Gdzie i jak zastrzec dowód osobisty, gdy został zgubiony?

Dowód osobisty jest oficjalnym dokument tożsamości wydawanym przez władze państwowe. Jest on niezbędny do wielu czynności, takich jak głosowanie, otwieranie konta bankowego, podpisywanie umów i korzystanie z rozmaitych usług.

Choć rząd przyjął ustawę, że dodatkowy dowód osobisty w smartfonie, w aplikacji mObywatel, jest traktowany niemal na równi z dokumentem w wersji plastikowej, to i tak tą drugą wersją wciąż posługuje się ogrom Polaków. Nic dziwnego. Jest ona wciąż istotna, bo mDowód nie zastępuje plastiku we wszystkich sytuacjach, oraz nie jest jego cyfrową wersją, a nowym, wirtualnym dowodem tożsamości, który ma być ułatwieniem w codziennych sytuacjach, np. podczas rejestrowania się w przychodni. Oba dokumenty różnią się serią i numerem, datą wydania oraz ważności. Ponadto wyłącznie plastikowy dowód osobisty umożliwia przekraczanie granicy czy wyrobienie nowego dowodu.

Plastik może jednak zostać zgubiony lub skradziony. Warto wówczas szybko działać, ponieważ gdy taki dokument wpadnie w niepowołane ręce, może się to skończyć nieciekawie. Typowe informacje zawarte w dowodzie osobistym obejmują bowiem dane wrażliwie, czyli imię i nazwisko, datę urodzenia, PESEL, a także zazwyczaj fotografię i podpis posiadacza. Z tego względu utrata dowodu może nieść za sobą przykre konsekwencje, takie jak wzięcie pożyczki na właściciela zguby lub inna forma kradzieży tożsamości.

Przede wszystkim, gdy zorientujemy się, że nie mamy dowodu osobistego, należy zachować zdrowy rozsądek i nie wpadać w panikę. Po pierwsze, dobrze jest jeszcze raz sprawdzić wszystkie miejsca, w których mogliśmy go odłożyć. Warto też przejść się tą samą drogą, którą przemierzaliśmy chwilę wcześniej, bo być może to właśnie tam wypadł. Ewentualnie, gdy podejrzewamy, gdzie plastik mógł zostać gdzieś zawieruszony i wiemy, że jest szansa na jego odzyskanie, można skorzystać z opcji czasowego zawieszenia dowodu i wycofać je, gdy już dokument znajdzie się z powrotem w naszych rękach.

Jeśli jednak dokumentu wciąż nie ma, a my mamy pewność, że został on zgubiony lub ukradziony, lepiej zapobiegać nieszczęściu i skorzystać z opcji zastrzeżenia dowodu osobistego.

Co na ten temat mówi policja? Według służb pierwszym krokiem w przypadku upewnienia się, że dowód osobisty zaginął, jest zwrócenie się do banku. Jeśli istnieje podejrzenie kradzieży, należy to zgłosić policji już po zastrzeżeniu dokumentu. Przebywając za granicą, trzeba natomiast poinformować konsulat. Można unieważnić każdy rodzaj dowodu osobistego. Jak to zrobić stawiając się osobiście w odpowiedniej placówce, a jak przez internet?

Utraciłeś dokument tożsamości? Zastrzeż go w banku. Jak zaznacza policja, unieważnić zagubiony dowód powinni wszyscy, nie tylko klienci banków. Policja podkreśla, że zastrzeżenie dowodu to najważniejszy krok, który trzeba zrobić natychmiast, gdy upewnimy się, że dokumenty zostały utracone.

Dokument można zastrzec w swoim banku. Można to zrobić osobiście, udając się do oddziału bankowego i podając odpowiednie informacje personelowi. Osoby, które nie posiadają konta w banku, mimo wszystko również mogą skorzystać z opcji zastrzeżenia dowodu osobistego w takiej placówce. System Związku Banków Polskich udostępnia listę miejsc, które przyjmują takie zgłoszenia od wszystkich, nie tylko od swoich klientów.

Część banków zastrzega dowody także telefonicznie. Aby zastrzec dowód osobisty przez telefon, można przekazać zgłoszenie telefonując pod numer +48 828 828 828. Ten jeden numer umożliwia zastrzeganie dokumentów w kilku bankach, ale mogą to zrobić wyłącznie ich klienci, po uprzedniej weryfikacji tożsamości. System telefoniczny działa każdego dnia, 24h/dobę.

Dokument można unieważnić także za pośrednictwem internetu. Wystarczy zalogować się na swoje konto klienta w banku i wybrać odpowiednią opcję. Większość instytucji finansowych udostępnia również opcję zastrzegania dowodu osobistego w aplikacji na urządzenia mobilne. Wystarczy pobrać aplikację banku na smartfon czy tablet, zalogować się i wybrać zastrzeżenie dokumentu.

Jest też inny sposób unieważnienia dokumentów przez internet. Można to zrobić na przykład korzystając z Biura Informacji Kredytowej, albo z uznanego w Polsce środka identyfikacji elektronicznej. Jeśli chodzi o BIK, można zastrzec dokumenty pod warunkiem, że osoba zgłaszająca miała już wcześniej założone ten konto z wykorzystaniem danych z utraconego dokumentu.

Jak natomiast zastrzec dowód osobisty przez profil zaufany? Wystarczy na stronie gov.pl w "Usługach dla obywatela" wybrać "Zgłoś utratę lub uszkodzenie swojego dowodu osobistego - unieważnij dowód  (usługa online)", a następnie "Wyślij wniosek". Po zalogowaniu profilem zaufanym, należy wybrać powód zgłoszenia oraz urząd, który wydał dowód. Wystarczy kliknąć "Unieważnij dowód", a system przeniesie do usługi e-podpisu. Po chwili pojawi się potwierdzenie zgłoszenia, a w Rejestrze Dowodów Osobistych status dokumentu zmieni się na zastrzeżony.

Po zgłoszeniu utraty albo uszkodzenia dowodu osobistego, należy pamiętać o złożeniu wniosku o wyrobienie nowego dokumentu tożsamości. Wniosek można złożyć przez internet, jednak odciski palców oraz wzór podpisu i tak trzeba uzupełnić w odpowiednim urzędzie.

Od wysłania pisma przez sieć wnioskodawca ma 30 dni na wizytę w danym urzędzie, aby uzupełnić wniosek o wspomniane elementy. Jeśli zgłaszający nie stawi się do urzędu w tym terminie, wniosek zostanie anulowany. Można również wszystko od razu załatwić w wybranej placówce, pomijając wysłanie części danych przez sieć.