Siła w proszku

Jest to bogate źródło wartości odżywczych, przede wszystkim, nieocenionych aminokwasów egzogennych, które są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Dla osoby aktywnej najważniejsza będzie jednak ich zdolność do budowania tkanki mięśniowej.

Nazwa "białka serwatkowe" jest powszechnie znana, aczkolwiek nie wszyscy wiedzą co tak naprawdę oznacza. A przecież gros osób aktywnych, zawodowców i amatorów sportu na pewno zetknęło się z tym określeniem. Białka serwatkowe to frakcja protein mlecznych wytrąconych z serwatki podczas produkcji serów. Naukowcy dowiedli, iż jest to bardzo bogate źródło białka.

Stanowi ono około 17 proc. związków azotowych mleka krowiego. Charakteryzuje się dużą wartością odżywczą wynikającą ze składu aminokwasowego, oraz bardzo dobrą strawnością. Bardzo często ludzie utożsamiają białka serwatkowe z samą serwatką, jednak to nie to samo.

Są to dwie różne substancje, a białka serwatkowe są tylko wyselekcjonowane z serwatki.

W procesie biotechnologicznym otrzymuje się suchą frakcję białek z serwatki, a w skład nich wchodzą alfa- i beta-laktoalbuminy, które są dobrze i szybko trawione w układzie pokarmowym oraz łatwo przyswajalne przez człowieka. Te cechy sprawiają, że zdobywają one coraz to większą popularność na rynku odżywek i suplementów diety. Pośród białek serwatkowych możemy wyróżnić dwa rodzaje, które występują w postaci sproszkowanej o smaku i zapachu zbliżonego do serwatki, dobrze rozpuszczają się w wodzie i nadają smak produktom mlecznym.

Izolaty - WPI (preparaty zawierające powyżej 90 proc. białka), nie mają w swoim składzie laktozy i dodatków smakowych, dlatego tak zachwalane są prze osoby cierpiące na nietolerancje laktozy czy mleka.

Koncentraty - WPC (preparaty zawierające do 80 proc. białka) mogą zawierać śladowe ilości cukru mlecznego, soli mineralnych, witamin i dodatków smakowych.

Spożycie 14 g białek serwatkowych jest równoważne ze spożyciem 23 g kazeiny lub 17 g białka jaja kurzego. Powoduje to duże oszczędności produktu jak również kosztów. Osoby ćwiczące, szczególnie te uprawiające sport zawodowo, potrzebują dodatkowych porcji białek. Przede wszystkim do budowy mięśni i również na poprawę ich stanu.

Mięśnie, które zostaną przetrenowane ulegają niestety uszkodzeniu, a nawet zniszczeniu. Okres odpoczynku to dla mięśni czas na regenerację. Jednak bez odpowiedniej ilości białek mięśnie nie zwiększą swojej objętości.

Dla sportowców dyscyplin siłowych ilość spożywanego białka powinna wynosić około 1,8 - 3 g na każdy kilogram wagi ciała dziennie w zależności od potrzeb, uprawianej dyscypliny i oczekiwanych efektów. Dostarczanie takich dużych ilości białek z pokarmem jest trudne, dlatego tak modne w ostatnich czasach stały się suplementy i odżywki dla sportowców. Jednak należy pamiętać, że nie tylko ilość, ale również jakość białka ma ogromne znaczenie.

Wybierając preparat z białkami serwatkowymi, należy sugerować się tym, który z nich zawiera czysty izolat (90 proc.) lub koncentrat (80 proc.) białek serwatkowych. Warto zasięgnąć informacji oraz zainwestować w białka o dużej zawartości aminokwasów egzogennych, czyli takie jak białka serwatkowe, gdyż one wydają być się najlepsze ze względu na wysoki poziom zawartości właśnie owych aminokwasów.

Od proporcji aminokwasów endogennych i egzogennych zależy wartość biologiczna białka czyli tak zwany index BV. Im wyższy tym organizm więcej gromadzi białka, co powoduje, iż tym samym wzrasta intensywność budowy tkanki mięśniowej. Naukowcy udowodnili, że spośród wszystkich białek, właśnie białka serwatkowe posiadają najwyższy index BV. Trening jak wiemy zwiększa zapotrzebowanie energetyczne i budulcowe organizmu czyli głównie zapotrzebowanie na aminokwasy.

Dostarczenie białka organizmowi może płynąć w wielu źródeł (soja, jaja kurze), aczkolwiek białka serwatkowe są lepszą gamą podstawowych aminokwasów głównie cysteiny i metioniny. Potrzebujemy spożyć znacznie mniej białka serwatkowego niż białka innego pochodzenia by uzyskać ten sam efekt. Co powoduje, że białka serwatkowe wygrywają w tym rankingu.

Aminokwasy podstawowe są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale sam organizm ich nie produkuje, dlatego tak ważne jest spożywanie zróżnicowanych posiłków z ich zawartością. Białka serwatkowe bardzo dobrze są przyswajane przez organizm, dużo lepiej trawi się je oraz posiadają lepsze własności regeneracyjne niż inne białka. Są one ogólnodostępne, a ponadto zawierają leucynę, izoleucynę i walinę (aminokwasy egzogenne).

Odpowiedni poziomych aminokwasów we krwi zabezpiecza utracie masy ciała i mięśni. Aminokwasy egzogenne nazywane też aminokwasami to grupa aminokwasów, które nie mogą być syntetyzowane w organizmie ludzkim i muszą być dostarczane wraz z pożywieniem w przeciwieństwie do aminokwasów endogennych.

Spożywanie pokarmów ubogich w owe aminokwasy jest niezbędne, gdyż ich niedobór może doprowadzić do zaburzeń chorobowych. Do aminokwasów niezbędnych dla człowieka zalicza się osiem aminokwasów egzogennych (fenyloalanina, izoleucyna, leucyna, lizyna, metionina, treonina, tryptofan, walina) oraz dwoma dodatkowymi (histydyna i arginina) u dzieci.

Białka serwatkowe ponadto zawierają glutaminę, która też odgrywa zasadniczą rolę we wzroście mięśni, zaś suplementy z glutaminą zapobiegają niszczeniu mięśni. Jej brak powoduje, że organizm rozkłada tkankę mięśniową. Wystarczy tylko kilka porcji serwatki dziennie by utrzymać zapas glutaminy w mięśniach i zapobiec ich rozpadowi.

Dodatkowym atutem białek serwatkowych jest fakt, iż mogą być one spożywane przez osoby cierpiące na nietolerancję laktozy lub uczulone na mleko. Izolat białek serwatkowego zawiera tylko około 1 proc. cukru mlecznego (laktozy) lub w ogóle nie zawiera, natomiast tak niska zawartość tego cukru nie powoduje alergii.

Dowiedziono, że osoby, które uprawiają czynnie sport mogą wytwarzać wolne rodniki, wówczas mięśnie szybciej męczą się. Pojawia się wówczas problem oksydacyjny, dlatego warto w tym przypadku również sięgnąć po białka z serwatki, gdyż powodują one podniesienie poziomu antyutleniacza (glutationu).

Potwierdziły to badania naukowców, którzy wykazali, iż po spożyciu białek serwatkowych poprawia się kondycja i wydolność organizmu ludzkiego, a tkanka mięśniowa zwiększa swoją objętość.

Badano również pacjentów chorych na AIDS, choroba ta powoduje utratę mięśni. Naukowcy wykazali, że zażywanie produktów z białkami serwatkowymi utrzymywało stan mięśni na stałym poziomie. W ostatnim czasie bardzo skuteczne stało się połączenie białek serwatkowych z kreatyną, gdyż oba suplementy wspierają procesy anaboliczne w organizmie oraz pobudzają przyrost masy mięśniowej, regenerację po treningu, przyczyniając się tym samym do zwiększenia wydolność i efektywność ćwiczącego.

Natomiast zastosowanie tych składników jednocześnie powoduje wzmożenie efektu przyrostu tkanki mięśniowej. Jednak należy uważać na dawki kreatyny. Taka kuracja powinna trwać około 5 dni w ilości 5 g przy czym powinna być rozłożona na kilka posiłków w ciągu dnia. Następnie, po 5 dniach należy zmniejszyć dawkę i nadal ją utrzymywać.

W ten sposób mięśnie będą miały stałe zapasy kreatyny. Pamiętać trzeba również o diecie, zapewniającej regularny i odpowiedni poziom energetyczny oraz aminokawasowy.

Istotne znaczenie mają także dodatki słodzące oraz także aromaty dodawane do białek serwatkowych, bo mają one wpływ na zawartość czystego białka w suchej masie produktu. Izolaty i koncentraty są bardzo wygodne w użyciu ze względu na łatwość rozpuszczania w każdej temperaturze oraz lepszą przyswajalność produktu.

Białka powinny być bezwzględnie uwzględnione w diecie sportowców czy kulturystów, bo pomagają przy budowaniu masy mięśniowej. Można je spożywać na kilka sposobów jako odżywcze przekąski, w czasie posiłków lub nawet po treningu.

Przy wyborze białka ważne są też odczucia organoleptyczne takie jak smak czy zapach, ale również nasze indywidualne reakcje na białko po jego spożyciu. Podstawowa zaletą białek serwatkowych jest fakt, że nie powodują uczuleń i alergii, nie stwierdzono również działań niepożądanych po ich spożyciu. Białka pochodzące z serwatki po dostarczeniu do organizmu, mogą całkowicie zostać zużyte na wzrost i odbudowę mięśni.

Białka te odbudowują i poprawiają wydolność organizmu, oraz powodują wzrost produkcji glikogenu, tworząc nowe komórki białkowe. Napój z zawartością białek serwatkowych wypity po wysiłku fizycznym poprawia syntezę glikogenu. Dodatkowym atutem stosowania białek z serwatki jest to, że pomagają zwiększać poziom glutationu (przeciwutleniacza). Białka serwatkowe nie bez przyczyny stały się bardzo popularne w ostatnim czasie, wpływają korzystnie na odbudowę tkanki mięśniowej u chorych na jej zanik, przy chorobach AIDS, przy rekonwalescencji oraz budują i pomagają utrzymać dobry stan mięśni u sportowców. Owe białka nie powodują uczuleń, alergii są w takim razie nieocenionym produktem wspomagającym.

Śródtytuły pochodzą od redakcji portalu INTERIA.PL