Badacze na tropie zatopionych skarbów. Co skrywa szkockie jezioro?

Archeolodzy podwodni badają zagadkowy twór na jednym ze szkockich jezior. To prawdziwy skarb z przeszłości - bardzo rzadko spotykany średniowieczny kranog. Pierwsze dane na temat nawodnej i podwodnej części konstrukcji przyniosły ciekawe ustalenia, a to dopiero początek.

Archeolodzy podwodni badają twór na szkockim jeziorze. Mogą to być pozostałości średniowiecznej osady. Zdj. ilustracyjne.
Archeolodzy podwodni badają twór na szkockim jeziorze. Mogą to być pozostałości średniowiecznej osady. Zdj. ilustracyjne.123RF/PICSEL

Wyjątkowe odkrycie w Szkocji. "Skarbnica dowodów dawnego życia"

Regularnie pojawiają się doniesienia o ciekawych odkryciach w głębinach. Większość z nich dotyczy rowów oceanicznych o spektakularnych głębokościach oraz morskich i oceanicznych den. Jednak nie tylko wielkie akweny skrywają sekrety - także w jeziorach i rzekach zdarzają się wyjątkowe znaleziska.

Teraz podwodni archeolodzy z North of Scotland Archaeological Society (NOSAS) i Nautical Archaeology Society przebadają jezioro Achilty w szkockich Highlands. Stwierdzono, że w jego odmętach mogą się znajdować ślady po społecznościach żyjących tu wieki temu. Jezioro Achilty jest dość głębokie - miejscami głębia sięga ponad 35 metrów - a jego dno jest bardzo nieregularne. Na jego powierzchni widać natomiast zarys małej wyspy. Jest ona bardzo nietypowa. Właśnie to miejsce jest celem badaczy.

Tajemnicze wyspy na jeziorach powstawały już ok. 6 tys. lat temu

Badacze skupią się na tym punkcie, bo uznali go za potencjalną osadę sprzed wieków. Nurkowie zrobili już wstępne plany części nawodnej i podwodnej, a wkrótce wrócą w to miejsce przeprowadzić bardziej szczegółowe analizy. Taką wyspę określa się jako kranog. Takie sztuczne wyspy były budowane tysiące lat temu na jeziorach Irlandii i Szkocji - niekiedy z wykorzystaniem naturalnie występujących skrawków lądu i skał, a niekiedy od podstaw, dzięki kamieniom i rusztowaniom z drewna.

Dzięki dużemu odkryciu nurka Chrisa Murraya z 2012 r. udało się dowiedzieć o takich wyspach więcej. Między innymi zmieniło się datowanie - okazało się, że takie wyspy wznoszono już nawet ok. 6 tysięcy lat temu - i były one prężnie eksploatowane także w średniowieczu. Na niektórych odnaleziono ślady całorocznego zasiedlenia, a na innych dowody obrzędów związanych z kultem. Czego spodziewają się naukowcy po dalszych badaniach wyspy na Loch Achilty?

Zrekonstruowany kranog to położony na wyspie budynek o okrągłej konstrukcji, kryty strzechą, stoi na drewnianych palach wystających z jeziora.
 Jak wyglądały takie osady na jeziorach? Przykładowa rekonstrukcja kranogu nad Loch Tray w Szkocji wskazuje na przemyślaną budowę.By martin dawes, CC BY-SA 2.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=13745227Wikimedia Commons

Kranog z Loch Achilty zostanie dokładnie zbadany. Czy to dawna osada?

Dr Helen Spencer, kierownik badań w Society of Antiquaries of Scotland, powiedziała, że kranogi to prawdziwe skarbnice dowodów na to, że w przeszłości na tych terenach kwitło życie. Próbki pobrane już z konstrukcji na jeziorze Achilty wskazują na 1060 i 1359 r. n.e., co pokazuje, że wyspa najpewniej powstała w średniowieczu i budowano na niej przez setki lat. To tym bardziej ciekawe, że z prawie 3 tys. takich wysp odnalezionych w Irlandii i Szkocji, rzadko która pochodzi ze średniowiecza - raczej w późniejszych wiekach wykorzystywano istniejące już wcześniej założenia.

- Kranogi z okresu średniowiecza są bardzo rzadkie i bardzo niewiele z nich zostało zbadanych. Istnieje przy tym minimalna wiedza na temat technik budowlanych stosowanych w regionie szkockich Highlands lub funkcji, do których służyły tu te wyspy - wskazują archeolodzy z NOSAS.

Badacze uważają, że mogła tu istnieć osada, a analizy podwodnej części wyspy mogą przynieść interesujące ustalenia co do sposobu jej budowy oraz przeznaczenia. Być może uda się przy okazji odnaleźć jakieś przedmioty codziennego użytku. Takie zatopione archeologiczne skarby mogą wnieść więcej informacji na temat dawnej działalności ludzi na tych terenach.

- Przez tydzień we wrześniu będziemy dokumentować wyspę i prowadzić wykopaliska, aby lepiej zrozumieć jej powstanie i użytkowanie - podali badacze z Nautical Archeology Society.

***

Bądź na bieżąco i zostań jednym z 88 tys. obserwujących nasz fanpage - polub Geekweek na Facebooku i komentuj tam nasze artykuły!

"Wydarzenia": Tajemniczy konwój w Poznaniu. Miasto szuka gorącej wodyPolsat NewsPolsat News