Heweliusz na orbicie szybciej niż Lem?

Projekt polskich satelitów naukowych BRITE-PL Lem i BRITE-PL Heweliusz jest częścią większego programu BRITE (BRIght-star Target Explorer). Łącznie w ramach konsorcjum kanadyjsko-polsko-austriackiego BRITE na orbicie znajdzie się sześć satelitów, które będą obserwować jasne gwiazdy dla pomiarów astrosejsmologicznych. Dwa z tych satelitów - kanadyjski UniBRITE i austriacki TUGSAT-1 zostały wyniesione na orbitę 25 lutego tego roku za pomocą indyjskiej rakiety PSLV. Satelity BRITE-PL Lem i BRITE-PL Heweliusz zostały zbudowane przez Centrum Badań Kosmicznych (CBK).

Kiedy nastąpi start BRITE-PL Lem? Ten satelita od ponad roku jest już złożony i przetestowany. Pod koniec 2011 roku wydawało się, że Lem zostanie wyniesiony na orbitę 28 września 2012 roku. Ten satelita miał być wyniesiony na orbitę za pomocą rakiety Dniepr, jako ładunek dodatkowy. Z kolei we wrześniu pojawiły się informacje o opóźnieniu tego lotu, m.in. z powodu opóźnień przy budowie głównego ładunku tej rakiety - DubaiSat-2. Wówczas przewidywano start tej rakiety Dniepr na początek 2013 roku. W marcu natomiast przewidywano, że lot BRITE-PL Lem nastąpi "nie wcześniej niż" w trzecim kwartale tego roku.

W maju pojawiła się informacja, że BRITE-PL Lem wystartuje w listopadzie tego roku, przynajmniej dziesięć tygodni po innym locie rakiety Dniepr z satelitą KOMPSat-5. Ten lot ma nastąpić przed BRITE-PL Lem i aktualnie jest planowany na 22 sierpnia.

Data startu BRITE-PL Lem nie została jeszcze wyznaczona. W ostatnich dniach pojawiły się nawet informacje, że ta rakieta Dniepr nie poleci w tym roku, ale nie wcześniej niż po pierwszym kwartale przyszłego roku. Informacja nie jest jeszcze potwierdzona, ale patrząc z perspektywy wcześniejszych opóźnień tego startu wydaje się być dość prawdopodobna.

Większość opóźnień ma naturę polityczną - w tej kwestii trwają spory pomiędzy Ukrainą, Rosją i Kazachstanem. W tej chwili nie wiadomo czy niedawna katastrofa rakiety Proton-M może mieć jakiś wpływ na loty Dnieprów, w tym przypadku odbywających się z bazy Dombarowskij w Rosji. Od ponad roku pojawiają się informacje, że Rosja może próbować doprowadzić do wstrzymania lotów rakiet Dniepr, z uwagi na ich "nieekonomiczność" oraz używane toksyczne paliwo, niebezpieczne dla środowiska. Te rakiety są używane do wynoszenia na orbitę małych i średnich satelitów. Powszechnie uważa się je za tanie, dlatego zarzut nieekonomiczności wydaje się zaskakujący. Z drugiej strony rakieta Dniepr posiada dużą ilość elementów wyprodukowanych na Ukrainie, jest zatem czasem widziana jako "konkurencyjny" produkt względem rosyjskich odpowiedników. Wreszcie, Kazachstan próbuje ograniczyć starty rakiet, które są szkodliwe dla środowiska - co przede wszystkim widać na przykładzie rakiet Proton.

W zeszłym tygodniu opublikowano informację na temat daty startu drugiego satelity - BRITE-PL Heweliusz. Ten satelita zostanie wyniesiony na orbitę 10 grudnia 2013 na pokładzie chińskiej rakiety CZ-4C. W tym przypadku data startu wydaje się być pewna - Chińczycy rzadko opóźniają swoje starty, nie więcej niż kilka tygodni w przypadku większych problemów technicznych. Jest zatem bardzo prawdopodobne, że jeszcze przed końcem tego roku BRITE-PL Heweliusz znajdzie się na orbicie.

Czy Heweliusz wyprzedzi Lema w drodze na orbitę? W tej chwili ten scenariusz rozwoju wydaje się być coraz bardziej prawdopodobny, choć jeszcze nie jest przesądzony. Więcej informacji o dacie startu BRITE-PL Lem powinno być dostępnych pod koniec sierpnia. Wówczas będzie można określić, na ile realny jest w tym roku lot rakiety Dniepr z BRITE-PL Lem i dwudziestu innych satelitów.

Pierwotnie CBK planował, że BRITE-PL Lem zostanie wysłany na orbitę jako pierwszy. Kilka miesięcy później na orbitę miał polecieć BRITE-PL Heweliusz.

Źródło informacji (PFA)

Krzysztof Kanawka