Niebo jasne przez całe lato. Gdzie w Polsce obserwować białe noce?
Lato nadchodzi, a wraz z nim dzień stale wydłuża się. W końcu dochodzimy do momentu, gdzie wydaje się, że granica między dniem, a nocą została zatracona. Niebo jest wyjątkowo jasne, a to oznacza nadejście białych nocy. Czym one są i czy w Polsce możemy obserwować białe noce?
Co to są białe noce?
Białe noce to czas w roku, kiedy Słońce nie schodzi na tyle nisko pod horyzont, aby nastała pełna ciemność w trakcie nocy astronomicznej. W wyniku tego zmierzch przechodzi bezpośrednio w świt.
Noc astronomiczna występuje, gdy Słońce chowa się 18° poniżej północnego horyzontu. Zamiast tego, w trakcie białej nocy Słońce znajduje się na 6-12° pod linią horyzontu.
Białe noce należą do zjawisk cyklicznych. Oznacza to, że powtarza się ono regularnie w określonych, stałych odstępach czasu, według przewidywalnego wzorca. Do tego pojawia się ono tylko na określonych szerokościach geograficznych.
Zjawisko występuje powyżej szerokości geograficznej 55°N lub 55°S.
Najczęściej białe noce można oglądać w północnej części Europy, czyli w Norwegii, Szwecji czy Finlandii. Jednym z najpopularniejszych miejsc do obserwacji zjawiska jest także Sankt Petersburg. W tych lokalizacjach białe noce pojawiają się od maja do lipca.
Czy w Polsce są białe noce?
Polska leży na szerokościach geograficznych od około 49°N do 54.5°N, przez co w teorii nie mogą tu występować białe noce. Okazuje się jednak, że w najbardziej wysuniętych na północ regionach kraju możemy obserwować to zjawisko.
Granica wystąpienia białych nocy w Polsce przebiega na wysokości Gdyni. Najlepszy efekt będzie można obserwować m.in. na Półwyspie Helskim, w okolicach Rozewia, Władysławowa.
W Polsce białe noce pojawiają się zwykle w okolicach przesilenia letniego. W okresie między 20, a 22 czerwca noc będzie niezwykle krótka lub nie wystąpi wcale. Wówczas najniżej Słońce zejdzie nieco poniżej 12°. To doskonały moment do obserwacji.
W tym roku, jak donosi Karol Wójcicki, czyli autor bloga "Z głową w gwiazdach", pierwsze oznaki białych nocy pojawiły się już 10 maja w okolicach Jastrzębiej Góry. Mają one tam trwać aż do 5 sierpnia. Jasne noce zagościły również w Gdańsku, Gdyni i Szczecinie.
W pozostałych częściach kraju za to wystąpią białe noce astronomiczne, kiedy Słońce znajduje się między 12 a 18° pod horyzontem. W Warszawie białe nocne rozpoczną się w okolicach 20 maja i zostaną ze stolicą do 25 lipca. Później, pod koniec maja pojawią się także w Łodzi, Radomiu, Wrocławiu i Lublinie.
Dlaczego podczas białych nocy jest jasno?
Jasne niebo w trakcie białych nocy zawdzięczane jest zjawisku rozpraszania światła słonecznego w atmosferze Ziemi. Promienie słońca znajdujące się pod horyzontem, nadal docierają do górnych warstw atmosfery. Tam rozpraszają się głównie przez cząsteczki powietrza i część z nich kieruje się w stronę powierzchni Ziemi.
Im płycej słońce zatrzyma się pod linią horyzontu, tym więcej światła rozproszy się i w efekcie niebo będzie jaśniejsze. Przez to nawet w środku "nocy" niebo pozostaje rozświetlone, nigdy nie osiąga pełnej ciemności i przechodzi przez wszystkie fazy zmierzchu.
