Skrywała taki skarb! Rękopiśmienna kopia Szekspira znaleziona w bibliotece
Podczas badań w Bibliotece Bodlejańskiej na Uniwersytecie Oksfordzkim profesor literatury angielskiej Leah Veronese natrafiła w XVII-wiecznym zbiorze tekstów na intrygujący wiersz. Pierwsze zwrotki wydawały się nowe, ale kolejne były dobrze znane większości studentów anglistyki… okazało się, że odkryła rzadki nieudokumentowany wcześniej egzemplarz jednego z najsłynniejszych sonetów Szekspira.
A mowa o rękopiśmiennej kopii muzycznej adaptacji Sonetu 116, która jest dopiero drugim znanym naukowcom rękopisem tego utworu. Prof. Veronese rozpoznała go w manuskrypcie zbioru różnych tekstów skompilowanych przez Eliasa Ashmole’a, założyciela Ashmolean Museum of Art and Archaeology w Oksfordzie i lojalnego rojalisty w czasie angielskich wojen domowych. Jak szczegółowo opisano w badaniu opublikowanym w czasopiśmie The Review of English Studies, adaptacja sonetu i jej unikalny kontekst rzucają nowe światło na istotny fragment historii Anglii XVII wieku.
Kiedy przeglądałam manuskrypt, wiersz wydał mi się dziwną wersją Sonetu 116. Gdy sprawdziłam katalog manuskryptu, zauważyłam, że wiersz został opisany, niezbyt błędnie, jako "o stałości w miłości", ale nie było wzmianki o Szekspirze
Szekspir, ale nieco inny
Profesor wyjaśnia też, że być może William Henry Black, który katalogował ten manuskrypt w XIX wieku, nie przeczytał poematu poza początkowymi wersami. Istnieje też możliwość, że po prostu go nie rozpoznał, bo ta wersja sonetu znacznie różni się od tej, którą znamy. Jak dodaje prof. Emma Smith z Uniwersytetu Oksfordzkiego, która nie była zaangażowana w badanie, jest to niezwykle ekscytujące odkrycie, które pokazuje, że wieki poszukiwań dowodów dotyczących Szekspira i jego wczesnego odbioru wciąż nie wyczerpały archiwów.
Odnaleziony tekst to rękopiśmienna kopia adaptacji stworzonej przez XVII-wiecznego angielskiego kompozytora Henry’ego Lawesa, który nadał Sonetowi 116 formę muzyczną. Oprócz innego początku, adaptacja ma również inne zakończenie oraz dodatkowe wersy. Według badania, dodatkowe linijki prawdopodobnie miały na celu wydłużenie utworu jako pieśni - prof. Veronese sugeruje jednak, że alternatywna wersja mogła mieć również podtekst polityczny.
O miłości czy polityce?
W latach 1642–1651 Anglia pogrążona była w trzech wojnach domowych między królem Karolem I a parlamentem. Ostatecznie parlament odniósł zwycięstwo, w 1649 roku skazał Karola I na śmierć, a krajem - zanim syn monarchy został przywrócony na tron - przez następne 11 lat rządził reżim republikański. Te burzliwe dekady przyniosły ogromne straty ludzkie oraz absurdalne przepisy zakazujące m.in. obchodzenia Bożego Narodzenia czy publicznego wykonywania pieśni.
Chaos tego okresu odzwierciedla się w kolekcji Ashmole’a, która – oprócz muzycznej wersji Sonetu 116 – zawiera również rojalistyczną poezję oraz zakazane kolędy. Sama adaptacja sonetu mogłaby wydawać się neutralna, ale w kontekście historycznym prof. Veronese interpretuje ją jako wezwanie do lojalności religijnej i politycznej.
W kontekście zbioru Ashmole’a interpretuję muzyczną wersję Sonetu 116 w aranżacji Lawesa jako polityczną pieśń miłosną wychwalającą rojalistyczną wierność w czasach politycznego zamętu
