Jak powstają trzęsienia ziemi? Odkryto nową przyczynę silnych trzęsień ziemi
Naukowcy odkryli, że formacje skalne zwane dajkami mogą wywoływać silne trzęsienia ziemi o magnitudzie 6-7 w skali Richtera. To cenna wskazówka, dzięki której być może już wkrótce stanie się możliwe dokładniejsze przewidywanie tych katastrofalnych zdarzeń, jak to w Japonii sprzed lat.
Dajki to ciała skalne powstałe przez intruzję magmy, niezgodne z układem starszych warstw skalnych i przecinające te warstwy. Mogą mieć grubość od kilku mm do kilkuset m i ciągnąć się na długość kilkuset km. Istnieje wiele rodzajów dajek, które mogą pojawiać się na całym świecie - wszędzie tam, gdzie dochodzi do ruchów płyt tektonicznych.
- Dajki to znane zjawisko, ale do tej pory ich powstawania nie udawało się obserwować zbyt często istniejącymi technikami geofizycznymi. Wiemy tylko, że mają one wpływ na tektonikę. Teraz udało nam się udowodnić, że występowanie dajek może być niebezpieczne dla osób mieszkających w pobliżu - powiedziała Christelle Wauthier, szefowa specjalnego zespołu badawczego.
Zespół naukowców przebadał dwie katastrofy naturalne związane z dajkami. W 2002 r. w Demokratycznej Republice Kongo doszło do erupcji wulkanu Nyiragongo, która zabiła ponad 100 osób, a 100 tys. pozbawiła dachu nad głową. 8 miesięcy później doszło do trzęsienia ziemi w mieście Kalehe, oddalonym od wulkanu Nyiragongo o 20 km. Zginęło kilka osób. Było to największe odnotowane trzęsienie ziemi w rejonie Jeziora Kivu. Naukowcy postanowili zweryfikować, czy istnieje związek między erupcją wulkanu a trzęsieniem ziemi.
Wykorzystując zjawisko interferometrii radarowej Interferometric Synthetic Aperture Radar (InSAR) badacze przeprowadzili analizę powierzchni Ziemi przed i po wydarzeniach. Uzyskano szczegółowe mapy deformacji powierzchni i odkryto, że najbardziej prawdopodobnym źródłem deformacji z początku 2002 r. jest 20-kilometrowa dajka powstała między wulkanem Nyiragongo a miastem Kalehe. Rozszerzono badania i podobne zależności odnotowano także w przypadku innych silnych trzęsień ziemi.
Wyciągnięto wnioski, że pojawiające się nagle dajki mogą zmieniać naprężenia w okolicznych skałach, co wywołuje zakłócenia wystarczające do wywołania trzęsienia.
- Od dawna wiemy, że magma przepływająca przez skorupę ziemską zmienia jej naprężenia. Zazwyczaj powoduje to niewielkie trzęsienia. Nasze badania wskazują jednak, że dajki mogą wywoływać silne trzęsienia ziemi - podsumowała Wauthier.
