Ile kosztuje odzyskiwanie danych

Samodzielne odzyskiwanie danych, mimo że ma sporą szansę powodzenia, zawsze niesie większe ryzyko niż powierzenie tego zadania wyspecjalizowanej firmie. Choćby dlatego, że specjaliści pracują na obrazach dysków, czyli dokładnej kopii informacji zapisanej sektor po sektorze w trybie tylko do odczytu. Dzięki temu w razie niepowodzenia oryginalny nośnik pozostaje nienaruszony. Firmy specjalizujące się w odzyskiwaniu danych chwalą się 80-proc. skutecznością nawet w przypadku dysków czy pamięci flash, które są uszkodzone mechanicznie.

Samodzielnie możesz odzyskiwać skasowane dane utracone w wyniku błędów logicznych (uszkodzenie systemu operacyjnego, systemu plików itp). Jeżeli jednak utrata informacji jest efektem fizycznego uszkodzenia nośnika, sam nic nie zdziałasz, bo do odzyskania danych potrzebne jest solidnie wyposażone laboratorium. Uszkodzenie fizyczne nośnika może być skutkiem awarii, wyeksploatowania, upadku, zalania czy przegrzania. W wypadku dysku twardego mogą ulec uszkodzeniu zarówno elektroniczne, jak i mechaniczne elementy. W wypadku pamięci flash może szwankować elektronika lub same układy, które wciąż są mniej trwałe od magnetycznych talerzy stosowanych w dyskach.

Więcej informacji o odzyskiwaniu utraconych pilików i danych do znalezienia w najnowszym numerze PC Format 10/2011. Już w kioskach!

Gdy szwankuje elektronika, trzeba ją wymienić na identyczną z innego, sprawnego nośnika. Jeśli przyczyną utraty danych jest problem z mechanizmem w dysku twardym, w grę wchodzi wymiana łożysk, głowic czy silniczka. W skrajnych wypadkach, np. zalania czy nadpalenia dysku, niezbędne jest zastosowanie urządzeń odczytujących informacje z "gołych" talerzy magnetycznych. Naprawa wszelkich uszkodzeń mechanicznych, szczególnie dysku twardego, wymaga nie tylko specjalistycznego sprzętu, ale także sterylnego środowiska pracy. Samo otwarcie dysku w warunkach domowych może prowadzić do nieodwracalnej utraty informacji. Gdy pyłki czy drobiny kurzu znajdą się pod głowicą, mogą porysować talerz magnetyczny (drobina kurzu ma szerokość 20 ścieżek na dysku). Dlatego, gdy przypuszczasz, że przyczyną problemów są uszkodzenia mechaniczne, musisz oprzeć się pokusie wszelkich samodzielnych prób naprawy.

W chwili stwierdzenia utraty informacji należy natychmiast przerwać pracę komputera. W pececie najlepiej wyjąć wtyczkę z gniazdka, a w laptopie baterię. Normalne wyłączenie komputera może pogorszyć sytuację, bo zamykający się system, może nadpisać sektory zajmowane przez skasowane pliki. Jeśli problem dotyczy pamięci przenośnej, trzeba usunąć ją z komputera bez odmontowywania. Gdy stwierdzisz uszkodzenie, nie próbuj na siłę ratować danych. Częstym błędem użytkowników jest uporczywe próbowanie odczytania czy skopiowania uszkodzonych plików. To nie pomoże, tylko podniesie koszt usługi, jeśli w wyniku takich zabiegów dysk całkiem "padnie". Nie wolno także defragmentować dysku czy reperować za pomocą Windowsowego narzędzia do skanowania systemu plików. Warto natomiast od razu po wyłączeniu komputera zanotować położenie utraconych plików oraz opisać sytuację, w jakiej doszło do awarii. To może pomóc w odzyskaniu informacji i obniżyć koszty, bo specjaliści będą wiedzieli, gdzie szukać utraconych plików.

Dysk najlepiej dostarczyć osobiście. Jednak jeśli mieszkasz w mieście, gdzie nie ma odpowiedniego punktu usługowego, musisz wysłać paczkę przez firmę kurierską. Niestety, firmy spedycyjne niezbyt ostrożnie obchodzą się z pakunkami, więc ważne jest staranne zapakowanie dysku. Najlepiej zamknij go w kopercie antystatycznej lub w specjalnym plastikowym pudełku, w jakim sprzedaje się dyski.

Nośnik umieść następnie w twardym pudełku i obłóż gazetami, by był zabezpieczony z każdej strony przed uderzeniami. Jeśli dysk jest zalany, trzeba założyć najgorsze, czyli że płyn dostał się do talerzy magnetycznych. Woda, szczególnie słona lub zanieczyszczona chemicznie, powoduje korozję nośników i niszczy je bezpowrotnie. W tej sytuacji trzeba niezwłocznie dostarczyć nośnik do firmy odzyskującej dane. Nie można dopuścić do wyschnięcia dysku, więc na czas transportu warto zawinąć go w mokry ręcznik.

Jeśli decydujesz się na skorzystanie z usług firmy odzyskującej dane, warto udać się do renomowanego usługodawcy. To szczególnie ważne przy wszelkich uszkodzeniach fizycznych, które wymagają otwarcia obudowy dysku. Powierzenie nośnika w przypadkowym osobom może tylko pogorszyć sprawę, tym bardziej że profesjonalne firmy zazwyczaj żądają znacznie wyższych opłat w sytuacji, gdy muszą poprawiać czyjeś błędy.

Jeśli masz pewność, że błąd ma charakter logiczny, zamiast oddawać nośnik przypadkowej osobie, lepiej sam spróbuj, przestrzegając jednak procedury stosowanej przez profesjonalistów, podłączyć dysk do innego komputera. Używaj oprogramowania, które skanuje powierzchnię w trybie tylko do odczytu.

Odzyskiwanie danych nie jest niestety tanią usługą, więc musisz się przygotować na wydatek od kilkuset do kilku tysięcy złotych, w zależności od nośnika, jego pojemności i rodzaju uszkodzenia. W przypadku dysków twardych relatywnie tanie jest odzyskiwanie danych utraconych w wyniku skasowania lub błędów logicznych. Jeśli w grę wchodzą uszkodzenia sprzętowe, które zmuszają do rozebrania napędu, koszty rosną gwałtownie.

Za odzyskanie danych bez konieczności rozbierania dysku firmy liczą od 500 do 2500 zł. Koszt zależy zarówno od stopnia komplikacji, jak też od pojemności nośnika. Jeśli konieczna jest ingerencja w mechanizm napędu, cena rośnie do ok. 1500-6000 zł. Tańsza jest wymiana uszkodzonej elektroniki czy odklejenie głowic od talerzy. Droższa jest wymiana silnika dysku, głowic czy odczytanie danych z samych talerzy magnetycznych, gdy wszystko inne jest zniszczone. Bardzo drogie jest odzyskiwanie danych z dysków SSD (ok. 6000 zł), bo wymusza to wymontowanie i odczytywanie zawartości wszystkich kości pamięci FLASH. Równie drogie jest ratowanie danych z uszkodzonych macierzy RAID (od 5000 w górę).

Taniej kosztuje odzyskiwanie danych z pamięci przenośnych. Za odczytanie uszkodzonej płyty DVD, karty pamięci czy pendrive'a zapłacisz poniżej tysiąca złotych. Oczywiście im mniejszy nośnik, tym taniej.

Podane stawki dotyczą trybu standardowego. Wówczas na odzyskanie danych trzeba czekać kilka dni roboczych. Wszystkie firmy oferują także usługi ekspresowe, nocne, odzyskiwanie danych u klienta itp. Jednak podnosi to cenę usługi. Tryb ekspresowy, gry prace nad nośnikiem trwają non stop, może podnieść cenę usługi nawet o kilkaset procent.

Na szczęście, zanim zapłacisz za usługę, w większości wypadków możesz oddać dysk do bezpłatnej analizy. Dzięki niej dowiesz się, czy dane można odzyskać i ile to będzie kosztowało.

Odzyskanie skasowanej partycji - 500 - 1500 zł

Odzyskanie danych z zepsutego pendrive'a 4 GB - ok. 700 zł

Odzyskanie skasowanych plików z karty pamięci 8 GB - ok. 200 zł

Odzyskanie danych z macierzy RAID - od 5000 zł

Nieczytelna płyta DVD - 150 - 400 zł

Odzyskanie skasowanego dokumentu MS Office - 50 - 300 zł

Odzyskanie danych z zepsutego dysku SSD - od 6000 zł

-----

Przemysław Krejza, dyrektor ds. badań i rozwoju Mediarecovery

Uszkodzenia mechaniczne dysków twardych często można rozpoznać po dźwiękach wydawanych przez dysk. Stukanie, pukanie oraz inne niesłyszane do tej pory dźwięki mogą sygnalizować, że dysk uległ uszkodzeniu. Objawy takie są nierzadko poprzedzone zatrzymaniami systemu, problemami z kopiowaniem plików, długim wykrywaniem dysku przez BIOS oraz złym statusem SMART. Najczęstsze usterki dysków to uszkodzenia głowic powstające przykładowo na skutek uderzenia głowic o powierzchnię talerza w wyniku wibracji podczas pracy.

Więcej informacji o odzyskiwaniu utraconych pilików i danych do znalezienia w najnowszym numerze PC Format 10/2011. Już w kioskach!

Częstym problemem jest uszkodzenie silnika powstałe na skutek uderzenia czy upadku dysku. Z kolei uszkodzenia układu sterowania spowodowane wyczerpaniem mechanicznym mogą prowadzić do usterek różnego rodzaju, z uszkodzeniem talerzy włącznie. Częste są również uszkodzenia elektroniki będące skutkiem przepięć. O ile w przypadku uszkodzeń logicznych można sobie wyobrazić domowe sposoby odzyskania danych, tak w przypadku uszkodzeń mechanicznych nie jest to możliwe.