Kondensat kolorowego szkła - nowy typ materii

Najnowsze dane z Wielkiego Zderzacza Hadronów (LHC), wskazują, że do tej pory opisywany jedynie teoretycznie typ materii, może powstawać w akceleratorze pod Genewą. Kondensat kolorowego szkła to materia, która może istnieć w jądrach atomów poruszających się z prędkością bliską prędkości światła. Z punktu widzenia obserwatora, jądro tak szybko poruszającego się atomu wydaje się ściśnięte. W efekcie, cząstki znajdujące się w jego wnętrzu tworzą coś na kształt ściany i w takiej postaci osiągają podobną prędkość.

Równie problematyczna, co obserwacja wspomnianego rodzaju materii, jest jej nazwa. Pojęcie "kondensat kolorowego szkła" może być nieco mylące. "Kolor" odnosi się tu do typu ładunku niesionego przez kwarki i gluony (cząstki elementarne), a "szkło" oznacza, że podobnie jak krzemionka, materia jest równie nieuporządkowana - w krótkim przedziale czasu zachowuje się jak ciało stałe, a w innym jak ciecz.

Fizycy zakładają, że kondensat kolorowego szkła jest powszechną w przyrodzie formą materii. Przy jej pomocy można opisać wszystkie wysokoenergetyczne cząstki tworzące silne oddziaływania. Istnienie kondensatu kolorowego szkła i zbadanie jego właściwości może rozwiązać wiele problemów dotyczących choćby powstawania cząstek podczas zderzeń wysokoenergetycznych.

W trakcie zderzeń w akceleratorze powstają setki nowych cząstek, które oddalają się od punktu kontaktu niemal z prędkością światła. Detektor Compact Muon Solenoid (CMS) wykrył w próbce aż 2 miliony zderzeń, a także fakt, że niektóre pary cząstek zmierzają w skorelowanych kierunkach. To zjawisko zainspirowało zespół naukowców z MIT do dalszych badań. W ich trakcie odkryto kondensat kolorowego szkła.

Uczeni już w styczniu planują rozpoczęcie następnej fazy eksperymentów, więc można spodziewać się innych zaskakujących odkryć.