Tajemniczy rozbłysk w kosmicznym sąsiedztwie
Obłoki Magellana to dwie nieregularne, karłowate galaktyki orbitujące wokół Drogi Mlecznej, należące do Grupy Lokalnej Galaktyk. Między nimi jest wiele gwiazd i ciał niebieskich - m.in. pulsar odkryty w 1993 r. Przez ostatnie 26 lat pulsar był uśpiony, ale w listopadzie 2019 r. wytworzył rozbłysk, który świecił światłem ponad miliona Słońc.
Gwiazda, o której mowa, nosi oznaczenie RX J0209.6-7427. Ekstremalny rozbłysk, którego doświadczyliśmy kilka miesięcy temu, ujawnił naturę ultrajasnego pulsara rentgenowskiego (ULXP). Astronomowie znają mniej niż 10 tego typu obiektów we Wszechświecie. Jest to także drugi z najbliższych pulsarów.
Pulsar to szybko rotująca gwiazda neutronowa, jedna z możliwych pozostałości supernowej. Gwiazdy neutronowe są tak gęste, że masę Słońca upakowują w kuli o promieniu zaledwie 10 km. Powstają tam niezwykłe stany materii, m.in. nuklearny makaron i plazma kwarkowo-gluonowa.
RX J0209.6-7427 obraca się 100 razy na sekundę. Pulsar jest również otoczony materiałem, który może spać na jego powierzchnię, dając potężny rozbłysk.
Rozbłysk jest naruszeniem granicy Eddingtona, maksymalnej jasności, jaką ciało (jak gwiazda) może osiągnąć, gdy istnieje równowaga między przyciąganiem grawitacyjnym materiału a wypychającą go energią promieniowania. Gdy równowaga zostanie naruszona, obiekt może osiągnąć niewiarygodną jasność. W rzeczywistości ULXP i szersza kategoria ultrafioletowych źródeł promieniowania rentgenowskiego mogą pojedynczo przyćmić galaktykę swoimi rozbłyskami.
