Alfa Centauri Bb nie istnieje?
Najnowsze obserwacje astronomiczne sugerują, że egzoplaneta Alfa Centauri Bb może wcale nie istnieć i jest jedynie artefaktem w danych. Nie zamyka to jednak możliwości istnienia innych egzoplanet w tym układzie.
Układ Alfa Centauri od dekad fascynuje ludzkość. Tworzą go gwiazdy położone najbliżej Układu Słonecznego gwiazdy – Alfa Centauri A, Alfa Centauri B oraz odkryta w 1915 roku Proxima Centauri (potencjalny trzeci składnik układu). Alfa Centauri A i Alfa Centauri B to dwie gwiazdy ciągu głównego, natomiast Proxima Centauri to słaby czerwony karzeł. Dystans pomiędzy Alfą Centauri A i Alfą Centauri B zawiera się w zakresie pomiędzy od 11,2 do 35,6 jednostki astronomicznej. Odległość pomiędzy tymi gwiazdami a Proximą Centauri wynosi około 15000 j.a., czyli około 0,24 roku świetlnego – stąd wciąż nie jest pewne, czy Proxima jest rzeczywiście składnikiem układu Alfa Centauri.
Od wielu lat próbowano wykryć egzoplanety w tym układzie. Długo wydawało się, że raczej niemożliwe jest, aby Alfa Centauri A lub Alfa Centauri B były zdolne utrzymać „własne” egzoplanety z uwagi na bliskość pomiędzy tymi gwiazdami. Częściej postulowano, że wspólnie wokół Alfy Centauri A i Alfy Centauri B (łącznie zwanymi jako „AB”) mogą krążyć obiekty wielkości planet. Jednakże dekady poszukiwań nie przyniosły żadnych efektów.
Wreszcie, trzy lata temu świat naukowy obiegła informacja o wykryciu skalistej egzoplanety krążącej wokół mniejszego składnika układu Alfa Centauri. Obiekt otrzymał oznaczenie Alfa Centauri Bb. Egzoplaneta miała mieć masę zaledwie 13 proc. większą od Ziemi i miała krążyć bardzo blisko swej gwiazdy, w odległości zaledwie około 6 milionów kilometrów (około 0,04 jednostki astronomicznej) z okresem około 3 dni i 6 godzin.
Niestety, kolejne obserwacje wykonane w latach 2013-2015 rzucają poważne wątpliwości na istnienie Alfy Centauri Bb. Analiza danych wykazała, że sygnał od egzoplanety raczej pochodzi od metody pomiaru i próbkowania danych, a nie od rzeczywistego obiektu. Do takiego wniosku doszedł zespół naukowców z Uniwersytetu w Oksfordzie.
Nie kończy to jednak kwestii istnienia małych obiektów planetarnych w układzie Alfa Centauri. Praca naukowa astronomów z Uniwersytetu w Cambridge, opublikowana w marcu tego roku, sugeruje możliwość istnienia tranzytującej egzoplanety krążącej dookoła Alfa Centauri B. Ten obiekt miałby mieć średnicę około 0,9 średnicy Ziemi, a okres obiegu wynosiłby około 12 dni.
Niestety, dane są niskiej jakości i potwierdzenie istnienia wymagałoby nieprzerwanych obserwacji Alfy Centauri przez przynajmniej dwa tygodnie. W tej chwili jedynym teleskopem zdolnym do takich obserwacji jest kosmiczny teleskop Hubble’a (Kepler będzie w najbliższych latach obserwować obszary nieba bliskie ekliptyki, a zatem z dala od Alfy Centauri), jednak nie jest możliwe zarezerwowanie tak długiego czasu obserwacji tego orbitalnego obserwatorium.
