Kobieta z odwróconą koroną. Tajemniczy pochówek z Grecji
Podczas robót budowlanych w środkowo-wschodniej Grecji archeolodzy natrafili na niezwykłe znalezisko. Chodzi o grób młodej arystokratki nazwanej przez badaczy "damą z odwróconą koroną". Został on odkryty na terenie nowo zidentyfikowanego starożytnego cmentarzyska, około 95 km na północny zachód od Aten, pochówek datowany jest na VII wiek p.n.e.
Do tej pory na stanowisku odkryto około 40 grobów należących do osób o wysokim statusie społecznym, żyjących w okresie archaicznym i klasycznym Grecji, pomiędzy VIII a IV wiekiem p.n.e. Jeden z pochówków wyjątkowo wyróżniał się na tle pozostałych, zarówno bogactwem wyposażenia, jak i niezwykłą symboliką.
Zmarła kobieta miała w chwili śmierci zaledwie 20-30 lat. W jej grobie odnaleziono zestaw luksusowych przedmiotów z brązu i kości słoniowej: ozdobną zapinkę z motywem koni w stylu geometrycznym, naszyjnik z amuletem w kształcie wazy, paciorki z kości i kości słoniowej, miedziane kolczyki, bransoletę oraz spiralne pierścienie.
Korona, która mówi więcej niż tysiąc słów
Największe poruszenie wywołał jednak diadem, a konkretnej brązowa korona z dużą rozetą na froncie i parą lwów na tylnej części, która została nałożona zmarłej… do góry nogami. Przez to lwy wyglądały, jakby leżały, a nie stały dumnie, jak w klasycznej ikonografii.
W starożytnej Grecji lwy symbolizowały władzę królewską i autorytet, czego słynnym przykładem jest Lwia Brama w Mykenach z XIII wieku p.n.e. Odwrócenie korony było jednak gestem wymownym - oznaczało detronizację, utratę pozycji lub symboliczny koniec władzy.
Upadek w burzliwych czasach
Archeolodzy sądzą, że młoda arystokratka mogła paść ofiarą gwałtownych przemian społeczno-politycznych, które miały miejsce w Grecji w połowie VII wieku p.n.e. Był to czas konfliktów, napięć klasowych i niepokojów, zakończonych dopiero reformami Solona na początku VI wieku p.n.e., które utorowały drogę dla ateńskiej demokracji. Symboliczne odwrócenie diademu mogło więc być wprost wyrazem utraty statusu i być może kobieta należała do obalonego rodu lub została pozbawiona tytułów w wyniku politycznych rozgrywek.
Dodatkową tajemnicą jest odkrycie pobliskiego grobu około czteroletniego dziecka, które również pochowano z brązowym diademem ozdobionym drobnymi rozetami. Pochówek pochodzi z tego samego okresu, co grób młodej kobiety, co może wskazywać na więzy rodzinne. Badania na stanowisku trwają i greccy archeolodzy zapowiadają dalsze prace odkrywkowe. Niewykluczone, że wkrótce natrafią na kolejne pochówki, które pomogą lepiej zrozumieć dramatyczną historię "damy z odwróconą koroną".
