W głębi kosmosu dojdzie do gigantycznej eksplozji. Efekt zobaczymy na własne oczy

Jak wskazują astronomowie, pierwsze udokumentowanie pojawienia się "nowej gwiazdy" datowane jest na 4 lipca 1054 roku. Wówczas to wyjątkowe wydarzenie zostało opisane przez chińskich astronomów. Gwiazdę potwierdziły zapiski innych dawnych badaczy z Japonii, czy Bliskiego Wschodu. Obiekt szybko rozjaśnił się na nocnym niebie, był widoczny nawet za dnia. Gwiazda "żyła" jedynie przez 23 dni.

Opisany przypadek to jeden z kilku udokumentowanych zdarzeń zaobserwowania nowych gwiazd. Jak podają specjaliści, wysoce prawdopodobne jest, że jeszcze w tym roku Ziemianie będą świadkami podobnego niezwykłego zjawiska.

Jak wskazują naukowcy niezwykłe zjawisko zwane novą może pojawić się w układzie gwiezdnym T Coronae Borealis (T CrB). W wyniku kosmicznego wybuchu jedna z gwiazd stanie się 1500 razy jaśniejsza niż zwykle. Według szacunków T CrB stanie się 50. najjaśniejszą gwiazdą na nocnym niebie, jaśniejszą niż połowa gwiazd Wielkiego Wozu.

Nova jest eksplodującą gwiazdą, której jasność w krótkim czasie może wzrosnąć o nawet 100 000 razy. Badacze sądzą, że większość gwiazd tego typu znajduje się w układzie podwójnym czerwony olbrzym - biały karzeł. W tym przypadku materia z czerwonego olbrzyma może być "wykradana" przez bardzo silne przyciąganie białego karła.

Materia ta gromadzi się na powierzchni mniejszego towarzysza, aż do momentu "przesilenia", w trakcie którego dochodzi do eksplozji jądrowej. W przeciwieństwie do supernowej tutaj gwiazda przeżywa, zaś cały proces może być cykliczny.

T CrB jest właśnie takim układem podwójnym oddalonym od nas o 2630 lat świetlnych. Składa się on z czerwonego olbrzyma i białego karła. Obiekty okrążają się nawzajem co 228 dni w odległości około połowy odległości między Ziemią a Słońcem. Co ciekawe, czerwony olbrzym zbliża się do swojego końca, przez co gwałtownie rozszerzył swoją średnicę.

Powoduje to, że materia jest "wyrywana" przez siły grawitacyjne białego karła i w spiralnym ruchu opada ona na powierzchnię mniejszego obiektu. Następnie dochodzi do eksplozji, tak jak opisano powyżej.

Astronomowie zauważyli, że biały karzeł z układu TCrB wybucha średnio co 80 lat. Wcześniejsze obserwacje wykazały, że gwiazda ta staje się nieco jaśniejsza około 10 lat przed wybuchem. Potem następuje jej przygaszenie i eksplozja. Wzór ten powtórzył się i tym razem, w 2015 roku zarejestrowano wzrost jasności T CrB, zaś w 2023 roku odnotowano jej pociemnienie. Dlatego też specjaliści uważają, że kosmiczny wybuch może nastąpić jeszcze w tym roku.

Astronomowie przewidują, że biały karzeł stanie się najjaśniejszym obiektem w swoim macierzystym gwiazdozbiorze Korony Północnej. Maksymalna jasność ma utrzymać się przez zaledwie kilka godzin, zaś T CrB zniknie z pola widzenia (gołym okiem) w ciągu kolejnych kilku dni.

Jak wskazuje profesor Vahe Peroomian, astronom i fizyk z University of Southern California w USA, wydarzenie to jest wyjątkowo rzadkim zjawiskiem astronomicznym. Dodaje, że dla wielu osób może to być jedyne wydarzenie tego rodzaju w życiu, zaś dla dzieci może być początkiem pasji do astronomii.

***

Co myślisz o pracy redakcji Geekweeka? Oceń nas! Twoje zdanie ma dla nas znaczenie. 

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 90 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!