Amerykańska bitwa o przestworza: Czy drony zastąpią F-35?

Bombowce strategiczne dalekiego zasięgu, nowe drony bojowe i okręty podwodne - w te typy broni Pentagon powinien zainwestować pieniądze amerykańskich podatników, jeśli USA chcą w przyszłości skutecznie odpowiadać na zagrożenia ze strony swoich największych rywali.

Raport Centrum Ocen Strategicznych i Budżetowych USA (CSBA) - niezależnego zespołu analityków specjalizujących się w polityce obronnej, planowania i budżetów - wskazuje również na konieczność stopniowego wycofywania się z programów myśliwców taktycznych oraz oddziałów lądowych. Tylko w ten sposób uda się zrównoważyć siły i wyjść z finansowego dołka - czytamy na łamach Aviation Week.

Serwis podkreśla, że wspomniany raport ma tym razem szczególne znaczenie, ponieważ został przygotowany pod przewodnictwem zastępcy sekretarza obrony USA, Roberta Worka i jego starszych doradców.

Raport wskazuje na ważną rolę bombowców dalekiego zasięgu, w tym również obecnie wykorzystywanych B-2, ale priorytetowo traktuje bezzałogowe systemy walki powietrznej UCAS, w które zaangażowane są Navy (Marynarka USA) oraz USAF (Siły Powietrzne Stanów Zjednoczonych). Chodzi tu przede wszystkim o demonstrator Northrop Grumman X-47B ((bojowy, bezzałogowy aparat latający), który ma za sobą udane manewry lądowania na pokładzie lotniskowca. To na jego bazie powstaną kolejne, podobne konstrukcje, przystosowane do obsługi z lotniskowców.

X-47B idealnie wpasowuje się w koncepcję CSBA, ponieważ zawiera cały wachlarz technologii utrudniających wykrycie przez wrogie systemy radarowe, czyli technologię stealth. Maszyna ma również solidny zasięg i długotrwałość lotu. To dobrze wróży na przyszłość.

Docelowa konstrukcja będzie mogła tankować w powietrzu, operować z lotniskowców, realizować misje z zakresu zwalczania nieprzyjacielskiej obrony przeciwlotniczej, atakowania celów naziemnych czy misje zwiadowczo-rozpoznawcze.

Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych przeprowadziła pierwsze testy bezzałogowego i autonomicznego aparatu latającego X-47B na pokładzie lotniskowca. NAVY już za kilka lat chce wykorzystywać je na swoich okrętach. Wcześniej należy dopracować oprogramowanie i wybrane systemy maszyny. Uwiecznione na zdjęciach manewry odbyły się na lotniskowcu Harry S. Truman na Oceanie Atlantyckim.

Kolejny UCAS będzie większy, ponieważ w przeciwieństwie do X-47B projektowany jest z myślą o konwencjonalnych pasach startowych. MQ-X, czyli wersja dla USAF, będzie w stanie zabrać dwa razy więcej ładunku niż jej odpowiednik w służbie Navy i pozostawać w powietrzu bez konieczności uzupełniania paliwa co najmniej 12 godzin.

Źródło podkreśla, że zwolennicy tradycyjnych rozwiązań - myśliwców - zawsze będą traktować go z przymrużeniem oka, niemniej jednak maszyna będzie się posługiwać pociskami powietrze-powietrze.

Dla dronów najważniejszy jest zasięg. Przy odpowiednim wsparciu ze strony powietrznych tankowców mogą one pozostawać w powietrzu całymi dniami, co jest absolutnie poza zasięgiem ich załogowych odpowiedników, a dokładnie - znajdujących się w kokpicie pilotów.

Myśliwce mogą skutecznie ukrywać się przed radarami, ale latające cysterny już nie. Autor raportu, Robert Martinage, zgadza się z opinią serwisu Aviation Week, że chińskie myśliwce J-20 uzbrojone w pociski o rozszerzonym zasięgu mogą zepchnąć amerykańskie tankowce nawet 800-900 mil z powrotem w morze, co uniemożliwi myśliwcom dotarcie do wybrzeży tego kraju.

Rozwój i budowa nowych konstrukcji bezzałogowych możne znacząco zmienić struktury lotnictwa taktycznego. Eksperci przewidują, że możliwe jest ograniczenie zamówień na wszystkie wersje nowego myśliwca 5. generacji F-35, a nawet całkowitą rezygnację z wersji C, a więc pokładowego samolotu dla Navy mającego zastąpić w przyszłości samoloty typu F/A-18 Hornet (wersji A/B/C/D).

Sam Work, pełniący w 2011 roku funkcję zastępcy sekretarza marynarki, polecił dokładnie przyjrzenie się potencjalnym alternatywom dla F-35 w wersji B i C. Ich wejście do służby zaplanowano na 2015 rok. Przy okazji warto wspomnieć, że 5 listopada odbyło się pierwsze lądowanie tego samolotu na pokładzie lotniskowca.

Drony, pociski hipersoniczne i bombowce strategiczne. W takie badania zaangażowane są nie tylko USA, ale także Chiny oraz Rosja

---

Raport wskazuje również na konieczność rozbudowy rodziny bezzałogowych maszyn dalekiego zasięgu, przystosowanych do operowania na dużych wysokościach. Służyłyby one przede wszystkim w misjach zwiadowczych, co wiąże się z brakiem konwencjonalnego uzbrojenia. Zostałyby one natomiast przystosowane do walki elektronicznej. Jedną z takich propozycji jest wciąż tajny Northrop Grumman RQ-180.

Nowa konstrukcja ma być lepsza od RQ-170 Sentinel pod każdym względem, a szczególnie zasięgu i zaawansowania technologii stealth. Będzie również większa. Jeśli wszystko potoczy się zgodnie z planem, to dron wejdzie do służby w 2015 roku.

CSBA uważa, że drony idealnie nadają się do walki elektronicznej w czym - zdaniem nieopublikowanego raportu koncernu Northrop Grumman - mogłyby zastąpić załogowe myśliwce F/A-18E/F. W perspektywie 25 lat oznacza to oszczędność na poziomie 56 mld dol.

Eksperci kolejny raz podkreślają konieczność opracowania nowych bombowców strategicznych dalekiego zasięgu (LRS-B). Miałyby one zastąpić przede wszystkim leciwe konstrukcje Boeing B-52 Stratofortresses oraz Rockwell B-1 Lancers. Z czasem na emeryturę odejdą również B-2.

Nowe samoloty nie pojawią się jednak prędko, ponieważ na razie, przynajmniej oficjalnie, trwają prace nad ich koncepcją, na co rząd przeznaczył 6 mld dol. Wiadomo również, że Pentagon chciałby kupić 80 do 100 maszyn - koszt zakupu jednego egzemplarza ma wynieść ok. 550 mln dol. Ich gotowość operacyjną przewidziano na 2025 rok.

Eksperci podejrzewają, że nowy samolot - o zasięgu przekraczającym 10 tys. km - będzie przystosowany do lotów bezzałogowych i autonomicznego działania na terytorium wroga. Na pokład zabierze uzbrojenie różnego typu - prawdopodobnie także pociski samosterujące.

Z kolei koncern zbrojeniowy Lockheed Martin poinformował o pracach nad rozwojem hipersonicznego samolotu szpiegowskiego - następcy SR-71 BlackBird. Z upublicznionych informacji wynika, że SR-72 nie odziedziczy po poprzedniku zbyt wielu cech, co wynika przede wszystkim z postępu technologicznego i nowych trendów w technologii wojskowej.

SR-72 powstaje jako maszyna bezzałogowa i właśnie to najbardziej odróżnia ją od wycofanego ze służby poprzednika. Biorąc pod uwagę jego ekstremalny charakter trudno się temu dziwić. Ma bowiem latać z prędkością Mach 6 (ponad 7300 km/h). Przy takiej prędkości samolot może bezkarnie przelecieć nad terytorium wroga, co dodatkowo ułatwi technologia stealth - obecna również w SR-71 BlackBird.

Prędkość i brak załogi to nie wszystkie nowości, jakie mają pojawić się w SR-72. Kolejną jest możliwość zastosowania uzbrojenia o napędzie hipersonicznym.

Departament Obrony Stanów Zjednoczonych przyznał, że realną przewagę nad Chinami czy Rosją może dać jedynie broń z napędem hipersonicznym. Chodzi o pojazdy bezzałogowe, wynoszone w powietrze na pokładach lub pod skrzydłami innych samolotów. Dopiero na wysokości ponad 20 tys. metrów odpalają swoje silniki i rozpoczynają podróż w kierunku celu z prędkością przekraczającą 6 tys. km/h. Jednym z najważniejszych przedsięwzięć tego typu jest Boeing X-51A Waverider, który przeszedł już serię testów, ale zdecydowana większość zakończyła się usterką.

Opinie ekspertów w temacie przyszłości amerykańskiego lotnictwa wojskowego wydają być podzielone. Wielu mówi o konieczności inwestowania w maszyny bezzałogowe, ale druga strona nie widzi w nich większego potencjału. Jakby obok stoi Pentagon, który inwestuje w co tylko może.

Setki miliardów dolarów kosztował zupełnie nieudany w opinii wielu ekspertów projekt Joint Strike Fighter. Kolejne inwestowane są we wspomniane drony, pociski hipersoniczne i bombowce strategiczne. Czas i zmieniające się sposoby prowadzenia wojen pokażą, czy to właściwy kierunek. Na razie wiadomo, że w podobne badania zaangażowane są Chiny i Rosja - najwięksi "rywale" USA.