Prokrastynacja dotyka coraz większej liczby osób. Jest sposób, żeby to przezwyciężyć
Prokrastynacja dotyka coraz większej liczby ludzi na całym świecie. Sprawia, że odkładamy rzeczy na później, co skutkuje nawarstwianiem się obowiązków i jeszcze większą prokrastynacją. Istnieją jednak pewne sposoby jak przezwyciężyć ten stan i przestać wszystko odkładać na ostatnią możliwą chwilę.
Każdy z nas w pewnym momencie swojego życia nie chciał czegoś robić, w związku z czym odkładał to na ostatni moment. Taka praktyka odkładania i dobrowolnego opóźniania obowiązków czy działań jest znana jako prokrastynacja. Takie zachowania prowadzą do podniesienia się poziomu stresu i niepokoju, a często skutkują niedotrzymywaniem terminów.
W związku z tym, że coraz więcej osób zaczyna skarżyć się na prokrastynację w życiu codziennym, naukowcy postanowili przyjrzeć się temu zjawisku dokładniej. Przez kilka ostatnich lat próbowali zrozumieć przyczyny odkładania na później oraz jak to wpływa na nasze zdrowie psychiczne.
Przeprowadzone zostały badania nad czynnikami psychologicznymi, biologicznymi i środowiskowymi, które przyczyniają się do prokrastynacji. Dzięki zrozumieniu tego, jak działa mechanizm odkładania na później, naukowcy mogą opracować przypuszczalnie skuteczne metody pomagające przezwyciężyć to zjawisko.
Dlaczego wciąż prokrastynujemy?
Według naukowców ze Stowarzyszenia Nauk Psychologicznych prokrastynację można zdefiniować jako brak samoregulacji. Co to znaczy? Osoby tym dotknięte potrafią opóźniać zadania, mimo wiedzy, że będą z tego powodu cierpieć. Co ciekawe ma to biologiczne uzasadnienie.
Prokrastynacja najczęściej występuje wtedy, gdy stajemy przed zadaniem bądź czynnością, które uważamy za nieprzyjemne. Skutkuje to wystąpieniem konfliktu między układem limbicznym, który odpowiada za regulowanie i przetwarzanie pamięci i emocji, a korą przedczołową, która działa jak nasz wewnętrzny planista. Układ limbiczny kieruje nas do wyboru, który sprawi nam przyjemność tu i teraz, co często prowadzi do odkładania zadań nieprzyjemnych, podczas gdy kora przedczołowa potrzebuje świadomego wysiłku osoby, aby to przezwyciężyć.
Wiele badań dowiodło, że prokrastynacja wiąże się również z naszymi emocjami i nastrojami oraz genetyką. Zazwyczaj pokusa wygrywa z samokontrolą wtedy, gdy wiąże się to z poprawą obecnego stanu emocjonalnego.
Skutki prokrastynacji
Prokrastynacja ma ogromny wpływ na nasze zdrowie psychiczne. Wiele badań udowodniło, że odkładając zadania na później, narażamy się na większy stres, uczucie niepokoju, obniżoną jakość snu oraz szereg innych negatywnych konsekwencji.
Jedno z badań dotyczących prokrastynacji wykazało, że grupa studentów odkładająca zadania na później wykazała się podwyższonym ryzykiem depresji, stanów lękowych i ogólnie większym stresem. Co więcej, może to również prowadzić do zmniejszonej satysfakcji z pracy czy pozyskanych dochodów.
Jak przeciwdziałać prokrastynacji?
Czy aby przezwyciężyć prokrastynację, wystarczy dyscyplina i lepsze zarządzanie czasem? W wielu przypadkach to nie wystarczy, ponieważ przyczyny odkładania zadań mogą leżeć dużo głębiej. Najlepszym narzędziem do przezwyciężenia chronicznej prokrastynacji jest terapia poznawczo-behawioralna.
Jest to forma terapii psychologicznej, która koncentruje się przede wszystkim na wykryciu i zmianie negatywnych wzorców i zachowań. Skupia się na tym, aby zidentyfikować i zakwestionować negatywne myśli i nauczyć się radzić sobie z nimi.
Badania przeprowadzone na grupie studentów wykazały, że terapia poznawczo-behawioralna powala leczyć zatwardziałych prokrastynatorów. Co więcej, okazuje się, że lepsze wyniki osiągnęli uczestnicy terapii grupowej w porównaniu do osób uczęszczających na indywidualne spotkania.
Jednak, jeżeli prokrastynacja dotyka cię tylko sporadycznie, najlepszym wyjściem będzie podjęcie odpowiedniej strategii działania. Możemy na przykład podzielić zadanie do wykonania na kilka mniejszych, co sprawi, że jego realizacja będzie mniej przytłaczająca.
Ważne, aby wyznaczać sobie realistyczne cele, których osiągniecie, pomoże wyeliminować uczucie porażki. Również pozbycie się z otoczenia rozpraszaczy typu telefon czy telewizja pomoże skupić się na celu. Chociaż są to niewielkie zmiany, to mogą przynieść bardzo duże efekty.
Wprowadzenie do naszego stylu życia zdrowych nawyków, takich jak regularne ćwiczenia czy odpowiednia dawka snu podniosą nasz poziom dopaminy, co pomoże nam jeszcze lepiej radzić sobie z prokrastynacją.
