Jak pachnie strach?

U zwierząt zamysł węchu jest podstawowym narzędziem potrzebnym do wyczuwania, lokalizowania oraz rozpoznawania drapieżników w najbliższym otoczeniu. Jest on tak rozwinięty, że wystarczy jakakolwiek obecność zapachu wroga, by wywołać silną reakcję lękową u zwierzęcia.

Zapachy wywołują również intensywne emocje u ludzi. Naukowcy z University of Wisconsin-Madison (USA) podejrzewali, że wyczuwanie szczególnie nieprzyjemnych woni może być dla człowieka sygnałem o zagrożeniu związanym np. z obecnością toksycznej substancji w powietrzu lub rozkładającym się ciałem, będącym potencjalnym źródłem zarazków.

Do swoich badań zaprosili 14 młodych dorosłych, którym prezentowali trzy rodzaje zapachów, w tym kompozycję nieprzyjemnych woni. Badani mieli rozpoznawać, czy zapach jest obecny w powietrzu czy nie. W tym czasie ich mózgi skanowano przy pomocy rezonansu magnetycznego. Monitorowano również regularność ich oddechu oraz zmierzono przewodnictwo elektryczne skóry, którego zmiany są wskaźnikiem pobudzenia emocjonalnego towarzyszącego np. reakcji lękowej.Po zakończeniu testu zapachowego uczestników badania poproszono jeszcze, by ocenili swój obecny poziom lęku. Okazało się, że im reakcja lękowa badanych osób była silniejsza, tym lepsza była ich zdolność do prawidłowego rozróżniania nieprzyjemnych woni w powietrzu.

Zdaniem autorów pracy sugeruje to, że osoby o wyższym poziomie lęku są bardziej wrażliwe na zapachy sygnalizujące zagrożenie. Naukowcy zaobserwowali, że w odpowiedzi na nieprzyjemne wonie nasilała się komunikacja między obszarami mózgu odpowiedzialnymi za emocje i kontrolę zmysłów, zwłaszcza przy wyższym poziomie lęku. Jak oceniają badacze, to ściślejsze powiązanie zmysłów i emocji może być podstawowym mechanizmem, który odpowiada za wzmożenie czujności fizjologicznej organizmu adekwatnej do potencjalnego zagrożenia.