Morze odsłania tajemnice Hoi An. Archeolodzy walczą o wrak z XIV-XVI w.
Tajfun Kalmaegi odsłonił wiekowy wrak u wybrzeży Hoi An, dając naukowcom szansę - choć bardzo krótką - na jego zabezpieczenie. Bo co ciekawe, szczątki statku po raz pierwszy pokazały się światu już w 2023 roku, ale natura szybko upomniała się o swoją własność. Jak podkreślają badacze, znalezisko może okazać się niezwykle cenne historycznie, przypominając o dawnym znaczeniu miasta w regionalnym handlu.
Morze po raz pierwszy odsłoniło wrak tej liczącej ponad 17 metrów jednostki już w 2023 roku, prezentując mocno żebrowany kadłub, który przetrwał setki lat sztormów w prawie idealnym stanie. Niestety, zanim władze zdążyły przeprowadzić szczegółowe badania, statek ponownie został przykryty piaskiem - teraz eksperci dostali drugą szansę, ale trudno powiedzieć, jak dużo czasu im zostało.
Wstępne ustalenia naukowców
Chociaż wrak nie został jeszcze dokładnie datowany, wstępne badania wskazują, że powstał między XIV a XVI wiekiem, w czasach, gdy Hoi An, wpisane obecnie na listę UNESCO, było centrum handlu regionalnego obejmującego jedwab, ceramikę i przyprawy.
Jak powiedział Pham Phu Ngoc, dyrektor Hoi An Center for the Preservation of World Cultural Heritage, w rozmowie z AFP, aktualnie "przygotowują wniosek o pilne pozwolenie na wykopaliska". Podkreślił też, że tym razem odkrytych zostało więcej części wraku, co może dostarczyć cennych informacji o jego budowie i przeznaczeniu.
Zagrożenie dla wraku i pilna akcja konserwatorska
Zespół ekspertów z centrum ochrony Hoi An, Uniwersytetu Nauk Społecznych i Humanistycznych w Ho Chi Minh City oraz lokalnego muzeum przeprowadził w zeszłym roku wstępne badania wraku. Stwierdzono, że statek został zbudowany z wytrzymałego drewna wysokiej jakości i wzmocniony materiałami uszczelniającymi spoiny, co chroniło go przed wodą. Według specjalistów konstrukcja jednostki sugeruje, że była ona zdolna do dalekich podróży morskich, prawdopodobnie używana w handlu lub operacjach wojennych.
Eksperci ostrzegają, że wrakowi grozi poważne zniszczenie, jeśli nie zostaną podjęte natychmiastowe działania konserwatorskie. Silna erozja wybrzeża i częsta ekspozycja na ekstremalne warunki pogodowe zwiększają ryzyko degradacji drewnianej konstrukcji.
Tymczasem jest on bezpośrednim dowodem na rolę miasta w regionalnym handlu sprzed wieków i daje naukowcom wyjątkową okazję do poznania technik budowy dawnych jednostek morskich. Szybka interwencja konserwatorska może więc pozwolić nie tylko zabezpieczyć wrak, ale także poszerzyć wiedzę o dawnych trasach handlowych i technologii morskiej Azji Południowo-Wschodniej.
