Wątroba: Najbardziej zdumiewający narząd

Waży przeciętnie półtora kilograma, ale wypełniona krwią zwiększa swą masę o dodatkowe 500-800 g. Jak żaden inny organ potrafi się samoczynnie regenerować. Nawet jeśli jedna czwarta wątroby zostanie usunięta, narząd szybko odrośnie, powracając do normalnego kształtu i rozmiaru. Nie oznacza to jednak, że możemy bezkarnie wystawiać ją na ciężkie próby.

Wątroba pełni w organizmie ponad 500 funkcji. Jej komórki, czyli hepatocyty, odpowiadają między innymi za rozkład białek, tłuszczów i węglowodanów, a także za produkcję żółci. Wydzielina ta jest magazynowana w woreczku żółciowym i w razie potrzeby uwalniana - pełni bo wiem ważne funkcje w procesie trawienia i wchłaniania tłuszczów w jelicie. W wątrobie przechowywane są także zapasy glukozy, podstawowego paliwa dla mięśni i mózgu, a ponadto witamin i składników mineralnych, które w razie potrzeby trafia ją do krwi i pozostałych komórek ciała. Wątroba jest również odpowiedzialna za oczyszczanie krwi z toksycznych produktów przemiany materii, unieszkodliwiane są tu toksyny pochodzące z alkoholu czy leków, a amoniak zamienia się w mocznik. Jakby tego było mało, wątroba reguluje funkcje tarczycy i neutralizuje hormony, takie jak adrenalina, aldosteron, estrogen oraz insulinę po tym, jak wykonały one już swoje niezbędne funkcje.

Wątroba radzi sobie ze wszystkimi tymi zadaniami doskonale, pod warunkiem, że jej w tym nie przeszkadzamy złą dietą i nie dobrymi przyzwyczajeniami. Gdyby wątroba mogła decydować o naszym menu, raz na zawsze zniknąłby z niego alkohol (szczególnie, jeśli pijemy go systematycznie), mocna kawa i herbata. Hepatocytom szkodzą też ciężkostrawne, smażone i tłuste potrawy - szczególnie mięsne. Na liście produktów, których wątroba nie lubi, znajdują się sery topione, masło i smalec, jedzenie zawierające konserwanty, a ponadto surowe warzywa i owoce spożywane w nadmiarze. Bardzo szkodliwa jest pleśń z przeterminowane go jedzenia, której często nie widać gołym okiem. Prawdziwe spustoszenie wśród hepatocytów sieją przewlekle stosowane leki, łącznie z niewinnym paracetamolem i popularnymi antybiotykami.

Podczas świąt mamy szansę za fundować wątrobie prawdziwy tor przeszkód. Aby złagodzić skutki kulinarnego szaleństwa, warto jeszcze przed świętami przejść na kilka dni na wybitnie lekkostrawną, niskokaloryczną dietę i wspomóc wątrobę dostępny mi w aptece preparatami osłonowymi. Błogosławieństwem dla tego organu są herbatki ziołowe z dziurawca albo mięty, a także suplementy zawierające naturalne ekstrakty z roślin. Szczególnie pożyteczną substancją, wykorzystywaną w wielu preparatach osłonowych, jest sylimaryna (zawierają wyciąg z nasion ostropestu plamistego). Sylimaryna działa przeciwzapalnie, rozkurczowo, żółciotwórczo i żółciopędnie, obniżając przy okazji poziom cholesterolu we krwi i zapobiegając formowaniu się blaszek miażdżycowych.

W suplementach wspomagających wątrobę stosuje się także fosfolipidy pochodzące z nasion soi. Zawierają one substancję zwaną fosfatydylocholiną, która przyspiesza regenerację błony komórkowej hepatocytów, pomaga szybciej pozbyć się toksyn, a dodatkowo - usprawnia trawienie tłuszczów i obniża poziom cholesterolu we krwi.

Suplementy wspomagające wątrobę warto stosować nie tylko wtedy, gdy mamy wyrzuty sumienia po świątecznym przejedzeniu, albo gdy wątroba zaczyna boleć. Po preparaty osłonowe powinni sięgnąć szczególnie pacjenci, u których stwierdzono uszkodzenia wątroby, osoby prowadzące niezdrowy tryb życia i panie, które stosują antykoncepcję hormonalną. Aby mieć pewność, że nasz największy narząd działa bez zarzutu, warto raz na 1-1,5 ro ku, przy okazji standardowego badania krwi, wykonać tzw. próby wątrobowe. Pozwalają one wcześnie wykryć zapalenie wątroby typu B lub C, uszkodzenia spowodowanie przyjmowaniem leków, a także stłuszczenie wątroby związane z nadmiarem alkoholu, otyłością albo cukrzycą. (sb)