O czym należy pamiętać kupując notebooka?

Na początku musisz zdecydować, jak często będziesz przenosić notebooka i na jakie odległości. Jeżeli będzie to codzienna droga do pracy lub szkoły, warto poszukać lekkiego modelu, długo pracującego na baterii. W tej klasie sprzętu jest coraz więcej tzw. ultrabooków - małych, zgrabnych i solidnie wykonanych komputerów przenośnych. Ich ceny zaczynają się od 3000 zł. O połowę tańsze, ale także znacznie słabsze, są tzw. netbooki, które również są idealne do przenoszenia.

Drugie pytanie: do jakich prac będziesz głównie wykorzystywać komputer przenośny? Do przeglądania internetu wystarczy prosta konfiguracja. Do pracy z fotografiami potrzebny będzie dobry ekran o wysokiej rozdzielczości. Do gier - wydajny procesor i grafika itd. Trzeba też zweryfikować własne możliwości finansowe, by wybrać najbardziej odpowiedni model notebooka z danego przedziału cenowego.

Współczesne procesory mobilne to hybrydowe układy ze zintegrowaną grafiką, co pozwala na znaczne zmniejszenie kosztów produkcji komputera oraz obniżenie zapotrzebowania na energię. Większość modeli w naszym porównaniu bazuje na platformie firmy Intel.

AMD nie może się przebić w kategorii notebooków klasy średniej i wyższej. Oczywiście, produkty AMD się pojawiają, ale głównie jako układ Radeon HD. Jednak w układach graficznych popularność AMD też nie jest duża. W kategorii notebooków ekonomicznych nie jest źle, bo co drugi testowany model miał radeona na pokładzie, ale w klasie średniej i wyższej już tylko co czwarty.

Wiele z testowanych modeli jest wyposażonych w tandem grafiki zintegrowanej z procesorem oraz dodatkowej grafiki zewnętrznej (tzw. dyskretnej). Ich symbioza najczęściej polega na wzajemnym zastępowaniu się w pracy, w zależności od zapotrzebowania na wydajność. Jeżeli wykonujemy proste czynności i notebook w tym czasie zasilany jest z baterii, komputer przełączy się na grafikę zintegrowaną z procesorem (iGPU).

Gdy włączymy obciążającą aplikację, a w szczególności grę, komputer będzie wykorzystywał grafikę dodatkową, dyskretną (dGPU). Proces przełączania się układów graficznych nadzoruje specjalny kontroler i oprogramowanie sterujące. Najsprawniej i całkowicie automatycznie odbywa się to w przypadku technologii Nvidia Optimus i układów GeForce. Nieco mniej efektywnie działa technologia AMD Switchable Graphics. Przeważnie wystarczy raz zdefiniować, przez który układ graficzny ma być "obsługiwana" konkretna aplikacja.

Wciąż najpopularniejsze są tradycyjne dyski talerzowe. Ich zaletą jest duża pojemność i stosunkowo niska cena. Natomiast tam, gdzie liczy się przede wszystkim szybkość uruchamiania systemu i aplikacji oraz kopiowanie i otwieranie plików, producenci stosują bardziej wydajne dyski SSD. Różnice w prędkości odczytu danych między tymi konstrukcjami są nawet czterokrotne, podobne jak w związanym z tym komforcie pracy.

Rozwiązaniem pośrednim jest pamięć Express Cache, która również jest rodzajem dysku SSD, jednak nie przechowuje systemu i aplikacji, lecz służy jako bufor pomiędzy dyskiem a płytą główną komputera. Poprawia to nieznacznie ogólną wydajność komputera.

Większość modeli na rynku ma ekrany o przekątnej około 15". Dominuje rozdzielczość 1366x768 i to mimo różnych przekątnych - zarówno na ekranach 15,6", jak i znacznie mniejszych 11,6". W przypadku ekranów 16-17" rozdzielczość może być wyższa, za co trzeba sporo zapłacić. Często spotyka się ekrany HD+ (1600x900) albo Full HD (1920x1080). Mieści się na nich więcej informacji, a filmy HD nabierają "ostrości". Warto zwrócić też uwagę na rodzaj powłoki chroniącej ekran.

Jeżeli będziesz pracować w jasno oświetlonym pomieszczeniu lub często zabierać komputer w plener, unikaj urządzeń z błyszczącym ekranem. A jeżeli już zdecydujesz się na taką powłokę, wybierz ekran o podwyższonej jasności (powyżej 200 nitów), aby uniknąć efektu lustrzanego odbicia na powierzchni wyświetlacza. Niestety, w dobre ekrany często są wyposażone nie najmniejsze, lecz największe laptopy do gier. Niektóre mają możliwość wyświetlania obrazu 3D, a nawet parę okularów w komplecie.

Czas pracy na baterii, czyli to, jak długo notebook może pracować bez podłączonego zasilacza, kwalifikuje go do użytkowania w domu lub poza domem. Najnowsze technologie stosowane w układach elektronicznych zapewniają znacznie wyższą wydajność oraz niższe zapotrzebowanie na energię. Z każdą nową generacją układów rośnie moc obliczeniowa, która zarazem pozwala na wydłużenie czasu pracy na baterii.

Aby osiągnąć naprawdę długi czas pracy bez zasilania sieciowego, komputer musi mieć tzw. niskonapięciowy procesor (ULV) i wykorzystywać zintegrowany z nim układ graficzny. Jednak czas pracy na baterii zależy również od innych elementów: wielkości i jasności ekranu, interfejsów bezprzewodowych, a także oczywiście od pojemności samej baterii. Ekran musi być niewielki i wyposażony w podświetlenie LED (obecnie prawie wszystkie laptopy je mają), wskazany jest również dysk SSD.Artykuł pochodzi z najnowszego numeru PC Format - 12/2012

Obecnie można spotkać notebooki w konserwatywnym stylu i czarnej lub szarej kolorystyce, a także bardziej ekstrawaganckie, o rzucających się w oczy kształtach i kolorach. W niektórych modelach, np. w testowanym Dell Inspiron R15 SE, da się łatwo wymieniać kolorowe panele od pokrywy ekranu, dzięki czemu łatwo dopasujesz notebook do swojego stylu.

Z kolei inny model tego producenta - Alienware M17x R4, który jest synonimem kosmicznej wydajności, intryguje swoimi równie nieziemskimi kształtami. Istotnym elementem nadającym wygląd temu notebookowi jest nie tylko kształt, ale też system podświetlanych elementów jego obudowy (klawiatura, touchpad, logo pod ekranem, wloty powietrza).

Oceniając wygląd notebooka, warto zwrócić uwagę przede wszystkim na rodzaj wykorzystanego materiału oraz jakość dopasowania wszystkich elementów. Od tego zależeć będzie, czy budowa nie zostanie szybko porysowana, nie będzie skrzypieć w miejscach łączenia albo po prostu nie ulegnie zniszczeniu np. w czasie transportu w codziennym użytkowaniu. Jakość wykończenia ma również wpływ na estetykę, szczególnie gdy powierzchnia obudowy jest błyszcząca i podatna na odciski palców lub kurz.

Pewien wpływ na użytkowanie notebooka ma jego wyposażenie w napęd optyczny, różnorodne złącza przewodowe i bezprzewodowe, modemy itd. Jednak brak jakiegoś elementu nie musi być powodem rezygnacji z zakupu konkretnego laptopa, bo można go uzupełnić za pomocą dodatkowych akcesoriów.

Na przykład napęd DVD z czasem można wymienić na blu-ray, a jeśli napędu w ogóle nie ma, można dokupić zewnętrzny. Z kolei brak modemu 3G można uzupełnić zewnętrznym modemem USB lub mobilnym rou terem 3G. Brak dysku SSD także łatwo nadrobić, np. wykorzystując wolny slot wewnątrz obudowy i montując dysk w postaci modułu mSATA.

Problem małej liczby portów, a nawet brak danego rodzaju złączy, można rozwiązać także stosując adaptery lub replikatory portów. Niestety, to wszystko niesie ze sobą konsekwencję dodatkowych kosztów, ale możesz je rozłożyć w czasie albo zdecydować się na najbardziej konieczny zakup.

Niemal wszystkie dostępne w sklepach komputery mają system Windows 7, tymczasem na rynku jest już Windows 8. Czy to oznacza, że nowy komputer praktycznie od razu nadaje się do aktualizacji?

W przypadku sprzętu kupionego do końca stycznia 2013 r. licencję na Windows 8 można otrzymać jedynie za 69 zł. Jednak taka aktualizacja naszym zdaniem nie ma sensu. Nowy Windows został przystosowany do obsługi za pomocą ekranu dotykowego, tymczasem obecne laptopy takich ekranów nie mają. Byłby on na nich raczej udręką niż pożytkiem.

Porównując notebooki, redakcja "PC Format" dokonała podziału przede wszystkim ze względu na grupę cenową, bo właśnie cena jest pierwszym parametrem, który decyduje o zakupie danego sprzętu. Każda z tych grup jest na tyle zróżnicowana, że na pewno każdy znajdzie produkt dla siebie. W pierwszej kategorii zestawiliśmy urządzenia kosztujące od 1700 do 3000 zł, czyli "tanie" do uniwersalnych zastosowań, dla nabywcy, który nie ma wygórowanych oczekiwań.

Następna grupa to tzw. klasa średnia, czyli nieco droższe, ale o bogatszym wyposażeniu i wyraźnie wyższej wydajności notebooki dla wymagających użytkowników. Do trzeciej grupy zaliczyliśmy najsilniejsze laptopy - do gier i najbardziej wytężonej pracy, których użytkownicy nie uznają kompromisu, przynajmniej w kwestii wydajności. Jednak w tym wypadku trzeba się liczyć z wydatkiem przekraczającym kwotę 4000 zł. Za najdroższy model w naszym porównaniu trzeba zapłacić około 15 000 zł.

Większość testowanych notebooków to modele z ekranem 15,6". Dominują one szczególnie w kategorii ekonomicznej. Większe zróżnicowanie pod tym względem jest w kategorii notebooków klasy średniej, co wynika z tego, że mniejsze i większe ekrany są po prostu droższe. Znajdziemy tu zarówno małe ekrany 13,3", jak i największe 17".

W notebookach najwydajniejszych królują duże przekątne i wysokie rozdzielczości. Dzięki temu laptopy tej klasy można traktować jako zamienniki pecetów. Wyjątkiem jest Acer Timeline Ultra M5-581TG - ma ekran tylko 15,6", ale oferuje całkiem dobrą wydajność. Istotne elementy wyposażenia to także dyski, napędy optyczne oraz złącza i interfejsy sieciowe. Wśród notebooków ekonomicznych najlepszy pod tym względem jest HP Pavilion m6-1015ew - ma m.in. czytnik linii papilarnych i 3 porty USB 3.0.

W klasie średniej liderem jest Asus N56VM - ma ekran o dobrym kontraście i dużo portów. W kategorii notebooków najwydajniejszych wysokie noty za wyposażenie uzyskał Asus G75VW. Ma bardzo dobry ekran Full HD, który wyświetla obraz 3D, bardzo szybki i pojemny dysk SSD oraz jako jedyny w całym zestawieniu jest wyposażony w nowoczesne złącze Thunderbolt.

Z ekonomicznych modeli pod tym względem wyróżnia się Acer Timeline Ultra M3-581TG. Kluczem do uzyskania wysokiej noty jest połączenie średniego procesora z niezłym układem graficznym, szybkim dyskiem SSD i wydajną pamięcią RAM. Dlatego konstrukcja nie ma jednego mocnego punktu, ale nie ma również słabego.

Tym, którzy szukają urządzenia tańszego, warto polecić model Toshiba Satellite L850-11D. Jest to notebook o uniwersalnym przeznaczeniu, który podoła wszelkim typowym zdaniom - od pracy biurowej po okazjonalne granie w mało obciążające gry.

W klasie średniej warto zwrócić uwagę na Asusa K75VM oraz Della Inspiron 15R SE. Oba mają czterordzeniowy procesor Core i7-3612QM oraz 8 GB pamięci RAM. Różnią się grafiką, a Dell ma znacznie lepszy ekran. Wśród najmocniejszych maszyn najlepsze okazały się modele przeznaczone dla najbardziej zagorzałych entuzjastów gier komputerowych. To Dell Alienware M17x oraz Asus G75VW, które mają bardzo wydajne procesory czterordzeniowe oraz potężne układy graficzne.

Góruje Alienware, który wyposażono w najdroższą obecnie mobilną grafikę GeForce GTX 680M. Natomiast  w notebooku Asusa znalazł się najmocniejszy w całym zestawieniu procesor Core i7-3720QM (2,6 GHz, a w trybie turbo 3,6 GHz). Całkiem dobry pod względem wydajności okazuje się też jeden z najtańszych w tej kategorii notebooków, model Lenovo IdeaPad Y580.

Gdy istotą użytkowania komputera przenośnego jest jego możliwość pracy z dala od sieci elektrycznej, warto wybrać lidera w tej dziedzinie. Mobilność to wypadkowa parametrów, takich jak: czas pracy na baterii, rozmiary obudowy i waga komputera. W tej roli dobrze sprawdzają się tzw. ultrabooki, choć mają też wady - niższą wydajność z racji wykorzystywania procesorów o obniżonym napięciu zasilania (ULV).

Czas pracy na baterii nie jest już domeną notebooków z procesorami Intela. Równie energooszczędne okazują się nowe układy AMD. Pozwalają na pracę na baterii nawet przez ponad cztery godziny (np. podczas odtwarzania filmu), a maksymalny czas pracy może sięgać prawie 11 godzin (np. HP Pavilion m6-1015ew). Ogólnie liderem w kategorii mobilność w grupie notebooków ekonomicznych okazał się laptop Acer Timeline Ultra M3-581TG. Wśród modeli średniej klasy również świetnie wypadł Acer, tym razem Timeline Ultra M5-581TG, a także HP Envy 4-1020ew.

Karol Kulas

Dokładne wyniki testów we wszystkich trzech kategoriach, w sumie 24 modele, można znaleźć w nowym numerze PC Format 12/2012