Odkryto cztery kamienne megastruktury. Zmieniają historię Europy
Na pograniczu Słowenii i Włoch odkryto cztery kamienne megastruktury sprzed epoki brązu. Mogły służyć jako gigantyczne pułapki na zwierzęta, a ich budowa wymagała tysięcy godzin wspólnej pracy. To odkrycie zmienia sposób, w jaki patrzymy na organizację i zdolności prehistorycznych społeczności Europy.
Na pograniczu Słowenii i Włoch naukowcy odkryli cztery ogromne kamienne konstrukcje, które mogą zmienić nasze wyobrażenie o prehistorycznych społeczeństwach Europy. Zespół z Uniwersytetu w Lublanie i Instytutu Ochrony Dziedzictwa Kulturowego Słowenii wykorzystał lotnicze skanowanie laserowe na obszarze 870 kilometrów kwadratowych. To właśnie dzięki tej technologii udało się dostrzec formy, których nie widać z ziemi, a mianowicie długie, niskie mury prowadzące do zagłębień w terenie.
Pułapki na jelenie sprzed tysięcy lat
Każda z odkrytych struktur ma od 530 metrów do ponad 3,5 kilometra długości. Zbudowano je z luźno ułożonego wapienia, a szerokość murów sięga od 1 do 1,5 metra. Dziś zachowały się zaledwie do wysokości pół metra, ale badacze szacują, że pierwotnie miały niecały metr. Z lotu ptaka układają się w kształt gigantycznych lejkowatych korytarzy, które prowadzą do ukrytego zagłębienia, często pod naturalnym urwiskiem. To tam miały wpadać stada dzikich zwierząt, zapewne jeleni szlachetnych.
Podobne "kamienne leje" znano dotąd tylko z Azji i Afryki, gdzie występują tzw. pustynne latawce, czyli prehistoryczne systemy łowieckie wykorzystywane na masową skalę. W Europie brakowało jednak dotąd jakichkolwiek dowodów na istnienie podobnych struktur. Odkrycie na Krasie to pierwszy tak wyraźny przykład, że ludzie zamieszkujący ten obszar potrafili planować i działać wspólnie w ramach rozbudowanej infrastruktury łowieckiej.
Nowe spojrzenie na prehistorię Europy
Materiał organiczny znaleziony w obrębie konstrukcji wskazuje, że zostały porzucone jeszcze przed późną epoką brązu. To oznacza, że mogły powstać tysiące lat wcześniej. Badacze w artykule opublikowanym w Proceedings of the National Academy of Sciences zwracają uwagę na to, że budowa tych obiektów wymagała ogromnego nakładu pracy. Największa z konstrukcji mogła wymagać ponad 5000 roboczogodzin.
Zobacz również:
- Te instalacje ukazują kluczowe wymiary życia prehistorycznego: koordynację wspólnej pracy poza sferą domową, przekształcanie krajobrazu w system infrastrukturalny oraz powiązanie ekologii zwierząt z architektoniczną przezornością - piszą autorzy.
Odkrycie na słoweńsko-włoskim pograniczu przypomina więc, że nasi przodkowie nie byli prymitywnymi myśliwymi, lecz społecznościami zdolnymi do planowania, współpracy i adaptacji środowiska na niespotykaną dotąd skalę.
Źródło: Phys.org Publikacja: Dimitrij Mlekuž Vrhovnik et al., Prehistoric hunting megastructures in the Adriatic hinterland, Proceedings of the National Academy of Sciences (2025), DOI: 10.1073/pnas.2511908122.
