano skutecznych metod radzenia sobie z tym problemem.

Według obserwacji większość kolizji następuje w wyniku zderzenia z łopatami wirnika. Choć bardzo dobry, ptasi wzrok pozwala omijając liczne przeszkody gonić za zdobyczą ich wzrok różni się od ludzkiego. Ich pole przednie pole widzenia jest znacznie węższe niż u człowieka, szersze jest boczne. Pozwala to na lokalizację ofiar, drapieżników lub innych osobników z danego gatunku.  Słabe widzenie do przodu sprzyja kolizjom. W związku z tym podjęto badania nad poprawą widoczności turbin dla ptaków. Pierwsze wyniki są obiecujące. Pomalowanie jednego skrzydła wiatraka na czarno pomaga ptakom dostrzec zagrożenie.

Do badań wykorzystano elektrownię Smøla w Norwegii. Smøla to archipelag położony u wybrzeży środkowej Norwegii charakteryzujący się płaskim terenem, niskimi szczytami. Od 2005 roku elektrownia składa się z 68 turbin. W czterech, położonych obok siebie wiatrakach, pomalowano po jednym skrzydle na czarno. Wokół nich wybrano kolejne cztery turbiny kontrolne wokół których prowadzono poszukiwana martwych ptaków.

Okazało się, że zabieg malarski spowodował spadek śmiertelności o 70 proc.. Badacze nieco studzą emocje podkreślając, że cały eksperyment opierał się na czterech wiatrakach pomalowanych i czterech kontrolnych. Sugerują, że obserwacje powinny być powtórzone, tym razem z większą liczbą turbin wiatrowych. Z drugiej strony eksperyment trwał ponad 7 lat, dzięki czemu wyniki są obiecujące. Spadła zwłaszcza śmiertelność ptaków drapieżnych.

Pomalowanie skrzydła na czarno to tylko jedna z możliwości zwiększenia kontrastu. W planach jest również sprawdzenie, czy inne schematy kolorystyczne będą równie skuteczne, np. czerwone paski (używane do celów ostrzegawczych w lotnictwie), zielone (żeby zmniejszyć widoczność w krajobrazie dla ludzie) lub żółte.