Czym jest polski wywiad wojskowy, jak działa i dlaczego go potrzebujemy?

Obecnie za wywiad wojskowy w Polsce odpowiada Służba Wywiadu Wojskowego. Głównym działaniem służby jest ochrona państwa i sił zbrojnych przed zagrożeniami płynącymi z zewnątrz. SWW została powołana na mocy ustawy z dnia  9 czerwca 2006 roku i podlega Ministerstwu Obrony Narodowej.

Zastąpiła tym samym działające od 1991 do 2006 roku Wojskowe Służby Informacyjne, które zostały założone w trakcie przemian ustrojowych i reorganizacji służb cywilnych oraz wojskowych. Te z kolei stanowiły następstwo działającej od 1957 roku Wojskowej Służby Wewnętrznej.

Samo pojęcie wywiadu wojskowego odnosi się do końcowego efektu działań, na które składa się m.in. gromadzenie, przetwarzanie i przekazywanie informacji oraz systematyzacja ochrony czy zbieranie danych na tematy związane z potencjalnym zagrożeniem, czy rywalem. Informacje te mogą dotyczyć zarówno ruchów wojsk, jak i planów, nowych technologii oraz warunków panujących na danym terenie.

• Uzyskiwanie, gromadzenie, analizowanie, przetwarzanie i przekazywanie właściwym organom informacji mogących mieć istotne znaczenie dla bezpieczeństwa RP, bezpieczeństwa i zdolności bojowych sił zbrojnych RP i warunków realizacji zadań SZ RP poza granicami kraju
• Rozpoznawanie i przeciwdziałanie militarnym zagrożeniom skierowanym wobec obronności RP oraz zagrożeniom wynikającym z międzynarodowego terroryzmu
• Rozpoznawanie międzynarodowego obrotu bronią, amunicją i innymi o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa — w tym również rozpoznawanie obrotu bronią masowej zagłady
• Rozpoznawanie, przeciwdziałanie i zapobieganie zdarzeniom charakterze terrorystycznym wymierzonym przeciwko personelowi i mieniu SZ RP poza granicami państwa oraz zwalczanie skutków takich zdarzeń
• Rozpoznawanie i eliminowanie zagrożeń związanych z napięciami, konfliktami i kryzysami międzynarodowymi, mającymi wpływ na obronność państwa oraz zdolność bojową SZ RP

W skład działań Służby Wywiadu Wojskowego wchodzi również obszar cyfrowy, gdzie prowadzone są operacje związane z kryptografią i kryptoanalizą. Ten centralny organ administracji rządowej podlega Ministerstwu Obrony Narodowej i kontroli sejmowej.

W naszym kraju od 2002 roku działa również Agencja Wywiadu. Działania AW skupione są na przekazywaniu najwyższym organom państwowym w Polsce wywiadowczych i specjalnych informacji pochodzących z obserwacji zagranicznych. 

Działania Agencji Wywiadu i Służby Wywiadu Wojskowego są kluczowe z perspektywy działania państwa nie tylko w czasie wojny, ale również pokoju, czy występowania potencjalnych zagrożeń — jak ma to miejsce obecnie. Ich praca dotyczy nie tylko kwestii ściśle militarnych, ale zakłada również przetwarzanie informacji technologicznych.

Z oczywistych względów, wiele informacji dotyczących spektrum działania, posiadanych obiektów czy umiejscowienia nie zostało ujawnionych. Nie do końca da się też wyszczególnić wszystkie sukcesy służb wywiadowczych w Polsce, znane są jedynie niektóre.

W przypadku Służby Wywiadu Wojskowego mówi się o szeregu działań na rzecz wojsk polskich i sojuszniczych podczas ich obecności w Afganistanie. Wcześniej polskie służby wywiadowcze nawiązywały zaawansowaną współpracę z amerykańskimi, m.in. w Iraku, w ramach Operacji Samum w 1990 roku — wówczas polski wywiad pomógł amerykańskim funkcjonariuszom wydostać się bezpiecznie z kraju.