Tajemniczy obiekt krążył wokół Marsa. Był większy niż jego dwa księżyce
Naukowcy sugerują, że Czerwona Planeta posiadała kiedyś trzeci księżyc, Nerio. Jego istnienie wyjaśniałoby cały szereg wyjątkowych cech powierzchni tej planety. Najnowsze badania ujawniają, że w przeszłości istniał masywny obiekt, który dosłownie wyginał powierzchnię Marsa. Co wiadomo o tajemniczym księżycu?
Mars posiada dwa księżyce Fobos i Deimos. Fobos (26,8 × 21 × 18,4 km) znajduje się bardzo blisko Marsa i krąży szybciej, iż Czerwona Planeta się obraca wokół własnej osi. Specjaliści wskazują, że księżyc ten ulegnie zniszczeniu za około 50 mln lat - może spaść na powierzchnię Czerwonej Planety, lub rozpaść się pod wpływem sił pływowych i utworzyć pierścień materii wokół planety.
Deimos ma wymiary 15 × 12 × 10,4 km i z powierzchni Marsa ciężko go odróżnić od gwiazdy. Znajduje się także na bardziej odległej orbicie niż Fobos.
Oba księżyce posiadają znacznie mniejszą gęstość niż typowe księżyce w naszym Układzie Słonecznym. Wskazuje to, że są one zbudowane z mieszkanki skał i lodu. Dodatkowo Fobos emituje gaz, podobnie jak część asteroid. Badacze uważają, że zarówno Fobos jak i Deimos mogą być przechwyconymi przez Marsa planetoidami, lub też mogły powstać wskutek uderzenia większego ciała z Czerwoną Planetą.
Jednakże w przeszłości mógł istnieć jeszcze trzeci obiekt, który miał olbrzymie znaczenie w ewolucji całej planety. Co się z nim stało?
Naukowcy na samym początku swoich badań zaznaczają, że Mars jest asymetryczną sferoidą z trzema wyraźnymi osiami. Jak mówi Michael Efroimsky z US Naval Observatory explains: - Trójosiowość Marsa jest najbardziej widoczna poprzez równikową eliptyczność wytworzoną przez wzniesienie Tharsis i mniej widoczne wzniesienie położone niemal dokładnie naprzeciwko Tharsis, utworzone przez Syrtis Major Planum i przyległą część Terra Sabaea.
Tharsis to największa wyżyna na Marsie i w Układzie Słonecznym. Właśnie tutaj zlokalizowana jest najwyższa góra w naszym systemie planetarnym Olympus Mons (o wysokości 21 km nad poziomem odniesienia). Wyżyna ta powstała wskutek stałego oddziaływania prądu konwekcyjnego w płaszczu planety. Doprowadziło to do zmiany rozkładu masy Marsa i skutkowało przesunięciem osi obrotu całej planety.
Jak mówią badacze, początkowa trójosiowość powstała przez masywny księżyc, który krążył wokół młodego i wciąż plastycznego Marsa na orbicie synchronicznej. Tajemnicze ciało wciąż znajdowało się nad jednym z obszarów Czerwonej Planety, przez co siły grawitacyjne księżyca miały "wybrzuszyć" fragment Marsa.
Efroimsky stwierdza: - Po tym, jak księżyc wytworzył zarodkową trójosiowość i asymetrię Marsa, wyżyny wyniesione pływowo stały się bardziej niż inne podatne na wypiętrzenia wywołane konwekcją oraz aktywnością tektoniczną i wulkaniczną. Procesy te zaczęły stopniowo przyczyniać się do eliptyczności równikowej.
Naukowcy uważają, że księżyc o wielkości mniejszej niż jedna trzecia Marsa mógł ukształtować powierzchnię Czerwonej Planety, którą obecnie badamy. Zagadkowy hipotetyczny księżyc został nazwany przez astronomów Nerio na cześć starożytnej rzymskiej bogini wojny.
Tajemniczy obiekt mógł powstać na samym początku formowania się Układu Słonecznego, lub też zostać później przechwycony przez Marsa. Istnieje również możliwość, że został on zniszczony w wyniku wielkiej kosmicznej kolizji, jednakże jak na razie nie odnaleziono żadnych charakterystycznych kraterów wzdłuż równika planety. Inną możliwością jest także wyrzucenie tego ciała z orbity podczas burzliwych początków Układu Słonecznego przez inny masywny obiekt. Jak na razie specjaliści nie mają wyjaśnienia dotyczącej tej kwestii.
Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie Journal of Geophysical Research: Planets i są dostępne na platformie naukowej arXiv.
***
Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!
***
Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie.
