Dlaczego Iran atakuje Izrael? To skomplikowane

Późnym wieczorem z soboty na niedzielę rozpoczął się atak Iranu na Izrael. Teheran zdecydował się na wysłanie setek rakiet i dronów (m.in. kamikadze) w stronę Izraela. W sieci pojawiło się wiele nagrań prezentujących pociski w starciu z izraelską Żelazną Kopułą, czyli systemem obrony przeciwrakietowej.

Spoglądamy na mapę i widzimy, że Iran od Izraela dzieli sporo kilometrów. Nie dziwi zatem, że wielu z nas zapyta się o podłoże konfliktu. Dlaczego Iran zaatakował Izrael? Powodów jest wiele, a jeden z nich jest dość aktualny. Reszta to przykład niezwykle burzliwej i trudnej historii tego regionu.

Dokładnie 1 kwietnia 2024 roku doszło do ataku Izraela na ambasadę Iranu w Damaszku, stolicy Syrii. Na jego skutek zginęło kilku przedstawicieli irańskiej dyplomacji, a także dowódca brygady Al-Kuds należącej do irańskiego korpusu Strażników Rewolucji. Nie trzeba było długo czekać, aż Iran zdecyduje się na odwet. Jak powiedział przywódca kraju, Ajatollah Ali Chamenei, atak ten został uznany za atak na ich własne terytorium i spotka się z odpowiedzią.

Izrael nie pozostawał dłużny. Na komunikaty o ataku Iranu odpowiadał, że również zaatakuje ze swojego terytorium i uderzy w państwo mające stolicę w Teheranie. Kilka burzliwych dni poprzedzało to, co w końcu postanowił zrealizować Iran.

Najpierw Korpus Strażników Rewolucji Islamskiej zajął na Morzu Śródziemnym statek firmy Zodiac Maritime, która należy do izraelskiego miliardera. Później nastąpił zmasowany ostrzał Izraela rakietami i dronami.

Rozpoczęty w sobotę ostrzał Izraela przez Iran nie jest pierwszym aktem tego konfliktu. Wrogie relacje między państwami występują od dawna, a Iran zasłynął ze wspierania skrajnych ugrupowań i terrorystów w Lewancie, w tym również palestyńskiego Hamasu. Choć organizacja z Palestyny nie jest ściśle powiązana z władzami z Teheranu, to otrzymuje szerokie wsparcie od reżimu.

Dość powiedzieć, że głównym celem tzw. Osi oporu jest całkowite zlikwidowanie państwa Izrael do 2040 roku. Czym jest oś oporu? To całe spektrum organizacji walczących z Izraelem. Choć są różne, mają inne metody i sposoby działania, to przyświeca im ten sam cel. Wśród nich można wymienić wspomniany Hamas, jak również Hezbollah. Na papierze obie te grupy są mocno odmienne, jednak obydwie otrzymują wsparcie Iranu, jako przedłużenie jego wpływów w regionie.

Dlaczego Iran nienawidzi Izraela? Relacje obydwu państw mocno zmieniły się w 1979 roku po rewolucji islamskiej w Iranie. Wcześniej kraje można było uznać za przyjazne wobec siebie. Sam Iran był drugim muzułmańskim krajem, który w 1948 roku uznał powstanie Izraela. Wszystko to zmieniła rewolucja i zwrot irańskiej polityki o 180 stopni. Wraz z próbą przeciwstawienia się "aroganckim" i wielkim mocarstwom, Iran uznał USA za tzw. wielkiego szatana - a Izrael za jego mniejszego brata i pomocnika w regionie.

Aby przezwyciężyć zarówno podział arabsko-perski, jak i podział sunnicko-szyicki, Iran przyjął znacznie bardziej agresywne stanowisko w kwestii palestyńskiej, wyolbrzymiając swoje referencje przywódcze w świecie islamskim i stawiając reżimy arabskie sprzymierzone ze Stanami Zjednoczonymi w defensywie.

---

Iran zerwał wszelkie stosunki dyplomatyczne z Izraelem, wprowadzono zakaz podróżowania obywateli Iranu do Izraela, a izraelska ambasada w Iranie została przekształcona w placówkę dyplomatyczną Palestyny. Iran postanowił również przewodzić sprawie palestyńskiej, wspierając jej walkę o niepodległość. To postawiło kraj w całkowitej opozycji do Izraela.