Turcja: Odnaleźli rzeźbę trzygłowej bogini życia i śmierci
W pozostałościach starożytnego miasta u wybrzeży Turcji archeolodzy znaleźli niezwykle dobrze zachowaną figurkę, sprzed ponad 2300 lat. Przedstawia antyczną boginię, którą utożsamiano z cyklem życia i śmierci, wróżbiarstwem oraz czarną magią.
Tureccy archeolodzy od ponad 30 lat prowadzą prace wykopaliskowe w mieście Aydıncık, na południowym wybrzeżu Turcji. W starożytności miejsce to było znane jako Kelenderis, potężne miasto portowe założone przez Fenicjan. Do dziś znajdowane są w niej różne pozostałości antyku.
Teraz archeolodzy z Uniwersytetu miasta Batman dokonali w tym miejscu niezwykłego odkrycia. Podczas najnowszych prac archeologicznych udało im się odkryć statuetkę bogini Hekate. Według szacunków powstała w okresie hellenistycznym i może mieć nawet 2300-2400 lat.
Figurka dowodzi kultu Hekate w Kelenderis
Archeolodzy podkreślają, że boginię udało się łatwo zidentyfikować dzięki idealnemu zachowaniu figurki trójgłowej i trójcielesnej postaci. Statuetki przedstawiające boginię w tej formie (znane jako hekataia) zwykle znajdowały się przy wejściach do różnych świątyń.
Prof. dr Mahmut Aydin z Uniwersytetu miasta Batman stwierdził, że odkrycie figurki potwierdza istnienie kultu Hekate w starożytnym mieście Kelenderis. Przypomniał, że w tym miejscu powszechnie szanowano tę boginię. Mimo że figurka nie dowodzi istnienia w Kelenderis jakiegoś większego sanktuarium poświęconego Hekate, w Turcji już znajdowano miejsca jej kultu np. pozostałościach starożytnego miasta Lagina w południowo-zachodniej Turcji.
Kim była bogini Hekate?
Jest kilka teorii, skąd wywodzi się postać Hekate, mówiących o pochodzeniu z wierzeń egipskich, ludu Karian z Antolii czy samych Greków. Kult Hekate rozwijał się najmocniej od V w. p.n.e., kiedy został oficjalnie ustanowiony w Atenach. Z początku Hekate miała być przedstawiana jako zwykła kobieta, jednak to właśnie Grecy mieli jej nadać obraz postaci z trzema ciałami i głowami (albo trzema głowami i jednym ciałem bądź trzema ciałami i jedną głową). Jako że Hekate była jedną z najdłużej czczonych bóstw starożytności, którą w panteonie różnych kultur szanowano aż do ok. 400 r. n.e., łączono ją z wieloma rzeczami, przez co stanowi złożone bóstwo w swojej naturze.
Jak podaje World History Encyclopedia, jedne z pierwszych zapisków o Hekate pochodzą od greckiego epika Hezjoda z Beocji, który jeszcze w czasach przed ustanowieniem kultu w Grecji, uznawał ją za boginię opiekuńczą w stosunku do ludzi. Wraz z coraz większym kultem wśród Greków, Hekate zaczęła być utożsamiana jako pani granic, progów, rozdroży i ogólnego przejścia, także między światem żywych a umarłych. Jej niewielkie figurki miały znajdować się przy wielu domach czy właśnie na rozdrożach.
Grecy zaczęli ją łączyć z kultem Hadesu, gdzie miała pełnić funkcję strażniczki jego bram, podobnie jak Cerber. Z czasem zaczęto ją utożsamiać bardziej z ciemnością, Księżycem, snami, wróżbiarstwem, nekromancją, czy nawet samą śmiercią. Co ciekawe ludzie mieli ofiarować jej psy, które także kojarzono jako jej atrybut. Jednak według niektórych badaczy ten "mroczny" obraz Hekate był tylko częścią jej kultu wśród Greków i ci także utożsamiali ją jako dobrą boginię. Jej dobroć miała być reprezentowana za dnia, a ciemność w nocy, symbolizując także przemianę między życiem a śmiercią. Kult Hekate przeżył także do starożytnego Rzymu.
